Theo Cục Chất lượng, Chế biến và Phát triển thị trường (NAFIQPM) (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn), từ ngày 7 - 22/8/2023, Đoàn thanh tra của Cơ quan thanh tra và An toàn thực phẩm Hoa Kỳ (FSIS) thuộc Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ sang Việt Nam đánh giá tính tương đương của hệ thống kiểm soát vệ sinh an toàn thực phẩm đối với cá thuộc bộ Siluriformes (cá tra) của Việt Nam xuất khẩu vào thị trường Hoa Kỳ qua 6 hợp phần.

Thu hoạch cá tra ở đồng bằng sông Cửu Long

Cụ thể, giám sát của cơ quan thẩm quyền; cơ quan thẩm quyền và an toàn thực phẩm và các quy định khác về bảo vệ người tiêu dùng; giám sát vệ sinh; thẩm tra hệ thống HACCP; chương trình kiểm soát dư lượng hóa chất/phòng kiểm nghiệm; chương trình phân tích vi sinh vật.

Đoàn thanh tra đã thanh tra 10 cơ sở chế biến, xuất khẩu trong tổng số 26 doanh nghiệp trong Danh sách chế biến xuất khẩu cá da trơn vào Hoa Kỳ; 5 cơ sở nuôi cá tra cung cấp nguyên liệu cho các cơ sở chế biến xuất khẩu vào Hoa Kỳ tại Cần Thơ, Sóc Trăng, Tiền Giang, Đồng Tháp; 3 cơ quan thuộc NAFIQPM và Phòng kiểm nghiệm sinh học và hóa học của Trung tâm chất lượng nông lâm thủy sản vùng 6.

Kết quả ban đầu cho thấy, Đoàn thanh tra của FSIS không ghi nhận sai lỗi đối với 3 hợp phần về: giám sát của cơ quan thẩm quyền; cơ quan thẩm quyền và an toàn thực phẩm và các quy định khác về bảo vệ người tiêu dùng; chương trình phân tích vi sinh vật.

Đối với 3 hợp phần về giám sát vệ sinh; thẩm tra hệ thống HACCP; chương trình kiểm soát dư lượng hóa chất, phòng kiểm nghiệm; Đoàn thanh tra ghi nhận một số sai lỗi như: giám sát chất lượng nước nuôi chưa đúng quy định; thực hiện quy phạm vệ sinh chưa đúng quy định do doanh nghiệp đã đề ra, xác định điểm kiểm soát tới hạn (CCP) chưa chính xác; ghi nhãn hóa chất kiểm nghiệm.

Các sai lỗi này đều là sai lỗi đơn lẻ, không nghiêm trọng của hệ thống kiểm soát đã được khắc phục ngay khi Đoàn thanh tra kết thúc làm việc tại Việt Nam.

Theo NAFIQPM, báo cáo chính thức kết quả thanh tra sẽ có sau 30 ngày. Đoàn thanh tra cho biết trong quá trình xem xét và sẽ xử lý thông tin, FSIS có thể ghi nhận thêm các lỗi hoặc khuyến cáo.

Ông Phùng Đức Tiến - Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn – thông tin, để chuẩn bị cho việc kiểm tra của Đoàn thanh tra của Cơ quan thanh tra và An toàn thực phẩm Hoa Kỳ, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cũng đã chủ động chỉ đạo các đơn vị, doanh nghiệp, địa phương tập trung ở các vùng nuôi.

Kết quả kiểm tra sơ bộ được phía cơ quan chức năng Hoa Kỳ đánh giá cao và chỉ một số lỗi kỹ thuật nhỏ ở một số ao nuôi, doanh nghiệp. Về quản lý nhà nước, Việt Nam đã hoàn thiện hơn so với các đợt kiểm tra trước đó.

Cũng theo ông Phùng Đức Tiến, Việt Nam đã có cả quá trình đấu tranh về thuế chống bán phá giá ở thị trường Hoa Kỳ. Theo đó, định kỳ Hoa Kỳ sẽ sang Việt Nam kiểm tra để đánh giá tính tương đương của hệ thống kiểm soát an toàn thực phẩm. Khi Hoa Kỳ công nhận tương đương đã chứng minh trình độ sản xuất từ giống, sản xuất, thu hoạch, sơ chế, chế biến… cá tra Việt Nam.

Theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam, xuất khẩu cá tra, 7 tháng năm 2023 đạt kim ngạch 1 tỉ USD, giảm 37% so với cùng kỳ năm trước. Trong đó, Hoa Kỳ là thị trường xuất khẩu cá tra lớn thứ 2 của Việt Nam, chiếm 16% tỷ trọng, tương đương 162 triệu USD, giảm 20% so với cùng kỳ năm ngoái.