Ngày 21/8/202, UBND TP. Hồ Chí Minh ban hành Công văn khẩn 2796 và 2800 về việc tăng cường kiểm soát các nhóm đối tượng được phép lưu thông. Trong đó có nhóm đối tượng được cấp giấy phép lưu thông là nhân viên làm việc liên quan xuất nhập khẩu (XNK) hàng hóa có mã số đơn vị cấp là 3D sẽ hoạt động theo thời gian từ 6 giờ đến 18 giờ theo số lượng và phạm vị hoạt động giao Sở Công Thương quyết định từng trường hợp cụ thể.

Ngay sau đó, ngày 22/8, Sở Công Thương TP. Hồ Chí Minh ban hành quy trình hướng dẫn DN thực hiện thủ tục XNK hàng hóa (cung ứng dịch vụ logistics) đăng ký cấp giấy đi đường trong thời gian thực hiện giãn cách từ ngày 23/8 đến ngày 5/9/2021. Theo đó, các DN XNK (DN sản xuất hàng hóa xuất khẩu) và DN cung ứng dịch vụ logistics đã nhanh chóng nộp hồ sơ đăng ký. Tuy nhiên cho đến thời điểm hiện tại vẫn chưa có DN nào của các hiệp hội ngành hàng nhận được phản hồi từ Sở Công Thương.

Theo các Hiệp hội Chế biến và xuất khẩu thủy sản Việt Nam, Hiệp hội Gỗ Việt Nam, Hiệp hội Rau quả Việt Nam, Hiệp hội Điều Việt Nam, Hiệp hội Cà phê ca cao Việt Nam, Hiệp hội Hồ tiêu Việt Nam, Hiệp hội Nhựa Việt Nam và Hiệp hội Cao su Việt Nam, ngày 24/8/2021, Sở Công Thương TP. Hồ Chí Minh ban hành Công văn số 3996 về việc phân công cấp giấy đi đường cho DN sản xuất từ ngày 23/8 - 6/9/2021 trên địa bàn TP. Hồ Chí Minh.

Tuy nhiên, Sở Công Thương chỉ cấp giấy đi đường cho nhân viên của các DN chuyên cung cấp dịch vụ XNK hàng hóa (DN cung cấp dịch vụ logistics chuyên nghiệp). Trong khi đó UBND TP. Thủ Đức và các quận, huyện sẽ cấp giấy đi đường cho DN sản xuất vừa cung ứng hàng hóa nội địa, vừa trực tiếp XNK (thuộc nhóm “nhân viên các ngành phục vụ sản xuất” nêu tại mục 12 Phụ lục đính kèm Công văn số 2800).

Theo các hiệp hội ngành hàng, điều này đã và đang gây khó khăn rất lớn cho các DN xuất khẩu, ảnh hưởng trực tiếp đến hoạt động sản xuất - xuất khẩu (XK) của DN bị đình trệ. Đồng thời phải đối mặt với tổn thất rất lớn như chi phí lưu kho bãi, hàng hóa để lâu sẽ bị giảm chất lượng, trách nhiệm bồi thường do vi phạm hợp đồng về tiến độ giao hàng cho các khách hàng quốc tế là chưa thể lường trước được.

Mặt khác, theo tổng hợp phản ảnh và kiến nghị từ DN hội viên của các hiệp hội ngành hàng, các DN xuất khẩu đều phải tự thực hiện bộ hồ sơ xuất khẩu bằng giấy (không có thủ tục online) và các nghiệp vụ liên quan, không phải tất cả đều sử dụng dịch vụ qua các công ty dịch vụ logistics (forwarder).

Đáng chú ý, để hoàn thiện bộ hồ sơ xuất khẩu, các DN cần phải thực hiện như: Đăng ký kiểm dịch thực vật tại Cục Kiểm dịch thực vật; đăng ký chứng nhận xuất xứ nguồn gốc (tại Bộ Công Thương hoặc Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam); hoàn thiện hồ sơ phun khử trùng tại cơ quan cung cấp dịch vụ; thực hiện thủ tục Hải quan tại cụm cảng Cát Lái/ICD; các nghiệp vụ khác liên quan như gửi chuyển phát quốc tế chứng từ hàng xuất tại sân bay, chuyển mẫu kiểm nghiệm...

Nhiều hiệp hội cho rằng, các DN sản xuất, XK chiếu theo Công văn 2800 thì được xếp vào mục 3D, nhưng đến hiện tại các DN không biết phải đăng ký giấy đi đường ở đâu vì không xác định thuộc diện đối tượng nào và ai phụ trách.

Đặc biệt, tại các tỉnh Bình Dương, Đồng Nai, Bà Rịa - Vũng Tàu tập trung nhiều nhà máy của các DN sản xuất, XK như: gạo, gỗ, thủy sản, cao su, rau quả, điều, cà phê, hồ tiêu... Trong trường hợp các DN không được phê duyệt cấp giấy đi đường để làm thủ tục XK hàng hóa, sẽ gây thiệt hại rất lớn cho các DN nói riêng và nền kinh tế đất nước nói chung. Khi kim ngạch XK của vùng chiếm gần 1/2 của cả nước, hàng hóa sản xuất ra không XK được, tốn chi phí lưu trữ hàng hóa, nhà máy phải tạm ngưng sản xuất, công nhân mất việc, DN mất uy tín đối với các nhà nhập khẩu.

Chính vì vậy, các hiệp hội ngành hàng đề xuất tới Thủ tướng Chính phủ cùng các cơ quan liên quan một số nội dung.

Cụ thể, đề nghị có hướng dẫn cụ thể về đầu mối liên hệ cấp phát giấy đi đường đối với các DN sản xuất, XK. Tăng cường thêm số lượng người xử lý hồ sơ cho các DN.

Cấp giấy đi đường bản mềm và gửi thông qua email cho các DN để các DN lấy đó làm cơ sở đi qua các chốt kiểm soát đến trụ sở Sở Công Thương TP. Hồ Chí Minh đóng dấu.

Hiệp hội ngành hàng sẽ là đầu mối và chịu trách nhiệm trong việc lập danh sách DN là hội viên có nhu cầu xin cấp giấy đi đường và gửi trực tiếp tới Sở Công Thương thành phố, tỉnh nhằm giảm tải cho Sở Công Thương và UBND các cấp, đồng thời nâng cao vai trò, trách nhiệm của Hiệp hội trong công tác phòng chống, dịch Covid-19.

Người đứng đầu các DN hội viên chịu trách nhiệm về danh sách đăng ký và cam kết quản lý chặt chẽ danh sách người lao động được cấp giấy đi đường. Đối với các DN không phải là hội viên của hiệp hội sẽ thực hiện thủ tục xin giấy đi đường tại Sở Công Thương và địa phương.

Các hiệp hội ngành hàng mong muốn nhận được sự quan tâm hỗ trợ của Thủ tướng Chính phủ và các cơ quan liên quan xem xét, tạo điều kiện hỗ trợ cho hoạt động đi lại cấp thiết của DN hội viên trong hoạt động kinh doanh, XNK nhằm tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc của các DN để duy trì sản xuất, xuất khẩu trong thời điểm hiện nay.