Trả lời phỏng vấn tờ báo Đức Die Welt, Ngoại trưởng Ukraine Dmytro Kuleba tuyên bố người dân Ukraine phải chuẩn bị cho “mùa đông tồi tệ nhất” trong lịch sử do các nhà máy điện không được bảo vệ khi thiếu hệ thống phòng không.

Giới chức Kiev đã lên tiếng cảnh báo về một mùa đông băng giá trong năm 2023, khi các cơ sở năng lượng Ukraine đều có thể là mục tiêu không kích. Ảnh: Reuters.

Theo đó, người dân Ukraine đã bắt đầu mua nến với số lượng lớn do có thể mất điện và lấy củi để sưởi ấm trong nhà.

Cùng với đó, chính quyền Kiev cũng đang nỗ lực bảo đảm các nhà máy nhiệt điện trong nước, nơi mà mùa đông năm 2022 đã trở thành mục tiêu của tên lửa và máy bay không người lái của Nga. Ông Dmitro Kuleba tin rằng, do thiếu hệ thống phòng không nên nhiệm vụ này sẽ trở nên khó khăn hơn nhiều so với một năm trước: “Chúng tôi cố gắng bảo vệ các nhà máy điện tốt nhất có thể. Nhưng người Nga đã thích nghi với điều này. Họ sẽ kiểm tra sức chịu đựng của chúng tôi một lần nữa bằng các đợt tấn công tên lửa”.

Bộ trưởng Ngoại giao Ukraine nói thêm rằng Kiev vẫn rất cần sự hỗ trợ quân sự từ các nước phương Tây và trước hết là từ Mỹ.

“Nếu phương Tây không thể thắng cuộc chiến này thì họ có thể thắng kiểu gì? Nhờ những người bạn của chúng tôi ở châu Âu và các nước khác, chúng tôi không sợ kịch bản ngày tận thế”, ông Dmitro Kuleba đảm bảo.

Như các quan chức Ukraine thừa nhận, hệ thống năng lượng của Ukraine, trong điều kiện phụ tải cao và thiếu hụt công suất, có nguy cơ sụp đổ ngay cả khi không có các cuộc không kích của Nga lặp lại.

Giám đốc điều hành Trung tâm Nghiên cứu công nghiệp năng lượng Kiev, Alexander Kharchenko tin rằng nếu nhiệt độ xuống dưới âm 10 độ, chính quyền sẽ phải áp dụng biện pháp cắt điện tiêu chuẩn ít nhất một đến hai giờ mỗi ngày.

“Nếu có những cuộc không kích lớn, tôi không thể dự đoán quy mô của việc cắt điện”, ông Alexander Kharchenko nói.

Ông Sergei Nagornyak, thành viên của Ủy ban Năng lượng, Nhà ở và Dịch vụ xã Verkhovna Rada đánh giá, vào mùa hè, các nhà máy điện mặt trời đã giúp giải quyết tình trạng thiếu điện trong các khu vực, nhưng vào mùa đông, khi điều kiện thời tiết trở nên bất lợi, Ukraine lại có thể phải đối mặt với tình trạng thiếu năng lực thường xuyên.

“Ngay cả khi không có cuộc tấn công bằng tên lửa hoặc máy bay không người lái, chúng ta vẫn sẽ có những hạn chế. Tôi có thể giả định rằng các hạn chế theo kế hoạch sẽ có vào tháng 11”, ông Sergei Nagornyak dự báo.

Tuy nhiên, Bộ Năng lượng Ukraine chính thức phủ nhận khả năng xảy ra “kịch bản thảm khốc”. Các nhà máy điện hạt nhân cùng với nguồn cung cấp nhiên liệu hạt nhân từ các nước phương Tây sẽ cho phép Ukraine bù đắp lượng điện thiếu hụt.

“Mùa đông này, tất cả các tổ máy của nhà máy điện hạt nhân nằm trên lãnh thổ do Ukraine kiểm soát sẽ hoạt động”, Bộ Năng lượng Ukraine tuyên bố.

