Theo số liệu của Hải quan Việt Nam, tính tới 15/10/2023, xuất khẩu tôm của Việt Nam sang Nhật Bản đạt 388 triệu USD, giảm 28% so với cùng kỳ năm ngoái.

Xuất khẩu tôm sang Nhật Bản đang dần thu hẹp đà giảm khi kim ngạch xuất khẩu trong tháng 9/2023 giảm 10% - mức giảm thấp nhất kể từ đầu năm.

Tính riêng quý 3/2023, xuất khẩu tôm sang Nhật Bản đạt 135 triệu USD, giảm 26%. Mức giảm trong quý 3 cũng là mức giảm thấp nhất so với 2 quý trước đó.

Lý giải về sự sụt giảm này, bà Tạ Thị Kim Thu – Chuyên gia thị trường tôm, Hiệp hội chế biến và xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP) cho biết, nhu cầu yếu từ thị trường Nhật cộng với tỷ giá yên/USD giảm mạnh là một trong những yếu tố tác động không tốt tới xuất khẩu tôm từ Việt Nam sang quốc gia này trong thời gian qua.

Xuất khẩu tôm sang Nhật Bản đang dần phục hồi

Theo bà Thu, trong 3 nhóm sản phẩm tôm chính xuất khẩu sang thị trường Nhật Bản, tôm thẻ chân trắng chiếm 64,1%, tôm sú chiếm 18,5% còn lại là tôm loại khác với 17,4%. Khác với những thị trường khác, tỷ trọng xuất khẩu tôm loại khác của Nhật Bản tương đương với tôm sú. Giá trị xuất khẩu tôm chân trắng sang Nhật Bản trong 9 tháng đầu năm 2023 đạt 238 triệu USD, giảm 26%, giá trị xuất khẩu tôm sú giảm 40% đạt 69 triệu USD. Xuất khẩu tôm loại khác sang Nhật Bản đạt 65 triệu USD, giảm 20%. Đáng chú ý, xuất khẩu tôm khô sang Nhật tăng 3% trong 9 tháng đầu năm nay.

9 tháng đầu năm 2023, giá trung bình tôm sú đông lạnh xuất khẩu của Việt Nam sang Nhật Bản dao động từ 18,8-14,1 USD/kg. Mức giá này có xu hướng giảm so với đầu năm 2023, trong khi khối lượng xuất khẩu có xu hướng tăng theo từng tháng. Khối lượng xuất khẩu tôm sú trong quý 3 năm nay cũng ghi nhận tăng so với cùng kỳ năm ngoái.

Cũng theo bà Thu, thị trường Nhật Bản thường có giá bán tôm bình quân cao hơn các thị trường xuất khẩu tôm khác của Việt Nam. Thị trường này cũng có mức độ cạnh tranh hạn chế và rào cản gia nhập cao do người tiêu dùng ưa chuộng các sản phẩm giá trị gia tăng cao - vốn là thế mạnh của ngành tôm Việt Nam.

“Trên thị trường Nhật, các doanh nghiệp xuất khẩu tôm Việt Nam có lợi thế cạnh tranh về sản phẩm giá trị gia tăng cao so với các nước chủ yếu xuất khẩu sản phẩm tôm nguyên liệu như Ấn Độ và Ecuador. Kỳ vọng, xuất khẩu tôm Việt Nam sang thị trường này trong quý cuối năm sẽ tiếp tục thu hẹp mức giảm và có thể phục hồi vào tháng 12”, bà Thu kỳ vọng.

Bà Tạ Thị Kim Thu nhìn nhận, thị trường Nhật có tiêu chuẩn cao, khó vào nhưng nếu đã vào được thì sẽ ổn định nên doanh nghiệp cung cấp cần đảm bảo chất lượng sản phẩm, sự ổn định về giá bán và sản lượng cung ứng. Doanh nghiệp cũng cần hợp tác với đối tác Nhật Bản để cải tiến thiết kế, mẫu mã cho phù hợp thị hiếu người Nhật, chú trọng công tác tuyên truyền, quảng bá sản phẩm, thương hiệu sản phẩm của mình.