Hiệp hội chế biến và xuất khẩu thủy sản (VASEP) cho biết, Canada hiện là thị trường nhập khẩu tôm lớn thứ 6 của Việt Nam, chiếm 4,3% tổng giá trị xuất khẩu tôm Việt Nam đi các thị trường. Trong những năm gần đây, xuất khẩu tôm Việt Nam sang Canada tăng trưởng không ổn định. Mặc dù vậy, Canada vẫn được coi là thị trường tiềm năng của tôm Việt Nam.

Từ năm 2016 đến 2018, xuất khẩu tôm Việt Nam sang Canada tăng trưởng liên tục từ 122,5 triệu USD năm 2016 lên 161,6 triệu USD năm 2018. Chín tháng đầu năm nay, xuất khẩu tôm sang Canada đạt 105,3 triệu USD, giảm 7% so với cùng kỳ năm ngoái. Tính tới tháng 9 năm nay, xuất khẩu tôm Việt Nam sang Canada tăng trưởng dương trong ba tháng 1, 4 và 7 và giảm trong các tháng còn lại.

Trong cơ cấu sản phẩm tôm Việt Nam xuất khẩu sang Canada, tỷ trọng tôm chân trắng ngày càng tăng. Người tiêu dùng Canada ưa chuộng các sản phẩm tôm chế biến và sản phẩm phổ biến tại thị trường Canada là tôm hấp nguyên con, để vỏ.

Hiện nay, Canada tiêu thụ khá nhiều tôm nước ấm của các nước Đông Nam Á trong bối cảnh nguồn cung tôm nước lạnh sụt giảm. Các báo cáo mới đây cho biết sản lượng khai thác tôm nước lạnh tại Canada giảm mạnh trong năm 2019 do các khảo sát về sinh khối tôm tại các ngư trường khai thác của Canada cho thấy kết quả không khả quan. Khối lượng tôm nước lạnh nhập khẩu vào Canada cũng ngày càng sụt giảm.

Theo Trung tâm Thương mại Thế giới (ITC), nhập khẩu tôm của Canada năm 2018 và quý đầu năm 2019 giảm so với cùng kỳ năm trước đó. Việt Nam vẫn là nguồn cung tôm lớn nhất cho thị trường này, chiếm 30,3% thị phần tại Canada. Ấn Độ và Trung Quốc lần lượt đứng thứ 2 và 3 với 26,3% và 16,9% thị phần.

Tôm nước ấm đông lạnh và tôm chế biến đang có chỗ đứng khá vững trên thị trường Canada. Đầu năm nay, Hiệp định CPTPP có hiệu lực đối với Việt Nam trong đó Việt Nam và Canada đều là thành viên. Trước đây, thuế suất nhập khẩu ưu đãi đặc biệt (MFN) của Canada đối với các mặt hàng thủy sản từ Việt Nam trong đó có tôm là 4-5%, nhưng nay theo cam kết CPTPP thuế suất cho các mặt hàng này giảm về 0%. Đây cũng là cơ hội để doanh nghiệp tôm Việt Nam khai thác thị trường Canada vì các đối thủ cạnh tranh của Việt Nam trên thị trường này như Ấn Độ, Thái Lan, Indonesia không tham gia hiệp định.

Chính phủ Canada đang có nhu cầu đa dạng hóa thị trường, giảm phụ thuộc nhập khẩu từ Mỹ, và Việt Nam là một trong những quốc gia các doanh nghiệp Canada quan tâm muốn đẩy mạnh hoạt động xuất nhập khẩu.

Theo VASEP, Canada là thị trường có khả năng chi trả cho các sản phẩm có giá trị cao và là cầu nối quan trọng để doanh nghiệp Việt Nam mở rộng thị trường sang các quốc gia châu Mỹ khác. Do đó, các oanh nghiệp cần tìm hiểu kỹ thị trường, chú trọng các yếu tố về giá cả, mẫu mã, chất lượng để nâng tính cạnh tranh của sản phẩm tôm Việt Nam trên thị trường Canada.