Tại họp báo triển khai nhiệm vụ ngân hàng năm 2024, liên quan đến quản lý thị trường vàng, ông Đào Xuân Tuấn, Vụ trưởng Vụ Quản lý ngoại hối (Ngân hàng Nhà nước Việt Nam) khẳng định, đây là thời điểm phù hợp để đánh giá lại mục tiêu và chính sách quản lý thị trường vàng.

Theo ông Tuấn, Nghị định 24/2012/NĐ-CP (Nghị định 24) được ban hành năm 2012 giúp ổn định kinh tế vĩ mô, hỗ trợ điều hành tỷ giá và thực thu chính sách tiền tệ. Thực tế cho thấy, trong hơn 10 năm qua cũng như thời gian gần đây, dù giá vàng tăng giảm thất thường nhưng tỷ giá vẫn ổn định, mọi hoạt động của ngành ngân hàng cũng không còn bị ảnh hưởng bởi thị trường vàng.

“Đây là cơ sở chứng minh mục tiêu Nghị định 24 cơ bản hoàn thành. Đến nay, cần xem xét tình hình mới để có những điều chỉnh phù hợp”, ông Tuấn nhấn mạnh.

Trước các ý kiến đề nghị xem xét việc bỏ cơ chế độc quyền vàng miếng, ông Tuấn cho biết, Ngân hàng Nhà nước đã tham khảo ý kiến các chuyên gia, hiệp hội, bộ ngành và đã được Chính phủ giao ngay trong tháng 1/2024 có báo cáo tổng kết đánh giá chính sách quản lý thị trường vàng và trình Chính phủ phê duyệt chủ trương thay đổi chính sách phù hợp tình hình mới.

Phó Thống đốc Đào Minh Tú thông tin về Nghị định 24 tại họp báo triển khai nhiệm vụ ngân hàng năm 2024

Nói thêm về Nghị định 24, Phó Thống đốc Đào Minh Tú nhấn mạnh, Nghị định 24 ra đời cách đây hơn 10 năm và đã phát huy vai trò vô cùng quan trọng. Trong đó, đảm bảo mục tiêu lớn nhất khi được xây dựng cũng như trong suốt quá trình thực hiện là chống vàng hoá nền kinh tế, không để thị trường vàng ảnh hưởng đến kinh tế vĩ mô (lãi suất, giá cả, tỷ giá…)

Còn câu chuyện lấy vàng SJC gọi là độc quyền, theo ông Tú, trong Nghị định 24 có quy định Nhà nước độc quyền kinh doanh vàng miếng. Cụ thể theo Nghi định 24, Nhà nước độc quyền sản xuất vàng miếng, xuất khẩu vàng nguyên liệu và nhập khẩu vàng nguyên liệu để sản xuất vàng miếng.

“Vàng trang sức, vàng mỹ nghệ là thuộc về thị trường, thuộc chức năng bộ, ngành khác quản lý về mặt Nhà nước, còn vàng miếng do Nhà nước độc quyền. Ngân hàng Nhà nước đại diện cho Nhà nước thực hiện việc độc quyền sản xuất và kinh doanh vàng miếng. Và chúng ta đã chọn SJC làm thương hiệu kinh doanh vàng miếng”, ông Tú cho biết.

Nhà nước không khuyến khích kinh doanh vàng miếng, không bảo hộ giá cả của các tổ chức kinh doanh vàng miếng

Câu hỏi đặt ra là SJC còn vai trò ở thời điểm hiện tại không? Theo ông Tú, nhiều chuyên gia cho rằng không cần thiết phải duy trì vàng SJC hay đã đến lúc mở ra nhiều loại hình kinh doanh vàng khác hay với tên khác.

Tuy nhiên, Phó Thống đốc khẳng định, dù vàng SJC còn độc quyền hay có nhiều thương hiệu khác cùng tham gia vào thị trường, mục tiêu cuối cùng là thị trường vàng không ảnh hưởng tiêu cực đến kinh tế vĩ mô. Đây là quyền lợi của 100 triệu dân Việt Nam.

Nhà nước luôn luôn tôn trọng quyền cất trữ, quyền mua bán vàng miếng của người dân. Song toàn dân không thể đi kinh doanh vàng miếng. “Quyền lợi của nhóm doanh nghiệp kinh doanh vàng rất nhỏ so với lợi ích của toàn bộ 100 triệu dân. Nhà nước không khuyến khích kinh doanh vàng miếng, không bảo hộ giá cả của các tổ chức kinh doanh vàng miếng”, Phó Thống đốc khẳng định.

Lãnh đạo Ngân hàng Nhà nước cũng nhấn mạnh, không chấp nhận việc giá vàng trong nước chênh lệch với giá vàng thế giới đến 20 triệu đồng/lượng như thời gian vừa qua. Không chấp nhận việc giá SJC cao hơn một số loại vàng khác đến vài triệu đồng.

“Vàng SJC cao hơn vàng thế giới hơn 20 triệu đồng/lượng vì lý do gì? Tất nhiên vàng thế giới có tăng nhưng vàng thế giới tăng 1, vàng trong nước tăng 3 là không chấp nhận được. Sau chỉ đạo của Thủ tướng, Ngân hàng Nhà nước tuyên bố sẵn sàng can thiệp khi cần thiết, giá vàng đã lập tức đi xuống”, Phó Thống đốc Đào Minh Tú nhấn mạnh.

Theo ông Tú, tất cả vấn đề sẽ được xem xét khi sửa đổi Nghị định 24 sắp tới. Hướng sửa đổi ra sao để vừa đảm bảo quản lý, vừa đảm bảo tính thị trường. Thời gian tới Ngân hàng Nhà nước sẽ triển khai và xin ý kiến rộng rãi.

Chỉ trong một tháng cuối năm, giá vàng miếng SJC tăng tới 8-9%. Ngày 26/12/2023, dù giá thế giới biến động nhẹ, mỗi lượng vàng miếng SJC tăng tới 4 triệu đồng, lập đỉnh trên 80 triệu đồng một lượng. Tuy nhiên mức kỷ lục này không giữ được lâu, giá vàng miếng sau đó lao dốc, đặc biệt sau công điện của Thủ tướng yêu cầu điều hành giá vàng trong nước sát thế giới.

Trong bối cảnh giá vàng biến động mạnh cuối năm, giao dịch tại SJC và một số thương hiệu vàng lớn sôi động hơn trước, còn lượng khách vẫn nhỏ giọt tại các tiệm vàng nhỏ lẻ.