Hàng Việt Nam tại thị trường Anh có sự tăng trưởng đáng kể nhờ UKVFTA

Ông Nguyễn Cảnh Cường, Tham tán Công sứ, Thương vụ Việt Nam tại thị trường Anh chia sẻ, mức tăng trưởng xuất khẩu sang thị trường Anh gần đây cũng chỉ đạt được mức của năm 2019, là thời điểm trước dịch Covid chứ không thực sự có sự tăng trưởng nhảy vọt. Tuy nhiên trong bối cảnh thương mại toàn cầu bị ảnh hưởng nghiêm trọng và chuỗi cung ứng đứt gãy do Covid-19 thì thành tích xuất khẩu của Việt Nam trong thời gian vừa qua cũng rất đáng kể.

“Nếu không có Hiệp định UTVTA thì xuất khẩu của Việt Nam sang thị trường Vương quốc Anh trong thời gian vừa qua sẽ còn giảm sút hơn mức 2019 rất nhiều” – ông Nguyễn Cảnh Cường chia sẻ.

Về con số tăng trưởng, mức tăng trưởng tùy theo nhóm hàng đều đạt từ 12-19%. Ưu thế cạnh tranh của hàng hóa Việt Nam trên thị trường Anh so với các sản phẩm cùng loại có có xuất xứ từ các nước khác là hơn hẳn nhờ ảnh hưởng của Hiệp định UKVFTA đối với xuất khẩu của Việt Nam sang thị trường Anh.

Ngoài ra, có một hiệu ứng rất đáng kể và có thể coi như một hiệu ứng tương ứng cho xuất khẩu của Việt Nam sang thị trường quốc Anh, đó là thương hiệu quốc gia Việt Nam, thương hiệu nền kinh tế Việt Nam. Đồng thời, thành tích chống dịch và nhanh chóng phục hồi các hoạt động sản xuất tại Việt Nam sau dịch cũng tạo nên một hiệu ứng cộng hưởng rất tốt đối với các doanh nghiệp Anh và đối với người tiêu dùng Anh.

Chưa kể, quan hệ của Việt Nam và Anh cũng đang đạt những bước tiến rất đáng kể. Nếu như trước đây người Anh cũng như doanh nghiệp Anh ít nghe đến Việt Nam hoặc là ít nghe đến sản phẩm Việt Nam thì ngày nay, rất nhiều người đã hứng thú hỏi thăm thương vụ khi tìm các cơ hội kinh doanh, nhập hàng hóa của Việt Nam sang Anh để phân phối cho thị trường Anh.

“Từ góc độ của thương vụ có thể nói chưa bao giờ thương hiệu Việt Nam và sản phẩm của Việt Nam được người Anh quan tâm như ngày hôm nay và trên nền tảng đó thì các doanh nghiệp Việt Nam không nên chần chừ, không nên quá đắn đo trong việc ưu tiên thúc đẩy sản phẩm của mình sang thị trường Anh mà phải nhanh hơn nữa và mạnh hơn nữa” – ông Nguyễn Cảnh Cường nhấn mạnh.

Khẳng định doanh nghiệp Việt Nam có lợi thế của người đi trước, bà Nguyễn Thị Thu Trang - Giám đốc Trung tâm WTO và Hội nhập - VCCI chia sẻ, UKVFTA đã mang lại kết quả rất tích cực cho quan hệ thương mại giữa Việt Nam với Vương quốc Anh và Bắc Ireland năm 2021 qua kim ngạch xuất khẩu tăng 23% so với lại năm 2020. Do đó, năm 2022 hy vọng Việt Nam sẽ đạt được một đỉnh mới trong kim ngạch xuất khẩu sang Anh.

Đặc biệt, UKVFTA là hiệp định tiếp nối Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam-EU (EVFTA) sau khi Anh với sự kiện Brexit tách ra khỏi EU. Vì vậy, Hiệp định UKVFTA có tới đến 99% các nội dunggiống như EVFTA nên cũng quen thuộc hơn với cả doanh nghiệp lẫn Chính phủ.

Theo khảo sát của VCCI, 18% doanh nghiệp cho biết đã tìm hiểu và biết được những cam kết của UKVFTA có liên quan đến hoạt động kinh doanh và có lợi thế đi trước trong khu vực châu Á.Ngoài ra, với doanh nghiệp trong kinh doanh với Anh cũng có một thuận tiện là phía đối tác Anh kinh doanh khá bài bản, chuyên nghiệp và chủ yếu là sử dụng tiếng Anh.

Tuy nhiên, kể từ khi Anh tách ra khỏi EU và thiết lập những cơ chế mới nên doanh nghiệp không phải lúc nào cũng nhận diện được đâu là những khác biệt để có thể tiếp tục hợp tác với thị trường Anh thay vì kinh doanh với thị trường Anh trong EU như trước đây.

Về phía các ngành hàng, bà Lê Hằng - Giám đốc Truyền thông, Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thuỷ sản Việt Nam (VASEP) nhấn mạnh, ngay từ khi Hiệp định EVFTA có hiệu lực, các doanh nghiệp đã tiếp cận và biết tận dụng được những cơ hội, từ thuận lợi thuế quan từ Hiệp định EVFTA.

