Tại Chương trình Kỳ họp thứ 5, Quốc hội khóa XV, dưới sự chủ trì của Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ, Quốc hội đã dành 1,5 ngày thảo luận ở hội trường về đánh giá bổ sung kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và ngân sách nhà nước năm 2022; tình hình thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và ngân sách nhà nước những tháng đầu năm 2023.

Nhiều đại biểu Quốc hội đã có các phát biểu ấn tượng tại các phiên họp này, chỉ ra nhiều vấn đề của tình hình kinh tế - xã hội, phân tích nguyên nhân và đề xuất giải pháp thiết thực, kịp thời…

Đại biểu Trần Quốc Tuấn - đoàn Trà Vinh

1. Đại biểu Trần Quốc Tuấn - đoàn Trà Vinh: Tại sao từ trước đến nay không xuất hiện hiện tượng cán bộ có tâm lý sợ trách nhiệm mà đến nay mới xuất hiện, không những thế, nó còn lan rộng từ trung ương đến địa phương và tiếp tục lan rộng từ khu vực công đến khu vực tư. Do vậy, cần phải xác định được nguyên phát của căn bệnh này thì mới có thể điều trị bệnh một cách hiệu quả. Chúng ta cần phân hóa, phân định rõ một bộ phận cán bộ sợ trách nhiệm ấy gồm những kiểu cán bộ nào và nguyên nhân nào dẫn đến sự tồn tại của một bộ phận cán bộ sợ trách nhiệm như thế, để từ đó tìm ra những giải pháp khắc phục kịp thời, hiệu quả.

Đại biểu Vũ Thị Lưu Mai - đoàn Hà Nội

2. Đại biểu Vũ Thị Lưu Mai - đoàn TP. Hà Nội: Chính sách tiền lương là chính sách vô cùng quan trọng, một chính sách tiền lương đúng đắn, có tác dụng thúc đẩy kinh tế phát triển. Ngược lại, một chính sách tiền lương bất hợp lý sẽ là rào cản đối với bước tiến xã hội. Chúng ta đã trải qua 4 lần cải cách tiền lương.

Tuy nhiên, một thực tế không thể không nhìn thấy, đó là mức lương cán bộ, công chức thời điểm hiện nay khá thấp. Sẽ là khập khiễng nếu như so sánh với các nước phát triển. Song, chỉ cần so với các nước trong khu vực thì cũng thấy một khoảng cách không nhỏ. Một sinh viên mới ra trường mức thu nhập là 3.480.000 đồng; mức lương trung bình của một công chức trên dưới 10 triệu đồng. Trong khi đó, nếu như quy đổi ra tiền Việt Nam, một công chức của Thái Lan thu nhập là 56,7 triệu đồng, Malaysia là 29 triệu đồng đồng và Campuchia là 17 triệu đồng.

Đại biểu Hoàng Đức Thắng - đoàn Quảng Trị

3. Đại biểu Hoàng Đức Thắng - đoàn Quảng Trị: Những quy định chưa hợp lý, siết chặt quá mức trong phòng cháy, chữa cháy hay những ách tắc trong các kiểm định phương tiện giao thông đường bộ, lãi suất tiền cho vay ở mức cao như là những cú bồi khiến cho doanh nghiệp “knock out” ngay trên sân nhà của chính mình. Doanh nghiệp khát vốn để phục hồi phát triển nhưng rất khó tiếp cận, kể cả gói tín dụng giảm lãi suất 2% cũng không thực sự hấp dẫn và rất rườm rà về thủ tục tiếp cận. Tất cả những vấn đề trên đây chỉ là những mảnh ghép đơn lẻ trong bức tranh kinh tế còn màu xám, càng thấy doanh nghiệp đang đứng trước vô vàn khó khăn mà Quốc hội cần biết, Chính phủ cần thấy rõ để có giải pháp tháo gỡ ngay điểm nghẽn này.

