“Triệt” khí mê tan trong hầm lò

Thực hiện nhiệm vụ được giao, đặc biệt là việc giảm thiểu sự cố thường gặp trong khai thác than hầm lò liên quan đến cháy nổ khí mê – tan, từ nhiều năm trước, ATM đã chủ động nghiên cứu và hoàn thành xuất sắc đề tài khoa học “Áp dụng công nghệ tháo khí mê tan trong hầm lò” từ năm 2011. Đề tài đã mang lại hiệu quả lớn trong việc giảm hàm lượng khí mê tan. Theo đó, với công nghệ tháo khí mê tan, hiệu quả khai thác tại các mỏ than đã được nâng lên rõ rệt, hàm lượng khí gần như được loại bỏ hoàn toàn.

Từ năm 2012 đến nay, công nghệ này đang tiếp tục được áp dụng và phát huy tại hàng loạt các mỏ: Khe Chàm, Mạo Khê, Quang Hanh và Hà Lầm. Hiện nay, Trung tâm ATM đang tiếp tục thực hiện các đề tài nghiên cứu, thử nghiệm và hoàn thiện công nghệ xử lý khí mê-tan để áp dụng rộng rãi trong ngành Than.

Xử lý thành công tình trạng than tự cháy

Tình trạng than tự cháy đã xuất hiện ở nhiều khai trường hầm lò, như tại Na Dương (Lạng Sơn), Khe Bố (Nghệ An), Làng Cẩm (Thái Nguyên), khu Khe Chuối (Công ty 91), khu Tràng Kê II, III (Công ty Than Hồng Thái)… Các vụ cháy này đều tiềm ẩn nguy cơ gây mất an toàn, khó kiểm soát và đã ảnh hưởng nhiều đến các hoạt động sản xuất của mỏ, gây nguy hiểm cho người, thiết bị và tổn thất tài nguyên than. Trước đây, việc xử lý chủ yếu sử dụng phương pháp phun ni tơ và xây tường cách ly. Những giải pháp này thường mất nhiều thời gian, khó kiểm soát diễn biến đám cháy. Trong khi đó, các mỏ hầm lò ngày càng khai thác xuống sâu , khoảng 5 năm tới, một số mỏ có thể đạt tới độ sâu -300 đến -550m so với mực nước biển. Khi độ sâu khai thác tăng, việc thông gió diễn ra khó khăn làm cho nhiệt độ trong hầm lò tăng, dẫn đến khả năng gây hấp thụ oxy của than cũng tăng…

Từ thực tế này, đầu năm năm 2013, ATM đã phối hợp với Tổng công ty Đông Bắc, Trung tâm Cấp cứu mỏ thực hiện thử nghiệm giải pháp “Phun khí nitơ vào khu vực phá hỏa nhằm chống cháy nội sinh các mỏ than hầm lò” tại lò chợ vỉa 5 Công ty Than 91 (Tổng công ty Đông Bắc). Năm 2014, đề tài đã được Bộ Công Thương nghiệm thu và được các đơn vị đánh giá cao khi đưa vào sử dụng.

Bên cạnh những nhiệm vụ chính kể trên, hiện ATM đang tập trung nghiên cứu, thực hiện nhiều đề tài trọng điểm, như: Đề xuất hoàn thiện một số nội dung trong Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về an toàn trong khai thác than hầm lò; đánh giá khả năng thu hồi và sử dụng khí mê tan từ các mỏ than hầm lò vùng Quảng Ninh; nghiên cứu, xây dựng trạm kiểm định đường đặc tính của quạt gió cục bộ và sức cản các loại ống gió... Đây là những đề tài có ý nghĩa thực tiễn lớn, bảo đảm an toàn trong khai thác than hầm lò một cách bền vững.