Nâng cao năng lực cạnh tranh cho doanh nghiệp ngành cà phê

Tại thành phố Buôn Ma Thuột (tỉnh Đắk Lắk), Vụ Chính sách thương mại đa biên (Bộ Công Thương) và Sở Công Thương tỉnh Đắk Lắk phối hợp tổ chức “Hội thảo trao đổi trực tiếp với các chủ thể ngành cà phê về kế hoạch cụ thể để tận dụng các Hiệp định thương mại tự do (FTA) thế hệ mới” vào sáng 30/8.

Toàn cảnh Hội thảo (Ảnh: Thu Hường)

Tỉnh Đắk Lắk hiện có hơn 100 doanh nghiệp xuất, nhập khẩu, chủ yếu ở lĩnh vực nông sản. Riêng xuất khẩu cà phê tập trung ở 8 doanh nghiệp có lượng cà phê xuất khẩu lớn (4 doanh nghiệp địa phương, 1 chi nhánh ở TP. Hồ Chí Minh và 3 doanh nghiệp FDI).

Đối với sản phẩm cà phê, niên vụ 2021 - 2022, tỉnh xuất khẩu cà phê đạt 394.942 tấn, tăng 49.726 tấn so với niên vụ 2020 - 2021, chiếm tỷ trọng 23% so với cả nước; kim ngạch xuất khẩu đạt 819,076 triệu USD.

Ông Huỳnh Ngọc Dương - Phó Giám đốc Sở Công Thương tỉnh Đắk Lắk – cho biết, nhìn chung, xuất khẩu cà phê chủ yếu là cà phê nhân. Cà phê hòa tan các niên vụ gần đây có số lượng và kim ngạch xuất khẩu tăng nhưng vẫn chiếm tỉ lệ thấp trong kim ngạch xuất khẩu của tỉnh. Các sản phẩm cà phê chế biến khác như cà phê rang, cà phê bột... vẫn chưa xuất khẩu được nhiều.

“Những nội dung trao đổi tại hội thảo sẽ tạo tiền đề, cơ sở cho việc xây dựng các chương trình nâng cao năng lực cạnh tranh cho doanh nghiệp, hợp tác xã hoạt động trong lĩnh vực cà phê để có thể tham gia sâu và rộng vào chuỗi giá trị nông sản toàn cầu”, ông Dương chia sẻ.

Tạo dựng hệ sinh thái cho ngành cà phê

Tại hội thảo, các đại biểu cho rằng, hiện nay ngành cà phê nói riêng, nông sản nói chung còn nhiều vấn đề như: Chuỗi, kết nối chuỗi chế biến cà phê; quy trình sản xuất, vốn và công nghệ; những yêu cầu về phát triển bền vững, xây dựng thương hiệu và các vấn đề khó khăn khác của ngành cà phê.

Qua đó, các đại biểu cũng chia sẻ những điểm cần lưu ý khi xuất khẩu và định hướng giải pháp giúp các doanh nghiệp tận dụng tối đa cơ hội từ các Hiệp định thương mại tự do.

Ông Lê Văn Vương - Giám đốc Công ty TNHH SX & TM Vương Thành Công nêu ý kiến tại Hội thảo (Ảnh: Thu Hường)

Theo nhiều ý kiến, các doanh nghiệp cần phải đầu tư vào sản xuất để có sản phẩm ổn định về chất lượng, số lượng và giá cả nhằm giữ vững thị trường xuất khẩu. Chính quyền các cấp, ngành chức năng, doanh nghiệp cần phải có chiến lược phát triển ngành hàng bền vững, minh bạch; quyết liệt hơn trong công tác điều hành sản xuất nông nghiệp để nông sản khẳng định vị trí uy tín, thương hiệu trên trường quốc tế.

Ông Ngô Chung Khanh - Phó Vụ trưởng Vụ Chính sách thương mại đa biên - cho biết, Việt Nam đã ký kết 17 Hiệp định thương mại tự do, tạo cơ hội cho các doanh nghiệp mở rộng hoạt động xuất khẩu. Tuy nhiên, dư địa để tận dụng các FTA còn rất lớn. Các mặt hàng xuất khẩu của Việt Nam, đặc biệt là mặt hàng cà phê dù liên tục ghi nhận tăng trưởng nhưng chưa có thương hiệu, giá trị thu về cho các doanh nghiệp và người lao động còn khá hạn chế.

Một trong những biện pháp đang được Bộ Công Thương phối hợp với các Bộ, ngành, địa phương triển khai là lựa chọn 1 - 2 mặt hàng chủ lực ở từng tỉnh và xây dựng Hệ sinh thái giúp tận dụng FTA cho các mặt hàng.

Ông Ngô Chung Khanh - Phó Vụ trưởng Vụ Chính sách thương mại đa biên (Bộ Công Thương)

Mục tiêu là giúp tạo ra sự kết nối giữa những chủ thể có liên quan để phối hợp giải quyết, xử lý nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh, tiến đến xây dựng thương hiệu riêng, đáp ứng các tiêu chuẩn của thị trường nhập khẩu, đặc biệt là các tiêu chuẩn về phát triển bền vững đang ngày càng phổ biến trên thế giới.

Đối với tỉnh Đắk Lắk, Bộ Công Thương phối hợp với tỉnh tập trung vào mặt hàng nông sản chủ lực là cà phê. Đây là mặt hàng nông sản đóng góp hàng tỷ USD/năm nhờ xuất khẩu. Nếu việc tạo dựng hệ sinh thái cho ngành cà phê thành công sẽ giúp lan tỏa, triển khai cho các ngành có thế mạnh khác của tỉnh Đắk Lắk.

Trên cơ sở các ý kiến thảo luận tại hội thảo, đại diện Bộ Công Thương, Bộ Tài nguyên và Môi trường và các chuyên gia sẽ tổng hợp, thống nhất để xây dựng kế hoạch vận hành hệ sinh thái xuất khẩu của ngành cà phê, giúp tận dụng các Hiệp định thương mại tự do một cách hiệu quả.