Đại biểu Nguyễn Hữu Thông - đoàn Bình Thuận

4. Đại biểu Nguyễn Hữu Thông - đoàn Bình Thuận: Kiến nghị hoàn thiện các quy định pháp luật, đảm bảo tính thống nhất, đồng bộ, chặt chẽ là cụm từ hết sức quen thuộc của bất cứ một báo cáo nào từ cơ sở đến trung ương qua một lần sơ kết, tổng kết. Nhưng cụm từ “và an toàn cho đội ngũ cán bộ, công chức trong thực thi công vụ” là lần đầu tiên, có thể là duy nhất từ trước tới nay một báo cáo lớn, báo cáo quan trọng của quốc gia đề cập vấn đề này, cho thấy sự đồng cảm, chia sẻ của Ủy ban Kinh tế về vấn đề thực thi công vụ hiện nay, nhất là ở địa phương. Chúng ta biết khi tâm mà an thì làm việc gì cũng dễ; khi tâm mà an thì sự cống hiến sẽ nhiều hơn; khi tâm mà an thì có người hạnh phúc hơn. Tựu trung, cán bộ, công chức hiện nay chỉ cần 2 từ là “an tâm”.

Đại biểu Trịnh Xuân An - đoàn Đồng Nai

5. Đại biểu Trịnh Xuân An - đoàn Đồng Nai: Cùng với tín dụng, cần tiếp tục khơi thông các kênh dẫn vốn khác như trái phiếu, chứng khoán, đồng thời cần tiếp tục rà soát để đơn giản thủ tục hành chính một cách thực chất hơn. Đặc biệt, cần phải thay đổi văn hóa doanh nghiệp phải “đi xin, đi chạy”, chính quyền và nhà quản lý cần thể hiện thái độ phục sự doanh nghiệp, chủ động, thực tâm, thực lòng đến với doanh nghiệp để gỡ khó. Những việc cần làm để hệ thống doanh nghiệp phát triển thì nên làm ngay, quyết định ngay, bớt các khâu xin ý kiến, trao đổi lòng vòng giữa các cơ quan, các bộ, ngành, đến khi giải quyết được thì doanh nghiệp đã “gần đất, xa trời”.

Đối với những dự án pháp lý đầy đủ và làm đúng quy trình thì các địa phương cần ký để triển khai ngay, tránh việc cứ rà soát mãi mà cả năm không ra đời được dự án nào. Trong bối cảnh khó khăn, cần bớt các nội dung kiểm tra, thanh tra làm khó doanh nghiệp để tránh tình trạng doanh nghiệp cứ phải lao đao đi giải trình lên xuống.

Đại biểu Vũ Trọng Kim - đoàn Nam Định

6. Đại biểu Quốc hội Vũ Trọng Kim - đoàn Nam Định: Chuyện nói cán bộ sợ sai cho nên không dám làm, bỏ bê công việc là vấn đề có thật. Tôi đồng ý với các đại biểu rằng “bên trong cán bộ sợ sai, bên ngoài dân chúng thở dài âu lo”. Ngoài sợ sai còn né tránh, đùn đẩy, việc gì thuận lợi vơ vào mình, việc gì khó khăn đẩy sang cho tổ chức, người khác, bên ngoài, đó là biểu hiện rất rõ. Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã có bài phát biểu quan trọng nói rõ về những biểu hiện này và chỉ rõ các nguyên nhân. Theo đó, một bộ phận cán bộ sợ rằng cuộc đấu tranh chống tham nhũng mạnh mẽ, mãnh liệt thì cán bộ nhụt chí, không dám làm.

