Sáng nay (24/5), Báo Giao thông tổ chức tọa đàm với chủ đề "Xu hướng sử dụng xe điện kinh doanh taxi tại Việt Nam".

“Sức nóng” của taxi điện

Theo lộ trình tại Quyết định số 876/QĐ-TTg phê duyệt chương trình hành động chuyển đổi năng lượng xanh, giảm phát thải khí các-bon và khí mê-tan của ngành Giao thông vận tải, từ sau năm 2030, tại các đô thị, 100% xe taxi thay thế, đầu tư mới sẽ sử dụng điện, năng lượng xanh. Điều đó cho thấy việc chuyển sang sử dụng xe điệncho hoạt động kinh doanh vận tải nói chung và taxi nói riêng là xu thế không thể đảo ngược.

Chia sẻ về nội dung này, ông Nguyễn Hoàng Anh -Phó phòng Quản lý vận tải, phương tiện và người lái (Cục Đường bộ Việt Nam) cho biết, tính đến hết tháng 9 năm 2023, cả nước đã có hơn 28.000 ô tô thuần điện lưu hành so với 138 xe vào năm 2019. Xe buýt điện được vận hành ở 2 thành phố lớn là Hà Nội (khoảng hơn 239 xe) và Hồ Chí Minh (khoảng hơn 167 xe) và hơn 2.700 xe taxi điện hoạt động ở các thành phố lớn.

Công ty nghiên cứu thị trường BMI Research dự báo, doanh số bán ô tô điện mới tại Việt Nam sẽ tăng 114,8% so với cùng kỳ năm 2023, đạt khoảng 18.000 chiếc. Trong đó, doanh số bán xe thuần điện tăng 104,4%, dự kiến sẽ đạt gần 17.000 chiếc. Doanh số bán xe điện hybrid plug-in (PHEV) cũng được dự đoán sẽ có mức tăng trưởng đáng kể, tăng gấp 9 lần so với năm 2022, lên gần 1.100 chiếc.

Dù đạt được một số kết quả ban đầu, Việt Nam vẫn đang trong giai đoạn đầu của quá trình chuyển dịch năng lượng và phát triển giao thông điện. Vì vậy để thực hiện lộ trình chuyển đổi phương tiện vận tải đường bộ sang sử dụng phương tiện giao thông điện, năng lượng xanh và định hướng xây dựng chính sách khuyến khích chuyển đổi, ngành giao thông vận tải đường bộ cần xác định rõ mục tiêu.

Trong đó, 3 mục tiêu tổng quát gồm: Xây dựng cơ sở hạ tầng giao thông đường bộ hiện đại, kết nối đồng bộ với các phương thức vận tải số, chuyển đổi và điều hành trên nền tảng số, nâng cao khả năng chống chịu với tác động của biến đổi khí hậu; Thực hiện chuyển đổi và hướng tới loại bỏ việc sử dụng nhiên liệu hoá thạch, nhiên liệu có các-bon trong hoạt động giao thông vận tải đường bộ; Đạt mục tiêu điện khí hoá hoạt động giao thông vận tải đường bộ vào năm 2050.

“Vì vậy, việc phát triển và thúc đẩy phương tiện giao thông điện là một trong những giải pháp quan trọng để giảm phát thải khí nhà kính cho ngành giao thông vận tải, góp phần thực hiện mục tiêu phát triển bền vững”- ông Nguyễn Hoàng Anh nhìn nhận.

Chuyển đổi sang phương tiện giao thông điện cần lộ trình dài hạn

Tuy nhiên ông Nguyễn Hoàng Anh, việc chuyển đổi sang phương tiện giao thông điện đòi hỏi lộ trình, chiến lược dài hạn, gồm các mục tiêu cụ thể, cột mốc quan trọng cũng như chính sách khuyến khích và hỗ trợ nhằm thúc đẩy sản xuất và sử dụng xe điện trên quy mô lớn. Bên cạnh đó, cần chú trọng xây dựng kế hoạch mở rộng nguồn năng lượng, quy mô sản xuất, cải tiến công nghệ, và đầu tư hạ tầng trạm sạc nhằm đáp ứng nhu cầu chuyển đổi.

