Tại Hội nghị ngành Công Thương 20 tỉnh, thành phố khu vực phía Nam lần thứ IX, năm 2023, Thứ trưởng Phan Thị Thắng đánh giá, 8 tháng đầu năm 2023, trong bối cảnh khó khăn, ngành Công Thương 20 tỉnh, thành phố khu vực phía Nam đã nỗ lực đạt được nhiều thành tựu nổi bật cả về sản xuất công nghiệp, thương mại, dịch vụ.

Theo đó, trong 8 tháng đầu năm, sản xuất công nghiệp của các tỉnh, thành phố đã có sự phục hồi tích cực khi 18/20 tỉnh, thành vẫn duy trì được mức tăng trưởng so với cùng kỳ năm 2022.

Về xuất khẩu, mặc dù phải đối diện với rất nhiều khó khǎn do thị trường tiêu thụ lao dốc, giá xuất khẩu sụt giảm mạnh trong khi sản xuất, chế biến trong nước bị gánh nặng chi phí sản xuất tǎng cao. Kim ngạch xuất khẩu hàng hóa của khu vực phía Nam đạt 81,436 tỷ USD, phục hồi 95,51% so với cùng kỳ, cao hơn mức phục hồi của cả nước (90%). Trong đó, có 8/20 tỉnh, thành phố vẫn duy trì được mức tăng trưởng so với cùng kỳ như Tiền Giang, Hậu Giang, Cần Thơ, Bạc Liêu…

Tại thị trường trong nước, 8 tháng đầu năm 2023, tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ của khu vực phía Nam đạt 2.113 nghìn tỷ đồng, tǎng 13,75% so với cùng kỳ nǎm 2022, chiếm tỷ trọng 52,26% so với cả nuớc. Có 16/20 tỉnh, thành tǎng truởng cao và cao hơn mức tăng trưởng bình quân cả nước. Nguồn cung hàng hóa tại thị trường trong nước, nhất là các mặt hàng lương thực, thực phẩm, nguyên nhiên liệu thiết yếu phục vụ sản xuất được bảo đảm, đáp ứng tốt nhu cầu phục vụ sản xuất của doanh nghiệp và đời sống của người dân. Trong bối cảnh khó khǎn chung của nền kinh tế, đây là kết quả của sự nỗ lực, cố gắng lớn của ngành.

Thứ trưởng Bộ Công Thương Phan Thị Thắng phát biểu tại hội nghị

Bên cạnh những thành tựu đã đạt được, Thứ trưởng Phan Thị Thắng cũng chỉ rõ, 8 tháng đầu năm hoạt động của ngành Công thương khu vực phía Nam vẫn còn những hạn chế. Theo đó, trong 8 tháng đầu năm 2023, sản xuất công nghiệp có tǎng so với cùng kỳ, nhưng tại một số địa phương, tốc độ tăng trưởng vẫn còn thấp so với tiềm nǎng phát triển công nghiệp của khu vực. Đáng chú ý, vẫn có 2 địa phương có chỉ số sản xuất công nghiệp chưa phục hồi so với cùng kỳ năm 2022.

“Nội lực của nền công nghiệp còn yếu, phụ thuộc nhiều vào các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài; chưa có ngành công nghiêp mũi nhọn đóng vai trò dẫn dắt; nhiều ngành công nghiệp ưu tiên phát triến không đạt mục tiêu đề ra; công nghiệp hỗ trợ chưa thật sự phát triển mạnh, tỉ lệ nội địa hoá của các ngành công nghiệp chưa cao”, Thứ trưởng Phan Thị Thắng nhận định.

Cùng với đó, các doanh nghiệp vẫn còn khó khăn trong việc tiếp cận vốn, lãi suất ngân hàng, bị sụt giảm đơn hàng. Giá nhiên liệu đầu vào, năng lượng toàn cầu vẫn ở mức cao đã tác động đến chi phí sản xuất củaa doanh nghiệp trong nước. Tiến độ đầu tư các cụm công nghiệp, thành lập mới và việc thu hút đầu tư mới còn khó khăn, một số dự án đầu tư vào cụm công nghiệp đã được cấp giấy phép đầu tư nhưng chậm triển khai hoặc đã xây dựng nhưng chưa đi vào hoạt động.

Bên cạnh đó, công tác cải cách hành chính, cải thiện môi trường kinh doanh ở một số lĩnh vực, đơn vị chưa đáp ứng được yêu cầu về thời gian; Hội nhập quốc tế về kinh tế tập trung nhiều vào chiều rộng, chưa tập trung đi vào chiều sâu; Khoa học - công nghệ, phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao vẫn chưa đáp ứng yêu cầu thực hiện tái cơ cấu và phát triển ngành theo hướng nâng cao năng suất, chất lượng và năng lực cạnh tranh. Công tác ứng phó với các vấn đề mới, các thay đối từ bên ngoài đôi lúc còn bị động, chưa linh hoạt...

