Nhiều khó khăn

Với dân số 650 triệu dân, khu vực Mỹ Latinh là thị trường tiềm năng đối với hàng xuất khẩu của Việt Nam. Tuy nhiên, bên cạnh những thuận lợi, cộng đồng DN hai bên cũng đối mặt với nhiều thách thức trong hợp tác, kinh doanh, như: Khoảng cách địa lý xa xôi, chưa có tuyến vận tải hàng hóa và hành khách trực tiếp dẫn đến thời gian vận tải - đi lại dài, chi phí cao và sự khác biệt về ngôn ngữ, thiếu thông tin về đất nước, con người, môi trường, cơ hội kinh doanh... Đặc biệt, điều kiện địa lý, vận chuyển hàng hóa là thách thức lớn nhất của DN Việt Nam khi xâm nhập vào thị trường này.

Khâu vận chuyển là thách thức lớn đối với doanh nghiệp xuất khẩu

Theo bà Đỗ Thị Đào - chuyên gia tư vấn logistics, sản lượng xuất khẩu hàng hóa của Việt Nam vào thị trường Mỹ Latinh vẫn còn khiêm tốn, các nhà vận chuyển không ưu tiên hàng hóa nước ta khi sắp xếp lên tàu và máy bay. Trong khi đó, Việt Nam xuất khẩu vào thị trường này chủ yếu là hàng nông sản, thủy sản - những mặt hàng cần vận chuyển nhanh và sử dụng các container đặc biệt. Có thể nói, đây là điểm nghẽn đối với các DN xuất khẩu của Việt Nam.

Bên cạnh đó, đại dịch Covid-19 đã gây ra thách thức không nhỏ đối với ngành vận tải toàn cầu. Đặc tính của ngành logistics là khách hàng có thể tái sử dụng container nhập khẩu (trả rỗng) để tiếp tục mang đi xuất khẩu với sự phối hợp của hãng tàu. Tuy nhiên hiện nay, nhiều container đã bị lưu lại Mỹ và châu Âu hoặc bị tắc tại cảng. Điều này đã đẩy chi phí logistics lên rất cao, đồng thời làm chậm trễ thời gian giao hàng. Trong thời gian vừa qua, nhiều DN Việt Nam đã bị phạt giao hàng muộn.

Doanh nghiệp cần chủ động hơn

Thực trạng hiện nay, các nhà xuất khẩu của Việt Nam vẫn chưa chủ động đối với kế hoạch giao hàng. “Khi chú trọng hơn tới kế hoạch sản xuất, giao hàng, phương án dự phòng, các DN có thể chủ động làm việc và đặt chỗ trước với nhà vận tải chuyên nghiệp. Ngoài ra, cần phải có các phương án dự phòng để tránh bị phạt” - bà Đỗ Thị Đào chỉ ra.

Mặt khác, các DN cần phải linh hoạt khi lựa chọn phương án vận chuyển thay vì sử dụng những tuyến đường biển truyền thống với cảng chuyển tải đã được chỉ định. Đối với hàng hóa xuất khẩu sang thị trường Mỹ Latinh, DN có thể sử dụng container của mình hoặc của hãng tàu và chuyển hàng đến các cảng chuyển tải như Hồng Kông…, đây đều là những cảng vận chuyển hàng hóa sang khu vực Nam Mỹ thuận lợi. Bằng việc lựa chọn một cảng trung chuyển, DN có thể tiết kiệm đến 30% chi phí. Một phương án khác được các chuyên gia logistics đề xuất là vận chuyển hàng hóa sang Mỹ và từ đó, đưa hàng hóa qua biên giới để nhập khẩu vào Mexico, tiết kiệm từ 15 - 20 ngày so với vận chuyển hàng hóa trực tiếp sang Mexico.

Theo bà Nguyễn Cẩm Trang - Phó Cục trưởng Cục xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương), DN cần nâng cao tinh thần chủ động nhằm tận dụng triệt để các ưu đãi mà FTA đã ký kết của Việt Nam với các quốc gia trong khu vực này. Đồng thời, bà khẳng định, Bộ Công Thương cùng các bộ, ban, ngành luôn song hành cùng DN giải quyết những vướng mắc, khó khăn, tạo điều kiện xuất khẩu, kinh doanh thuận lợi...