Liên quan đến việc khai thác xe điện làm taxi, liệu pin xe điện và các hệ thống cơ khí có đủ bền như xe xăng truyền thống hay không? Trả lời câu hỏi này, PGS.TS Đàm Hoàng Phúc cho biết, thực tế, ngay từ đầu thế kỷ XIX, tại London và NewYork, 100% taxi là xe điện.

Tại thời điểm ô tô còn sơ khai, taxi điện đã phát huy được những lợi ích nổi trội hơn hẳn so với ô tô động cơ đốt trong và xe ngựa. Tuy nhiên, quá trình phát triển công nghệ ô tô, xe động cơ đốt trong phát triển rất nhanh và xe điện nói chung và taxi nói riêng vẫn chưa chiếm lĩnh được thị trường của ô tô xăng truyền thống.

Đến nay, công nghệ đã có nhiều thay đổi, công nghệ pin phát triển khá phù hợp với xe ô tô. Ô tô điện cũng có nhiều lợi ích như không có hộp số trong khi mô tơ điện bền hơn động cơ đốt trong nên những bộ phận về cơ khí của ô tô điện bền hơn xe động cơ đốt trong.

"Hiện nay, công nghệ pin cũng phát triển rất tốt, tại Việt Nam, VinFast cam kết bảo hành pin 7 năm, đây là thời gian tôi tin rằng những người kinh doanh sẽ hài lòng và cân đối được bài toán tài chính để phát huy lợi thế của taxi điện thời kỳ này", PGS. TS Đàm Hoàng Phúc nói và cho biết: VinFast còn có chính sách cho thuê pin, như vậy, toàn bộ rủi ro về pin nhà sản xuất đã chịu trách nhiệm, lái xe taxi hoàn toàn có thể yên tâm khi sử dụng.

Lợi thế thứ hai theo ông Phúc là về tính cạnh tranh, trong thị trường ô tô tại Đông Nam Á, Việt Nam được đánh giá là quốc gia rất quan tâm đến bảo vệ môi trường.

Mặt khác, đi taxi điện êm, không mùi xăng nên chất lượng phục vụ khách hàng cũng tốt hơn.

Từ đó, ông Phúc nhấn mạnh vẫn còn một số rào cản khi đưa taxi điện vào kinh doanh vận tải, vấn đề quan trọng hiện nay đó là các hãng taxi làm sao để vượt qua những rào cản đó để đạt được thành công.

Dưới góc độ đơn vị kinh doanh vận tải, ông Nguyễn Văn Thanh -Tổng giám đốc Công ty CP Di chuyển xanh và thông minh GSM, chủ sở hữu hãng taxi Xanh SM cho biết, taxi điện không phải hình thức kinh doanh mới, các đơn vị vận tải ở nhiều nước trên thế giới đã và đang thực hiện chuyển đổi như Ấn Độ, Lào, Trung Quốc, Hàn Quốc hay Indonesia - cũng là quốc gia mà Xanh SM có kế hoạch đầu tư.

"Mỗi lần sạc đầy trung bình xe chạy được hơn 300km trong khi đó vào tháng cao điểm, một chiếc taxi chạy khoảng 6.000km, tương đương khoảng 200km/ngày nên mỗi ngày chỉ sạc một lần là đủ chạy. Để sạc từ 20-100% chỉ mất khoảng từ 30-40 phút, các tài xế thường sẽ không sạc đầy mà tranh thủ sạc 10-15 phút là có thêm vài chục phần trăm pin" - ông Thanh nhận định.

Ông Phan Thanh Uy, Tổng Thư ký Hiệp hội Vận tải ô tô Việt Nam cũng bày tỏ, Hiệp hội đã quan tâm đến việc chuyển đổi sang xe điện từ nhiều năm nay, đặc biệt sau COP 26 khi Chính phủ cam kết đưa phát thải ròng về 0 vào năm 2050. Đây là thách thức và cũng là cơ hội lớn cho các doanh nghiệp.

Hiện nay, nhiều doanh nghiệp taxi chủ động đến văn phòng hiệp hội để tham vấn, chủ động tiếp cận các công nghệ mới về xe điện. Có doanh nghiệp đến tận nhà máy, sang nước ngoài để trao đổi, học hỏi kinh nghiệm. "Khi có đầy đủ cơ sở hạ tầng, khung pháp lý và nguồn tài chính thì chắc chắn các doanh nghiệp sẽ đồng loạt thực hiện chuyển đổi", ông Uy nhận định.