Từ công chức đến doanh nhân thành đạt

Xuất phát là một giáo viên của Trường Công nhân cơ điện Hải Phòng rồi được điều lên làm cán bộ Sở Công nghiệp Hải Phòng, tưởng chừng với công việc của một công chức bàn giấy khó làm cho con người ta bứt phá sang lĩnh vực khác, nhất là kinh doanh, nhưng với ông Nguyễn Văn Viện hoàn toàn khác. Gần 7 năm làm công chức trong lĩnh vực công nghiệp đã giúp ông tiếp cận được bức tranh kinh tế, cả lĩnh vực công nghiệp - thương mại một cách tổng thể và khi có cơ hội sẽ phát huy.

Cơ hội cũng đến. Ngày ấy, Xí nghiệp sơn dầu Hải Phòng đang bên bờ vực phá sản, sản phẩm không tiêu thụ được, sản phẩm truyền thống dân dụng sản xuất thủ công ứ đọng bởi chất lượng thấp, chủng loại đơn điệu và công ty không có mạng lưới phân phối hiệu quả... Hàng trăm công nhân đói lương, ảnh hưởng trực tiếp tới đời sống, sinh hoạt của họ. Trong hoàn cảnh đó, ông Viện đã mạnh dạn lập đề án vực lại công ty. Để có được dự án mang tính khả thi cao, ông mất hàng năm trời đến các cơ sở, nhà máy sơn tên tuổi khắp đất nước để tìm hiểu. Ngoài các phương án về kinh tế, lao động, tổ chức lại sản xuất, ông đã đưa ra chiến lược cho những dòng sản phẩm sơn gắn liền với phát triển kinh tế biển; với ngành công nghiệp đóng tàu và dịch vụ tàu biển, công trình và hạ tầng gắn với môi trường biển...

Sau thời gian ngắn từ khi nhận nhiệm vụ Giám đốc Xí nghiệp Sơn dầu, ông đã đưa thương hiệu Sơn Hải Phòng từ chỗ bên bờ vực phá sản trở nên nổi tiếng trong nước và thế giới. Năm 2003, khi mà khái niệm cổ phần hóa còn mới mẻ và xa lạ với các doanh nghiệp (DN), kể cả các DN lớn, ông đã nhận định: Việc cổ phần hóa giúp cho DN cũng như người lao động trong DN chủ động, nhanh nhạy hơn trong thị trường. Người lao động từ chỗ làm công ăn lương sẽ có quyền làm chủ để từ đó gắn trách nhiệm cũng như quyền lợi của mình ở DN đó. Với tư duy này, ông đã nhanh chóng làm cuộc “thay máu” cho DN. Năm 2004, Công ty Sơn Hải Phòng chính thức cổ phần hóa và đi vào hoạt động theo mô hình mới.

Hiệu quả sau 10 năm thực hiện cổ phần hóa đã khẳng định chủ trương đường lối của ông hoàn toàn đúng. Các chỉ tiêu sản xuất, kinh doanh năm sau cao hơn năm trước. Đến năm 2014: Sản lượng sản xuất đạt 4.437 tấn, tăng 10,6% so với năm 2004; doanh thu 382,52 tỷ đồng, bằng 266% so với năm 2004; lợi nhuận đạt 40,040 tỷ đồng, bằng 346,2% so với năm 2004; tỷ suất lợi nhuận đạt hơn 50% trên vốn điều lệ; nộp ngân sách đạt 17,5 tỷ đồng, bằng 370% so với năm 2004.

Ông Viện chia sẻ, đến nay, toàn Tập đoàn VLC có 3 sản phẩm nổi tiếng: Sơn tàu biển, công trình biển của công ty chiếm 70% trên thị trường Việt Nam, sơn thân thiện môi trường đạt 80% sản lượng. Sơn giao thông nhiệt dẻo phản quang chiếm trên 70% thị phần trong nước và thay thế nhập khẩu, đồng thời còn xuất khẩu sang Lào, Myanma... Sản phẩm bột giặt Vì dân của Công ty TNHH VICO là sản phẩm có thương hiệu, uy tín hàng đầu Việt Nam và được xuất khẩu đi nhiều nước trên thế giới.

