Cơ hội cho cá tra Việt Nam

Theo thống kê của Cục Nghề cá biển quốc gia Mỹ (NMFS), năm 2017, cá rô phi nhập khẩu vào Mỹ đứng đầu danh sách cả về khối lượng, khoảng 133.700 tấn, đạt giá trị 426,4 triệu USD. Trong đó, cá rô phi Trung Quốc chiếm 75% lượng cá rô phi nhập khẩu của Mỹ. Cá rô phi Trung Quốc cũng chi phối phần lớn thị phần cá thịt trắng nhập khẩu của Mỹ trong nhiều năm qua.

Chế biến cá tra xuất khẩu

Năm 2017, cá rô phi Trung Quốc chiếm gần 45% tổng giá trị nhập khẩu cá thịt trắng của Mỹ, trong khi cá tra, basa chỉ chiếm gần 25%. Các nhà phân phối bán buôn tại Mỹ cho biết, sẽ tăng giá bán đối với sản phẩm cá rô phi khi chi phí thuế tăng cao.

Ông Trương Đình Hòe - Tổng Thư ký Hiệp hội Chế biến và xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP) - cho rằng, sự sụt giảm tỷ trọng của cá rô phi tại thị trường Mỹ sẽ mang lại cơ hội cho các nhà cung cấp cá rô phi khác như Indonesia, Đài Loan, Mexico hay Việt Nam. Nhiều DN kỳ vọng sẽ đẩy mạnh xuất khẩu cá tra Việt Nam sang Mỹ, thay thế thị phần cá rô phi Trung Quốc vì thuế nhập khẩu cao.

Theo VASEP, trong 5 tháng đầu năm 2018, tổng giá trị nhập khẩu cá rô phi của Mỹ đạt 264,6 triệu USD, trong khi tổng giá trị nhập khẩu cá tra từ Việt Nam đạt 154,4 triệu USD. Nếu mức thuế nhập khẩu cho cá rô phi Trung Quốc áp cao hơn so với cá tra Việt Nam thì 6 tháng cuối năm, nhiều khả năng cá tra sẽ giành thêm thị phần từ thị trường Mỹ.

Chờ những tín hiệu tích cực

Hết tháng 6/2018, tổng giá trị xuất khẩu cá tra sang thị trường Mỹ đạt 196,8 triệu USD, chiếm 19,6% tổng xuất khẩu cá tra và tăng 11,6% so với cùng kỳ năm trước. Mặc dù, giá trị xuất khẩu tăng nhưng DN xuất khẩu cá tra Việt Nam vẫn đang chờ đợi thêm tín hiệu từ thị trường Mỹ để có những bước đi trong thời gian tới.

Thực tế cho thấy, xuất khẩu cá tra phải đối mặt với những thách thức lớn ở Mỹ với thuế chống bán phá giá, chỉ một vài DN Việt Nam có thể xuất khẩu ra thị trường này. Đầu năm 2018, sau khi Mỹ áp thuế chống bán phá giá lần cuối cùng trong kỳ xem xét hành chính lần thứ 13- POR13 (giai đoạn từ ngày 1/8/2015 - 31/7/2016) với mức thuế cao nhất trong hơn 15 năm qua (có DN chịu mức thuế lên đến 7,74 USD/kg), một số dự báo được đưa ra cho rằng, xuất khẩu cá tra vào Mỹ sẽ rất khó khăn.

Tuy nhiên, Việt Nam vẫn có hai DN được hưởng mức thuế xuất khẩu cá tra tốt vào thị trường Mỹ, đó là: Công ty Thủy sản Biển Đông (0,19 USD/kg) và Công ty Cổ phần Thủy sản Vĩnh Hoàn (miễn thuế). Điều này đã giúp xuất khẩu cá tra Việt Nam vào Mỹ lấy lại đà tăng trưởng khả quan trong thời gian qua. Báo cáo của Vĩnh Hoàn cho thấy, lũy kế doanh thu xuất khẩu trong 6 tháng đầu năm 2018 đạt 163 triệu USD; trong đó, thị trường Mỹ chiếm đến 64% (tương đương 104 triệu USD.