Xôi Lạc TV là cái tên đình đám vài năm nay, từ những livestream “trộm” một số trận đấu của đội tuyển Việt Nam với những lời bình luận kiểu trà đá vỉa hè thì nay hoạt động một cách chuyên nghiệp với đủ loại các giải đấu, quảng cáo cá độ và ngay cả phần bình luận cũng rất chuyên nghiệp. Chỉ có một thứ không thay đổi: Xôi Lạc TV vẫn là một web lậu và vi phạm bản quyền trắng trợn.

"Cờ bạc, lừa đảo trực tuyến, cho vay nặng lãi gắn với tội phạm bản quyền. Kênh Xôi Lạc không đơn giản là các cháu hiếu kỳ phát livestream lên mạng lấy số cho vui mà gắn với tội phạm có tổ chức", ông Nguyễn Thanh Lâm, Thứ trưởng Thông tin và Truyền thông đã đưa ra nhận định như trên trong hội thảo về phát thanh truyền hình vừa được tổ chức ngày 13/10 tại TP. Hồ Chí Minh.

Đã là tội phạm thì phải xử lý, tội phạm có tổ chức càng cần xử lý nghiêm. Xử lý bằng rào cản kỹ thuật hay ngăn chặn bằng công cụ pháp luật thì cơ quan chức năng sẽ phải vào cuộc quyết liệt hơn.

Nhưng ngăn chặn, xử lý tội phạm không gian mạng là việc không hề dễ dàng bởi “bịt chỗ này” sẽ ngay lập tức “thủng chỗ khác”.

Vấn đề ở đây cần quay lại là tại sao tất cả đều biết Xôi Lạc là món ăn độc hại, vi phạm pháp luật thậm chí thuộc tội phạm có tổ chức nhưng lượt xem và truy cập vẫn đông đảo?

Để người xem quay lưng, tẩy chay Xôi Lạc thì rất cần chuẩn bị những món mới ngon hơn, rẻ hơn và bổ hơn.

Nhưng thực tế thì sao? Cũng có không ít nhà đài chấp nhận bỏ tiền mua bản quyền truyền hình phục vụ người xem nhưng giá thuê bao lại quá đắt. Như một kênh chuyên thể thao nổi tiếng có mức cước khoảng 200.000 đồng/tháng nhưng giá trị nhất chỉ là vài trận trực tiếp giải Ngoại hạng Anh mỗi tuần.

Và một câu chuyện buồn mới nhất không thể không nhắc đến đó là ngay tại ASIAD – Đại hội thể thao châu Á vừa rồi, không nhà đài nào mua bản quyền phục vụ người xem tại Việt Nam. Lý do là giá bản quyền quá đắt, lên tới hàng trăm tỉ đồng, các đài không dám đầu tư.

Vậy là bản quyền đắt không mua, hoặc mua thì phải đưa ra giá cước cao; giá cước cao thì người xem chọn web lậu; người xem chọn web lậu thì các doanh nghiệp được cấp phép chính thống sẽ không mua bản quyền… tất cả sẽ lại là cái vòng luẩn quẩn.

Cho nên, ý thức của người dùng là yếu tố quan trọng. Từ ý thức tạo ra thói quen, từ thói quen biến thành hành động. Song để có ý thức, ngoài việc tuyên truyền sống và làm việc theo pháp luật, nói không với vi phạm bản quyền thì đáp ứng nhu cầu của người dân là việc cần làm. Nghĩa là các doanh nghiệp được cấp phép chính thống phải tự cạnh tranh với web lậu bằng chất lượng, giá thành và sự tiện lợi.

Đầu tư vào người xem, người dùng chính là xử lý tận gốc vấn đề. Bởi nếu không cho người dùng sự lựa chọn dịch vụ hợp pháp, hợp lý thì lại là đẩy người dùng buộc phải tiếp tay cho các vi phạm, từ đó Xôi Lạc hay hàng nghìn web lậu khác vẫn còn môi trường để sinh sôi.