Hội nghị giao thương trực tuyến công nghiệp hỗ trợ Việt Nam- Nhật Bản 2021, diễn ra ngày 10/6, là kết quả hợp tác tổ chức giữa Cục Xúc tiến thương mại (Bộ Công Thương), Thương vụ- Đại sứ quán Việt Nam tại Nhật Bản và Trung tâm ASEAN- Nhật Bản.

Tại hội nghị, ông Vũ Bá Phú- Cục trưởng Cục Xúc tiến thương mại (XTTM) cho hay: Xác định ngành công nghiệp chế biến, chế tạo, công nghiệp hỗ trợ (CNHT) là động lực phát triển kinh tế, Chính phủ Việt Nam luôn khuyến khích và tạo mọi điều kiện, cơ chế tốt nhất để phát triển nhóm ngành này. Thời gian qua, bên cạnh việc tham mưu cho Chính phủ ban hành các chính sách khuyến khích phát triển CNHT, Bộ Công Thương đã triển khai thành lập 3 Trung tâm kỹ thuật hỗ trợ phát triển công nghiệp tại 3 vùng kinh tế trọng điểm miền Bắc, miền Trung và miền Nam. Hoạt động này nhằm mục tiêu hỗ trợ các doanh nghiệp sản xuất công nghiệp và CNHT đổi mới sáng tạo, chuyển giao công nghệ sản xuất thử nghiệm, nâng cao năng suất chất lượng, tạo giá trị gia tăng cũng như tham gia chuỗi cung ứng toàn cầu.

Dưới sự đồng hành của Bộ Công Thương, doanh nghiệp (DN) CNHT của Việt Nam đã phát triển cả về số lượng và chất lượng. Số lượng DN CNHT chiếm gần 4,5% tổng số DN ngành công nghiệp chế biến, chế tạo, tạo việc làm cho hơn 600.000 lao động, chiếm 8% lao động toàn ngành chế biến, chế tạo. Doanh thu sản xuất, kinh doanh đạt hơn 900.000 tỷ đồng, đóng góp gần 11% tổng doanh thu toàn ngành chế biến, chế tạo.

Một số DN sản xuất linh kiện Việt Nam có năng lực khá tốt tại những lĩnh vực như sản xuất khuôn mẫu các loại; linh kiện xe đạp, xe máy; linh kiện cơ khí tiêu chuẩn; dây cáp điện; linh kiện nhựa - cao su kỹ thuật; săm lốp các loại. Các sản phẩm này đã đáp ứng được nhu cầu trong nước và được xuất khẩu tới các quốc gia trên thế giới, trong đó có Nhật Bản.

Ông Vũ Bá Phú cũng cho hay: Quan hệ hợp tác thương mại và đầu tư giữa các DN Việt Nam và Nhật Bản trong lĩnh vực CNHT đang ngày càng phát triển và đi vào chiều sâu. "Sự kiện ngày hôm nay có sự tham gia của các DN Việt Nam đang hoạt động trong các ngành linh kiện điện tử, hóa chất, gia công cơ khí, DN có năng lực sản xuất, quản lý bài bản theo các tiêu chuẩn quốc tế, có mong muốn cùng xây dựng quan hệ đối tác bền vững với các DN Nhật Bản”, lãnh đạo Cục XTTM nhấn mạnh.

Thực tế, Việt Nam và Nhật Bản đã có nhiều hoạt động nhằm tăng cường hợp tác trong lĩnh vực CNHT. Tháng 5/2021, Cục Công nghiệp (Bộ Công Thương) và Toyota Việt Nam đã ký Biên bản ghi nhớ hợp tác hỗ trợ DN trong nước trong lĩnh vực CNHT ô tô. Trước đó, Cục XTTM đã phối hợp với Thương vụ Việt Nam tổ chức Hội nghị giao thương trực tuyến sản phẩm CNHT Việt Nam-Nhật Bản. Hay các tình nguyên viện cao cấp của Cơ quan Hợp tác quốc tế Nhật Bản đã hỗ trợ kỹ thuật cho DN CNHT Việt Nam… Từ đó, mở ra nhiều cơ hội hợp tác cho DN hai nước.

Tuy nhiên, ông Akutsu Michio – Đại diện Hiệp hội Các nhà tư vấn kinh doanh quốc tế Nhật Bản chỉ ra: Phát triển CNHT của Việt Nam còn tồn tại nhiều vấn đề. Trong đó, năng suất lao động của DN địa phương khá thấp; thiếu lao động có trình độ cao, thích ứng nhanh với sự thay đổi của công nghệ; cơ chế cấp vốn còn hạn hẹp và DN Việt Nam thiếu thông tin về các nhà cung cấp nước ngoài. “DN Việt Nam có thể tiếp xúc với đa dạng nhà cung cấp nguyên liệu với giá thành hợp lý, nguyên liệu tốt, từ đó nâng cao tính cạnh tranh cho sản phẩm”, ông Akutsu Michio nói.

Theo ông Akutsu Michio, khắc phục những điểm yếu trên là cần thiết để DN Việt Nam có thể tham gia vào chuỗi cung ứng sản phẩm CNHT cho các nhà sản xuất lớn. Đặc biệt, sản phẩm công nghiệp có hàng nghìn, hàng vạn linh kiện, chỉ thiếu 1 linh kiện thôi dây chuyền sản xuất sẽ bị dừng lại. Vì thế, DN CNHT cần có kế hoạch rất chi tiết để đảm bảo năng lực cung ứng.

DN CNHT của Việt Nam có thể cân nhắc lựa chọn cung ứng nguyên liệu từ công ty thương mại chuyên biệt. Các công ty này không chỉ liên kết với công ty Nhật Bản tại Việt Nam mà còn liên kết với DN nước ngoài để tìm nguồn nguyên liệu có chất lượng tốt, giá cả hợp lý. DN này cũng có thể đề xuất, cung cấp thông tin và máy móc thiết bị trong các lĩnh vực sản xuất mới, khó có thể tìm kiếm trên internet và tham gia vào giải quyết các vấn đề phát sinh với người tiêu dùng.

“Ngoài ra, DN CNHT của Việt Nam có thể phát triển kênh bán hàng mới, bán sản phẩm tự chế tạo, tự phát minh cho DN nước ngoài”, ông Akutsu Michio đề xuất.