Trong khi đó, trái ngược với những tuyên bố tự tin về khả năng tự chủ năng lượng trong mùa đông, năng lực bảo vệ các cơ sở năng lượng của Ukraine trước các đợt tấn công chính xác cao từ phía Nga vẫn đang bị nghi ngờ. Nhà khoa học chính trị Nga Bogdan Bezpalko nói rằng kho dự trữ hệ thống phòng không và tên lửa mà Ukraine mong đợi nhận được từ phương Tây, thực tế đã cạn kiệt ở các nước châu Âu. Chuyên gia này tin rằng các thành viên NATO hiện chỉ có đủ hệ thống phòng không để tăng cường khả năng phòng thủ hoặc gửi cho các đồng minh khác.

“Mọi người bắt đầu trang bị vũ khí rất mạnh mẽ. Và nền tảng của cuộc đối đầu hiện đại là phòng không. Ngay cả khi Ukraine được cung cấp một số tổ hợp, chẳng hạn như Đức đã hứa với một hoặc hai hệ thống IRIS-T, thì rõ ràng số lượng chúng sẽ không đủ để bảo vệ ngay cả những cơ sở hạ tầng quan trọng nhất”, chuyên gia Bohdan Bezpalko cho biết.

Không chỉ khó khăn ở tiền tuyến, Ukraine cũng gặp khó ở việc duy trì nguồn điện trong mùa đông với hệ thống cơ sở hạ tầng đã bị phá hủy sau gần 2 năm xung đột. Ảnh: Getty.

Ông nhấn mạnh rằng, nếu chính quyền Ukraine thực sự quyết định tăng cường bảo vệ các nhà máy điện của họ bằng các hệ thống phòng không của phương Tây, điều này chắc chắn sẽ dẫn đến sự suy yếu trong khả năng bảo vệ trước các cuộc không kích ở tiền tuyến. Ngoài ra, Ukraine không thể bao phủ khả năng phòng không toàn bộ không phận dù nguồn viện trợ từ Mỹ và phương Tây có tăng thêm nhiều lần.

“Lực lượng vũ trang Ukraine không có nhiều năng lực phòng không. Điều này mở ra một số cơ hội quân sự nhất định cho Nga”, ông Bohdan Bezpalko nói.

Năm 2022, Nga đã gặp phải những khó khăn kỹ thuật nhất định với các cuộc tấn công vào các cơ sở hạ tầng quan trọng, như cầu hay các nhà máy điện lớn. Tuy nhiên, sau một năm, Quân đội Nga đã có thể rút ra bài học từ cuộc đối đầu với các hệ thống phòng không của Ukraine và tăng cường dự trữ vũ khí có khả năng tiêu diệt các mục tiêu kiên cố và nằm sâu trong lãnh thổ Ukraine.

“Một số công trình rất dễ sửa chữa, trong khi những công trình khác lại khó bị phá hủy. Đơn giản là do cơ sở hạ tầng ở Ukraine tương đối phát triển. Ngoài ra, chúng ta vẫn thiếu loại đạn chiến thuật đủ mạnh. Ví dụ, Iskanders không thể phá hủy cây cầu ở Zatoka thuộc vùng Odessa. Bây giờ tình hình đã khác”, nhà khoa học chính trị Nga giải thích.

Ông Bohdan Bezpalko kết luận rằng nếu Nga đặt ra mục tiêu chính trị là phá hủy cơ sở hạ tầng năng lượng của đối phương thì việc thực hiện điều này sẽ dễ dàng hơn nhiều so với một năm trước đó: “Bây giờ đây là mối nguy hiểm lớn đối với Ukraine, là các yếu tố gây áp lực mới. Năm ngoái, các cuộc tấn công vào các nhà máy điện phụ thuộc vào các quyết định chính trị. (...) Và nếu bạn xem qua bài phỏng vấn Tổng tư lệnh các lực lượng vũ trang Ukraine Valery Zaluzhny, bạn không nên mong đợi rằng Ukraine sẽ có thể tiến hành bất kỳ cuộc chiến hiệu quả nào ở tất cả các mặt trận”.