Đại biểu Nguyễn Thị Thủy - đoàn Bắc Kạn

7. Đại biểu Nguyễn Thị Thủy - đoàn Bắc Kạn: Theo quy định của Bộ Tài chính thì tỷ lệ hoa hồng tối đa mà tư vấn viên bảo hiểm được hưởng lên tới 40% ở năm thứ nhất của hợp đồng. Hiện nay, các công ty bảo hiểm đang để dao động ở mức từ 30% đến 40%. Để đạt được doanh số và nhận được khoản hoa hồng hậu hĩnh, không ít tư vấn viên đã cố tình tư vấn sai lệch khiến cho khách hàng lầm tưởng mình đang tham gia một sản phẩm đầu tư sinh lãi cao, vừa được bảo vệ sức khỏe vừa được đền bù nếu có chuyện không may xảy ra. Không ít tư vấn viên chỉ nói cho khách hàng về những quyền lợi mà họ được hưởng, không chỉ rõ cho khách hàng về những điều khoản ràng buộc, không chỉ rõ cho khách hàng về những điều khoản bất lợi… Đây chính là nguồn cơn dẫn đến nhiều bức xúc vừa qua do sự thiếu minh bạch trong tư vấn, làm ảnh hưởng nghiêm trọng tới đội ngũ tư vấn viên được đào tạo chuẩn chỉ làm việc có tâm, có trách nhiệm.

Đại biểu Nguyễn Văn Cảnh - đoàn Bình Định

8. Đại biểu Nguyễn Văn Cảnh - đoàn Bình Định: Chúng ta chưa quy định trang phục truyền thống trong ngoại giao, chỉ mặc áo vest có sẵn nên chưa đưa được bản sắc Việt Nam đến với bạn bè quốc tế, chưa được chỉn chu như khách mời, người đồng cấp của nhiều đoàn khác. Áo dài ngũ thân nam đang có xu hướng được mặc lại ngày càng nhiều. Tôi đã dự định mặc áo dài ngũ thân trong phiên khai mạc, hát Quốc ca trong lễ chào cờ. Tuy nhiên, trong cẩm nang đại biểu có quy định nam mặc bộ comple nên tôi không mặc được. Tôi đề nghị Quốc hội xem xét đưa một nội dung vào nghị quyết kỳ họp này, cho phép đại biểu được mặc áo dài ngũ thân nam tại các phiên họp, bên cạnh việc mặc bộ comple để đại biểu được phép vào viếng Lăng Bác, được mặc tại lễ chào cờ. Được quy định trong nghị quyết thì Chính phủ, các địa phương sẽ không phải rà soát, sửa đổi, bổ sung quy định này trong các văn bản dưới luật về trang phục.

Đại biểu Phạm Trọng Nghĩa - đoàn Lạng Sơn

9. Đại biểu Phạm Trọng Nghĩa - đoàn Lạng Sơn: Doanh nghiệp là linh hồn sống của nền kinh tế, cộng đồng doanh nghiệp đã và luôn có nhiều đóng góp cho sự phát triển của đất nước, nhất là trong thời kỳ tại dịch vừa qua, Nhà nước và xã hội cần chia sẻ, chung tay cùng cộng đồng doanh nghiệp trong giai đoạn hết sức khó khăn này, như hầu hết các ý kiến đại biểu đã nêu: Cần phải có những quyết sách quyết liệt hơn, khẩn cấp hơn. Đại biểu Quốc hội sẵn sàng làm thêm giờ, họp thêm kỳ họp bất thường để phúc đáp yêu cầu của thực tiễn, tháo gỡ cho doanh nghiệp.

Đại biểu Đỗ Chí Nghĩa - đoàn Phú Yên

10. Đại biểu Đỗ Chí Nghĩa - đoàn Phú Yên: Quan trọng của truyền thông chính sách là phải phê bình chính sách, những quy định như Bà mẹ Việt Nam Anh hùng được cộng điểm thưởng khi thi đại học hay quy định người ngực lép không được lái xe… Đó là thành công của truyền thông chính sách, khi chúng ta phát hiện ra những sai lầm nhưng không đúng về chính sách để sửa chữa. Nếu truyền thông chính sách chỉ là đưa chính sách đến với người dân thì rất có thể chính sách đi băng băng trên báo, rất hanh thông nhưng những ách tắc thì để bên lề truyền thông chính sách và câu chuyện người dân nói rằng muốn mua thịt lợn giá rẻ lên tivi mà mua sẽ vẫn tiếp tục diễn ra.