3 tháng cuối năm, ngành Công Thương các tỉnh phía Nam cần tập trung vào 6 giải pháp trọng tâm

Dự báo những tháng cuối năm các doanh nghiệp cũng như toàn ngành Công Thương sẽ tiếp tục đối mặt nhiều khó khăn, thách thức. Để hoàn thành mục tiêu đã đặt ra, Thứ trưởng Phan Thị Thắng đề nghị, các địa phương tập trung thực hiện 6 giải pháp trọng điểm. Cụ thể là:

Các địa phương cần tập trung đẩy mạnh triển khai thực hiện đồng bộ, quyết liệt, hiệu quả các nhiệm vụ được giao tại Nghị quyết 01 của Chính Phủ.

Đẩy mạnh thực hiện các nhiệm vụ, giải pháp tháo gỡ khó khǎn cho sản xuất kinh doanh, ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, thúc đẩy tăng trưởng, bảo đảm các cân đối lớn trong tình hình mới. Tập trung thúc đẩy có trọng tâm, trọng điểm 3 đông lực tǎng trưởng (đầu tư, xuất khẩu, tiêu dùng), tiếp tục vực dậy lĩnh vực công nghiệp. Trong đó, tập trung cho lĩnh vực chế biến, chế tạo, tháo gỡ khó khǎn thị trường, khắc phục đứt gãy chuỗi cung ứng.

Đồng thời, các địa phương tǎng cường phối hợp với Bộ Công Thương rà soát tồn đọng ở các dự án công nghiệp lớn có vai trò quan trọng, tháo gỡ khó khăn để sớm đưa vào vận hành các công trình dự án trọng điếm. Trong đó, tập trung vào các lĩnh vực điện, dầu khí, than, công nghiệp chế biến, chế tạo, khoáng sản... nhằm gia tăng năng lực sản xuất mới. Triển khai các giải pháp bảo đám an ninh năng lượng; bảo đảm cung ứng điện cho sản xuất, kinh doanh và sinh hoạt. Đồng thời tăng cường liên kết vùng để sản xuất sản phẩm xuất khẩu theo hướng chuyển dịch đến các công đoạn tạo ra giá trị gia tǎng cao trong chuỗi giá trị, phù hợp với lợi thế so sánh của vùng.

Phát triển thị trường trong nước; theo dõi sát diễn biến cung cầu, dự báo sớm tình hình thị trường các mặt hàng thiết yếu, nhất là mặt hàng xăng, dầu. Đảm bảo nguồn cung, đáp ứng nhu cầu sản xuất, tiêu dùng trong nước, nhất là thời điểm trước và sau Tết Nguyên đán. Tăng cường xúc tiến thương mại, áp dụng thương mại điện tử trong kinh doanh... Phối hợp kiểm soát hàng giả, hàng nhái, hàng nhập lậu để tạo điều kiện cho hàng Việt phát triển tại thị truòng nội địa.

Đẩy mạnh xuất khẩu, nhất là xuất khẩu chính ngạch gắn với tái cơ cấu ngành hàng và xây dựng thương hiệu hàng Việt Nam. Theo đó, ngành Công Thương các địa phương hỗ trợ doanh nghiệp tận dụng các cam kết trong các Hiệp định thương mại tự do, nhất là các Hiệp định thương mại tự do thế hệ mới như Hiệp định Đối tác toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP), Hiệp định Thương mại tự do Liên minh châu Âu - Việt Nam (EVFTA) và Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam - Vương quốc Anh (UKVFTA) để đẩy mạnh xuất khẩu. Mở rộng thị trường xuất khẩu cho hàng hóa của Việt Nam thông qua công tác xúc tiến thương mại, công tác Thương vụ Việt Nam ở nước ngoài. Tổ chức kết nối giao thương giúp các doanh nghiệp trong nước tham gia chuỗi cung ứng cúa các doanh nghiệp FDI, nhất là doanh nghiệp lớn toàn cầu, tham gia vào hệthống phân phối ở nước ngoài.

Ngoài ra, cần tăng cường kỷ luật, nâng cao hiệu quả chỉ đạo, điều hành gắn với đề cao trách nhiệm người đứng đầu trong triển khai thực hiện nhiệm vụ. Chủ động đơn giản hóa thủ tục hành chính, tạo thuận lợi cho đầu tư, sản xuất, kinh doanh.