“Rất may mắn khi Anh khỏi EU thì chúng ta đã có ngay được Hiệp định UKVFTA. Đó là một điều rất thuận lợi cho cho doanh nghiệp. May mắn nữa là UKVFTA là sự kế tiếp của Hiệp định EVFTA. Cho nên không có sự gì là bỡ ngỡ đối với doanh nghiệp trong việc tiếp cận và tiếp nối những ưu thế về thuế quan, cũng như là những thuận lợi về các cơ hội, về môi trường kinh doanh và cũng như các cơ hội vừa thay đổi các điều kiện để xuất khẩu sang thị trường Anh” – bà Hằng nhấn mạnh.

Hết 11 tháng của năm 2022, kim ngạch xuất khẩu sang thị trường Anh đạt 287 triệu USD. Đó là con số rất lạc quan vì không bị sụt giảm so với cùng kỳ năm ngoái. Điều này cho thấy rằng doanh nghiệp đã tận dụng được cơ hội, lợi thế xuất khẩu sang thị trường Anh trong bối cảnh lạm phát tại thị trường này quá cao và người tiêu dùng cũng có những hạn chế về tiêu thụ.

Bên cạnh đó, trong bối cảnh xung đột giữa Nga và Ukraine dẫn đến khủng hoảng về năng lượng và các chi phí đầu vào tăng cao. Tuy nhiên, rất may mắn là trong thách thức đó lại có cơ hội là thị trường Anh là một thị trường tiêu thụ cá thịt trắng rất mạnh. Trước đây, Nga là nguồn cung cấp hàng đầu cá thịt trắng cho thị trường Anh. Khi mà nguồn cung thị trường Nga cho Anh bị hạn chế thì lại là cơ hội cho cá tra Việt Nam vào thị trường Anh để gia tăng thị phần trong năm 2022. Cho nên năm 2022 này có thể gọi là năm vẫn thành công của thuy sản tại thị trường Anh.

Cần hiểu rõ tiêu chuẩn và yêu cầu của thị trường

Dư địa xuất khẩu vào thị trường Anh trong UKVFTA được đánh giá còn rất lớn bởi hàng Việt Nam mới chỉ chiếm chưa đến 1% trong nhu cầu nhập khẩu mỗi năm lên tới hơn 600 tỷ USD của thị trường Anh. Tuy nhiên, một trong những nguyên nhân khiến thị phần hàng hóa của Việt Nam chưa chiếm tỷ trọng lớn tại thị trường Anh là do tiêu chuẩn kỹ thuật của thị trường Anh cao, thường xuyên cập nhật; tư duy đối với môi trường, đối với lao động có sự khác biệt với các doanh nghiệp Việt Nam. Điều này đòi hỏi các doanh nghiệp Việt Nam cần sớm thích ứng, cũng như cần có các biện pháp quyết liệt thay đổi mạnh mẽ nhận thức và hành động của doanh nghiệp để mạnh dạn hơn trong đáp ứng tiêu chuẩn, gia tăng xuất khẩu sang thị trường Anh.

Bà Tôn Nữ Thục Uyên - Phó Giám đốc, Văn phòng TBT Việt Nam, Tổng cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng cho biết, Anh hiện nay đã rời khỏi EU và trong thời gian tới Anh cũng sẽ ban hành rất nhiều những biện pháp, quy định mới về tiêu chuẩn an toàn thực phẩm hàng hóa để áp dụng tại Anh. Do vậy doanh nghiệp cần nắm bắt các quy định UKVFTA cũng như các tiêu chuẩn mới của các tổ chức đánh giá sự phù hợp, tức là các phòng thử nghiệm và chứng nhận của EU trước đây.

“Một trong những nguyên nhân được cho là do nhiều doanh nghiệp Việt Nam chưa sẵn sàng xuất khẩu sang Anh vì lo ngại có nhiều rào cản, tiêu chuẩn cao. Khắc phục hạn chế này, cơ quan chức năng cần có có những biện pháp nhằm giúp doanh nghiệp Việt Nam sẵn sàng chuyển đổi, đáp ứng tiêu chuẩn và mạnh dạn thâm nhập vào thị trường này" - bà Tôn Nữ Thục Uyên nói.

Bà Tôn Nữ Thục Uyên chia sẻ, doanh nghiệp cần phân biệt rõ đâu những quy định của EU và đâu là quy định riêng của Anh. Ngoài ra, Anh nỗ lực xây dựng và ban hành những quy định mới tránh chi phí thử nghiệm lại hoặc chứng nhận lại cho doanh nghiệp.

Trước năm 2021 Anh là thành viên của EU và các quy định của Anh liên quan đến TBT bao gồm tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật, tức là những biện pháp bắt buộc áp dụng và thủ tục đánh giá sự phù hợp, tức là những quy định liên quan đến thử nghiệm, chứng nhận với sản phẩm, hàng hóa sẽ hài hòa theo quy định của EU.

Tuy nhiên sau năm 2021, Anh rời khỏi EU sẽ có những quy định mới của Anh sẽ được ban hành liên quan đến và cũng sẽ có những quy định mới của Anh ban hành liên quan đến TBT cho sản phẩm hàng hóa.

Mặc dù rời khỏi EU nhưng Anh vẫn là một trong những thành viên Tổ chức Thương mại thế giới (WTO) và sẽ phải thực thi cam kết của Hiệp định TBT của WTO bao gồm tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật và các thủ tục đánh giá sự phù hợp sẽ phải dựa trên các tiêu chuẩn quốc tế.