Tinh vi, trá hình

Trong Chương trình Thủ tướng Chính phủ gặp gỡ, đối thoại với công nhân lao động diễn ra mới đây tại Bắc Giang, nhiều công nhân lao động đã nêu vấn đề tín dụng đen “bủa vây” khu công nghiệp gây hậu quả nghiêm trọng.

Tín dụng đen “vây bủa” công nhân lao động

Theo Thượng tướng Lương Tam Quang - Thứ trưởng Bộ Công an: Các đối tượng cho vay không thế chấp, huy động vốn, góp vốn, góp tài sản kinh doanh. Đối tượng hoạt động tín dụng đen thường có thủ đoạn dụ dỗ, lôi kéo công nhân vay tiền trực tiếp, qua app, qua mạng xã hội hoặc núp bóng doanh nghiệp với lãi suất cao bất thường.

Qua công tác đấu tranh của Bộ Công an, có lãi suất lên tới 90-100% mỗi tháng, thậm chí 700-1000% mỗi tháng. Trong quá trình đó, tín dụng đen sử dụng nhiều thủ đoạn như đe dọa, khủng bố tinh thần, chiếm đoạt tài sản tiền lương trả qua ATM…

Trong 3 năm qua, Bộ Công an đã đấu tranh phát hiện xử lý 2.740 vụ việc với gần 5.000 đối tượng, khởi tố gần 2.000 vụ với gần 4.000 bị can, trong đó có hơn 1.000 vụ cho vay nặng lãi với nhiều bị hại là công nhân.

Để phòng ngừa, ngăn chặn hiệu quả tín dụng đen, Bộ Công an đã rà soát ngành nghề kinh doanh thường bị tín dụng đen lợi dụng để núp bóng và siết chặt quản lý, triệt phá các tổ chức này; mở đợt cao điểm trấn áp tội phạm trên phạm vi toàn quốc nhằm phát hiện, ngăn chặn vi phạm pháp luật liên quan đến tín dụng đen.

Ở góc độ đại diện bảo vệ quyền, lợi ích chính đáng cho người lao động, ông Nguyễn Đình Khang - Chủ tịch Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam - cho biết, vấn đề này có liên quan tới mạng lưới bán lẻ của các ngân hàng thương mại. Hiện nay, nhiều ngân hàng thương mại chưa chú trọng vào khu công nghiệp, chưa có phòng giao dịch tại các khu công nghiệp. Do vậy, công nhân chưa tiếp cận được. Hiện nay, tổ chức công đoàn đã phối hợp với một số công ty tài chính tiêu dùng để phối hợp với công đoàn cơ sở phát triển mạng lưới bán lẻ ở khu công nghiệp. Tuy nhiên, các công ty tiêu dùng có lãi suất cao.

Cung cấp dịch vụ cho vay tiêu dùng hỗ trợ lãi suất

Đại diện cho người lao động, chị Trần Thị Toan - cán bộ công đoàn cơ sở Công ty TNHH New Apparel Far Eastern Việt Nam – nêu ý kiến: Thực tế nhiều công nhân đang gặp khó khăn về tài chính nhưng lại khó tiếp cận khoản vay cá nhân từ ngân hàng nên buộc phải tìm đến tín dụng đen.

Về vấn đề này, Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Đào Minh Tú thừa nhận, nhiều câu chuyện đau lòng liên quan đến tín dụng đen hiện vẫn đang diễn ra tại một số địa phương.

“Về phía Ngân hàng Nhà nước, chúng tôi thấy có trách nhiệm khi người dân tiếp cận tín dụng đen mà không tiếp cận được nguồn vốn chính thức”, ông Đào Minh Tú nói.

Qua điều tra của cơ quan chức năng, điều này xuất phát từ hai phía, đó là nhu cầu vay vốn của người lao động, nhất là vùng sâu, xa, vùng khó khăn, dẫn đến khi có cầu ắt có cung, tín dụng đen có đất để hoành hành. Bên cạnh đó, nhu cầu vay tín dụng nhưng không chính đáng để phục vụ nhu cầu bất chính là hoạt động lô đề, cá độ hay những tệ nạn xã hội.

Vì vậy, để người dân được tiếp cận nguồn tín dụng chính thức, Ngân hàng Nhà nước đang hoàn thiện thêm hành lang pháp lý, tạo điều kiện cho các ngân hàng mạnh dạn cho vay, với chủ trương cho vay, phát triển thị trường nhỏ lẻ; sử dụng biện pháp công nghệ tạo điều kiện thuận lợi cho người vay tiếp cận nguồn vốn; tăng cường cho ngân hàng chủ động tiếp cận nhu cầu vay của người dân.

Trước ý kiến của Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam, phía Ngân hàng Nhà nước cho biết, đã chỉ đạo 2 công ty thuộc 2 ngân hàng thương mại lớn: FE CREDIT (công ty tài chính thuộc ngân hàng VPBank) và Công ty thuộc HD Bank cam kết mỗi ngân hàng có gói 10.000 tỷ với lãi suất bằng 50% lãi suất thị trường hiện nay để cho vay tất cả nhu cầu chính đáng của công nhân.

“Để làm được điều này, về phía Ngân hàng Nhà nước sẽ giám sát cho vay để đạt được nhu cầu chính đáng của công nhân. Ngân hàng Nhà nước mong có sự phối hợp của Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam để cho vay đúng đối tượng, quản lý được khoản tiền vay, cho vay đúng mục đích với mức lãi suất bằng 50% lãi suất hiện nay”, Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước nhấn mạnh.