Theo 28 doanh nghiệp sản xuất và kinh doanh thép không gỉ (inox), trên cơ sở chỉ đạo của Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Lưu Quang, vào ngày 13/7, Bộ Khoa học và Công nghệ đã tổ chức cuộc đối thoại với doanh nghiệp để tháo gỡ những kiến nghị liên quan những bất cập của Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia QCVN 20:2019 (Quy chuẩn 20), với sự tham dự của nhiều bên liên quan.

Các doanh nghiệp cho rằng, sau cuộc đối thoại, Bộ Khoa học và Công nghệ đã gửi văn bản báo cáo Phó hủ tướng Trần Lưu Quang, tuy nhiên nội dung "chưa phản ánh đúng đắn toàn bộ", các vấn đề được nêu ra trong buổi làm việc. Đi kèm với đơn kiến nghị này, doanh nghiệp đã gửi biên bản cuộc họp và băng ghi âm để làm bằng chứng.

Được biết, ngày 1/8/2023, Bộ Khoa học và Công nghệ đã có Văn bản số 2528/BKHCN-TĐC báo cáo Phó Thủ tướng đề xuất giải quyết kiến nghị của một số doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh thép không gỉ. Nội dung báo cáo này đã tóm tắt lại các ý kiến của các bộ, doanh nghiệp và hiệp hội tham dự cuộc họp làm cơ sở kiến nghị giải quyết.

Tuy nhiên, ý kiến của đại diện 33 doanh nghiệp được Bộ Khoa học Công nghệ báo cáo nội dung ngắn gọn, về vấn đề liên quan đến xem xét cơ sở pháp lý của việc ban hành Quy chuẩn 20. Theo đó, các doanh nghiệp phản ánh Quy chuẩn 20 gây khó khăn, khiến cho sản phẩm của doanh nghiệp ra thị trường không thể cạnh tranh với sản phẩm nhập khẩu từ nước ngoài. Bên cạnh đó, các doanh nghiệp đặt vấn đề Bộ Khoa học và Công nghệ cần đánh giá việc áp dụng Quy chuẩn 20 ảnh hưởng đến các doanh nghiệp.

Trên cơ sở các nội dung thảo luận và kiến nghị tại buổi làm việc, Bộ Khoa học và Công đề xuất Phó Thủ tướng giao cho Bộ nghiên cứu để hỗ trợ doanh nghiệp cải tiến, nâng cao chất lượng sản phẩm. Đồng thời, rà soát, sửa đổi tiêu chuẩn Việt Nam về thép không gỉ, tăng cường quản lý nhà nước, kiểm soát chất lượng sản phẩm, bảo vệ lợi ích người tiêu dùng và ngăn chặn gian lận thương mại…

28 doanh nghiệp cho rằng, Bộ Khoa học và Công nghệ báo cáo Phó Thủ tướng "chưa phản ánh đúng đắn toàn bộ" nội dung buổi làm việc.

Trong đơn kiến nghị, các doanh nghiệp cho rằng, có rất nhiều câu hỏi, ý kiến được các doanh nghiệp nêu tại cuộc họp... nhưng Bộ Khoa học và Công nghệ đã chưa trả lời hay phản ánh chưa đầy đủ trong báo cáo.

Cụ thể, vì sao Bộ Khoa học và Công nghệ không thông báo cũng như lấy ý kiến các doanh nghiệp khi soạn thảo Thông tư 15/2019, ban hành QCVN 20:2019/BKHCN. Trong khi, các doanh nghiệp là đối tượng chịu tác động mạnh mẽ nhất của quy định này. Vì sao Bộ Khoa học và Công nghệ lại đưa thép không gỉ vào diện hàng hóa nhóm 2 phải quản lý, trong khi mặt hàng này không tiềm ẩn khả năng gây hại cho con người, tài sản, môi trường?

Qua đơn kiến nghị, các doanh nghiệp cũng nêu câu hỏi, tại sao Bộ Khoa học và Công nghệ cho rằng Quy chuẩn 20 giúp bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng. Trong khi, quy định này sẽ cấm người tiêu dùng được mua sản phẩm thép bình dân, giá rẻ phù hợp với nhu cầu và phải mua hàng hóa đắt hơn.

Nhóm 28 doanh nghiệp cho rằng: "Quy định như vậy là đang xâm phạm quyền tự do lựa chọn của người tiêu dùng, không phải là bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng".

Một câu hỏi nữa được đặt ra là, vì sao Bộ Khoa học và Công nghệ lại cấm sản phẩm mà doanh nghiệp, sản xuất lưu thông, trong khi chính những sản phẩm này vẫn được nhiều nước châu Âu, châu Mỹ, châu Á nhập khẩu bình thường.

“Vì sao Quy chuẩn 20 cấm nhập khẩu thép không gỉ tiêu chuẩn cơ sở làm nguyên liệu sản xuất, nhưng lại cho phép nhập khẩu đồ gia dụng và hàng hóa làm từ thép không gỉ này? Như vậy có phải là bảo hộ hàng hóa nhập khẩu so với hàng hóa của chúng tôi sản xuất trong nước?”, các doanh nghiệp đặt ra câu hỏi.

Nhóm 28 doanh nghiệp cho biết, đây là các vấn đề mà Bộ Khoa học và Công nghệ đã hứa trả lời bằng văn bản sau cuộc họp. Tuy nhiên, cho đến thời điểm hiện nay, doanh nghiệp vẫn chưa nhận được văn bản trả lời của bộ.

Các doanh nghiệp viết trong đơn kiến nghị: “Từ đầu năm 2023 đến nay, do Quy chuẩn 20, các doanh nghiệp chúng tôi đã bị sụt giảm sản lượng, hoạt động cầm chừng khiến hàng ngàn công nhân mất việc làm và có thể sẽ phải dừng hoạt động nếu không được tháo gỡ khó khăn này”.

Vì những lý do trên, nhóm 28 doanh nghiệp bày tỏ mong muốn Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang chỉ đạo Bộ Khoa học và Công nghệ khẩn trương bãi bỏ hoặc sửa đổi Quy chuẩn 20 về thép không gỉ.