Để làm ra cốm dẹp miền Tây dẻo thơm là cả một quá trình từ thu hoạch nếp, đến rang, giã, sàng sảy …khâu nào cũng tốn rất nhiều công sức. Qua đây cho thấy sự cần cù, chịu khó và tỉ mỉ của đồng bào dân tộc Khmer ở miền Tây Nam Bộ.

Cốm dẹp miền Tây, món ngon khó cưỡng của người Khmer

Làm cốm dẹp miền Tây phải trải qua nhiều công đoạn

Cốm dẹp miền Tây được làm từ những hạt nếp non, thường được gặt sớm trước một tuần hoặc nửa tháng, sau đó tiến hành ngâm, rang, giã để cho ra cốm dẹp. Đặc biệt rang nếp phải là người quen tay và rang trong nồi đất nhằm giữ được nhiệt nóng lâu hơn. Một lần rang rất mất thời gian và công sức chỉ một chén nếp, trút vừa đáy nồi đất giúp việc đảo rang được dễ dàng và hạt nếp nở chín dẻo đều.

Tuốt và đập lúa để làm cốm dẹp

Rang nếp trong nồi đất và phải là người quen tay

Sau đó cho nếp đã rang vào cối giã cho tróc vỏ trấu bên ngoài, hoặc có thể cho vào túi vải để quết, như vậy nếp sẽ dễ tróc vỏ đều hơn. Giã xong cho nếp vào nia và sàng để loại bỏ trấu và lấy hạt cốm dẹp, cho vào túi để bảo quản.

Giã cốm dẹp phải đều tay, sàng sảy phải khéo để lựa chọn những hạt cốm ngon nhất

Cốm dẹp miền Tây được dùng làm nguyên liệu nấu xôi, nấu chè, bánh cốm, chả cốm,… Tuy nhiên, ngon nhất vẫn là món cốm dẹp trộn dừa vừa đơn giản mà lại ngon khó cưỡng. Trước khi ăn bao giờ cốm dẹp cũng được trộn thêm đường, dừa vào cho ra hương vị đậm đà khó quên. Dừa chọn trái già nạo nhỏ cho vào trong cốm, trộn đều với đường, vừa trộn vừa rắc thêm ít nước dừa cho mềm và thêm chút muối cho đậm đà. Ủ cốm khoảng 2 giờ cho dừa, đường thấm vào từng hạt nếp là có thể thưởng thức.

Cốm dẹp được trộn thêm đường, dừa vào cho ra hương vị đậm đà

Để thưởng thức món cốm dẹp miền Tây ngon nhất vẫn là ăn cốm dẹp theo cách truyền thống. Lấy lá chuối cuốn thành một cái phễu rồi cho một ít cốm vào dùng tay bốc ăn, nhâm nhi để cảm nhận tròn vị dẻo dai, ngọt, thơm, nồng, béo, bùi trong từng hạt cốm.

Ăn cốm dẹp theo cách truyền thống dùng lá chuối cuốn thành một cái phễu

Cốm dẹp miền Tây không đơn thuần là một món ăn dân dã quen thuộc của người Khmer mà nó còn mang ý nghĩa tâm linh sâu sắc. Cốm dẹp được người dân Khmer dâng tạ trời phật đã cho họ một năm mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu trong Lễ hội Ok Om Bok (lễ cúng trăng). Ngoài ra, người ta còn dùng món cốm dẹp này dâng lên ông bà, cha mẹ và làm quà gửi tặng người thân.

Thưởng thức cốm dẹp miền Tây trong Lễ hội Ok Om Bok

Mỗi năm một lần, vào đêm Rằm tháng 10 (Âm lịch), ở Sóc Trăng, Trà Vinh và An Giang sẽ diễn ra lễ hội Ok Om Bok, du khách trong và ngoài nước đến đây cùng hòa mình với văn hóa lễ hội của người Khmer và thưởng thức món cốm dẹp ngon trứ danh này.​