Theo lịch pháp nông nghiệp phương Đông cổ đại, tiết Đông chí là một trong 24 tiết khí của năm, khởi đầu từ điểm giữa của mùa đông. Theo quan điểm khoa học phương Tây, ngày Đông chí là thời điểm mà Mặt trời xuống tới điểm thấp nhất về phía nam trên bầu trời để sau đó bắt đầu quay trở lại phía bắc.

Ngày Đông chí là ngày đầu tiên của tiết Đông chí. Tiết khí này thường bắt đầu vào khoảng ngày 21 - 22/12 Dương lịch và kết thúc vào khoảng ngày 5 - 6/1 của năm sau, trước khi tiết Tiểu hàn bắt đầu.

Tiết Đông chí năm 2023 kéo dài từ thứ 6 ngày 22/12/2023 dương lịch, tức ngày 10/11 Âm lịch và kết thúc vào thứ 6 ngày 5/1/2024 Dương lịch, tức 24/11 Âm lịch.

Như vậy, tiết Đông chí năm nay kéo dài 15 ngày. Ngày đầu tiên chính là ngày Đông chí – thứ 6 22/12/2023.

Tại Bắc Bán cầu, ngày đông chí là ngày mà khoảng thời gian ban ngày ngắn nhất và ban đêm dài nhất. Trong khi đó, tại Nam bán cầu thì đây là khoảng thời gian ban ngày lại dài nhất, ban đêm ngắn nhất.

Truyền thống Việt Nam không có hoạt động gì đặc biệt trong ngày Đông chí. Tuy nhiên ở nhiều nước trên thế giới, có nhiều lễ hội rất náo nhiệt được tổ chức trong dịp này, chẳng hạn như lễ hội Festivus, lễ hội Kwanzaa, lễ hội lễ hội Yalda, lễ hội Saturnalia, lễ hội Hanukkah, lễ hội Huma Light…

Giáng sinh cũng là lễ hội lớn diễn ra trong tiết Đông chí. Từ chỗ là ngày hội của Thiên Chúa giáo, ngày Giáng sinh hiện nay được cả cộng đồng những người không theo tôn giáo này đón nhận như một lễ hội mùa đông, một dịp vui cuối năm.

Với người Trung Quốc, ngày Đông chí có ý nghĩa quan trọng. Vào ngày này, người Hoa trên toàn thế giới thường ăn thang viên (món chè trôi nước) và tổ chức các lễ hội truyền thống.

Theo quan niệm phương Đông, tiết Đông chí là khoảng thời gian mọi sinh vật tập trung khí lực, chuẩn bị cho giai đoạn sinh sôi, phát triển mạnh mẽ vào mùa xuân. Đông chí là thời gian lạnh nhất trong năm, do đó từ động vật, thực vật và con người đều có xu hướng hạn chế các hoạt động, thu hẹp việc tiếp xúc với môi trường bên ngoài. Nhiều loài hoạt động thậm chí còn ở trạng thái “ngủ đông”, chờ sang xuân mới “bùng nổ” hoạt động.

Trong tiết Đông chí, gió Mậu dịch và khối khí đại dương khiến thời tiết thay đổi rất nhiều, ít gây mưa lớn mà lúc thì rất hanh khô, khi lại có hiện tượng nồm rất khó chịu.

Nhiệt độ thấp, thời tiết thay đổi khiến con người rất dễ ốm, nhất là những người mắc bệnh đường hô hấp, xương khớp. Vì vậy, trong những ngày này, mọi người cần chú ý giữ gìn sức khỏe, trong sinh hoạt và làm việc cần thay đổi thời gian biểu cho phù hợp với thời tiết.

Ngoài việc giữ ấm khi ra ngoài (đặc biệt chú ý giữ ấm cổ, ngực, bàn tay, bàn chân, trong thời gian này, mọi người còn phải ăn uống đủ chất và lượng, không nên kiêng khem thái quá vì cơ thể cần nhiều năng lượng để làm ấm.

Cần bổ sung đầy đủ các vi chất dinh dưỡng, đặc biệt là vitamin C để tăng sức đề kháng. Nên massage tay chân để giúp khí huyết lưu thông, giúp tay chân không bị lạnh giá, ngủ ngon và sâu giấc hơn.

Để khắc phục nồm ẩm, các gia đình có thể sử dụng máy hút ẩm, máy giặt sấy quần áo.