Không chỉ giúp thương hiệu sơn Hải Phòng phát triển mạnh mẽ, đời sống của cán bộ, công nhân viên cũng ổn định, với thu nhập bình quân năm 2014 là: 12.942.000 đồng/người/tháng. Công ty đã được thành phố biểu dương khen thưởng thành tích thực hiện nghĩa vụ nộp ngân sách nhà nước; đồng thời thực hiện tốt Hệ thống quản lý chất lượng ISO 9000 và ISO 14000 về môi trường, không xảy ra các sự cố gây mất an toàn lao động và phòng chống cháy nổ.

Với chủ trương kinh doanh gắn với trách nhiệm xã hội, hàng năm, công ty trích hàng tỷ đồng làm công tác từ thiện nhân đạo và trách nhiệm xã hội. Bên cạnh đó, công ty còn trợ dưỡng 5 mẹ Việt Nam anh hùng; trợ dưỡng 20 cụ già cô đơn không nơi nương tựa từ năm 1995...

Và… nhà nghiên cứu khoa học

Dù bận rộn điều hành, quản lý hàng chục công ty con vươn lên vững chắc trong khu vực và trên thế giới, tưởng chừng như ông không có thời gian để nghỉ… Thế nhưng ít ai ngờ, ông còn được biệt danh là doanh nhân - nhà khoa học.

Dù làm kinh doanh gần 30 năm nhưng có lẽ chất nhà giáo vẫn còn chảy trong con người ông. Vì thế, dù bận rộn nhưng ông vẫn dành thời gian cho nghiên cứu khoa học. Hơn 20 năm qua, từ khi công ty chuẩn bị bước vào cổ phần hóa, ông đã có trên 20 đề tài, sáng kiến, công trình nghiên cứu khoa học được nhận giải A - giải thưởng Nguyễn Bỉnh Khiêm và nhiều giải thưởng khác từ cấp thành phố đến toàn quốc. Điển hình như, năm 2003, Đề tài nghiên cứu chế tạo “Sơn giao thông phản quang hệ nóng chảy” được Giải thưởng Khoa học công nghệ TP.Hải Phòng; năm 2005, Đề tài “Sơn giao thông nhiệt dẻo phản quang” được Bộ Khoa học và Công nghệ, Liên hiệp các Hội Khoa học kỹ thuật Việt Nam tặng Bằng khen đạt giải Ba, Giải thưởng sáng tạo khoa học công nghệ Việt Nam.

Đến nay, dù ở tuổi thất thập, ông vẫn “ẵm” nhiều giải thưởng về nghiên cứu khoa học như: Năm 2014, Đề tài cấp Bộ “Hợp tác quốc tế nghiên cứu cải tiến công nghệ sản xuất sơn tấm lợp gốc nhựa Polyester độ bền cao”, giảm giá thành sản phẩm, nâng cao sức cạnh tranh…

Không chỉ nghiên cứu khoa học, ông đã có công đào tạo các 25 kỹ sư của công ty về công nghệ; đào tạo 9 kỹ sư tại nước ngoài về chứng chỉ giám sát dịch vụ kỹ thuật NACE và FROSIO; 1.950 lượt người về hệ thống quản lý chất lượng, môi trường; 225 lượt người về ngoại ngữ; hơn 1.540 lượt người được nâng cao tay nghề… Ông quan niệm: Người lao động có giỏi thì DN mới phát triển được, người lãnh đạo có tâm với nghề, với người lao động ắt DN sẽ thành công.

Cũng chính với những thành tích và sự cống hiến cho ngành sơn Việt Nam, ông được Đảng và Nhà nước tặng Huân chương Lao động hạng Nhì năm 2004, Hạng Ba năm 1990, Chiến sỹ thi đua cơ sở và cấp thành phố, nhiều năm là giám đốc DN tiêu biểu, được nhận Danh hiệu 1 trong 100 doanh nhân tiêu biểu của cả nước năm 2007 và nhiều danh hiệu cao quý khác. Cùng với đó, Công ty CP Sơn Hải Phòng cũng được tặng thưởng Huân chương Độc lập hạng Nhất năm 2009, hạng Nhì năm 2004, hạng Ba năm 1999; Cờ thi đua của Chính phủ, Cờ thi đua của thành phố; Bằng khen, Giấy khen và nhiều giải thưởng cao quý khác ở trong và ngoài nước.