Đó là phát biểu của Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Phạm Bình Minh tại Hội thảo về Cộng đồng ASEAN, diễn ra sáng 11/12 tại Hà Nội.

Theo điều tra mới đây của một số học giả trong nước cũng như của Ban Thư ký ASEAN, nhận thức về Cộng đồng ASEAN, cơ hội và thách thức từ việc hình thành Cộng đồng của doanh nhân, người dân, sinh viên Việt Nam rất thấp - nhất là so với các nước Singapore, Thái Lan, Malaysia.

Bên cạnh đó, so với các nước ASEAN-6, hầu hết các doanh nghiệp Việt Nam còn nhỏ về quy mô, lạc hậu về công nghệ; doanh nhân, doanh nghiệp cũng chưa có nhiều kinh nghiệm trong cạnh tranh quốc tế.

Những thách thức trên đặt ra yêu cầu phải có chương trình cụ thể để nâng cao nhận thức của cán bộ, công chức, viên chức, các tổ chức đoàn thể và nhân dân về Cộng đồng ASEAN cũng như chương trình hành động để thực hiện các mục tiêu cụ thể của Cộng đồng đã đặt ra.

Bộ Ngoại giao - với vai trò là cơ quan điều phối quốc gia về hợp tác ASEAN, sẽ chủ trì phối hợp với các bộ, ngành liên quan để xây dựng Đề án thực hiện, triển khai các chương trình hành động của Cộng đồng ASEAN nhằm tận dụng cơ hội Cộng đồng mang lại cũng như xử lý các thách thức đối với đất nước nói chung, đối với từng ngành nghề, từng địa phương, từng doanh nghiệp.

Theo Phó Thủ tướng, đến thời điểm hiện nay, ASEAN đã thực hiện trên 90% các mục tiêu để hướng tới việc chính thức thành lập Cộng đồng vào cuối năm 2015, đồng nghĩa với việc chúng ta đang sống trong Cộng đồng ASEAN rồi.

Sự ra đời của Cộng đồng ASEAN là một dấu mốc quan trọng, bước phát triển mới của ASEAN, thể hiện nhận thức chung về sự cần thiết nâng cao khả năng, tận dụng cơ hội để phát triển của từng nước thành viên.

Đối với Việt Nam cũng như các nước ASEAN, Cộng đồng mang lại nhiều cơ hội cũng như thách thức. Về chính trị, Việt Nam có cơ hội củng cố môi trường hòa bình, hữu nghị khi các nước ASEAN chia sẻ và gắn kết sâu hơn với các lợi ích an ninh của nhau.

Về kinh tế, đất nước có cơ hội mở rộng thị trường hàng hóa, dịch vụ, thu hút đầu tư nước ngoài, đẩy nhanh quá trình hoàn thiện thể chế kinh tế, định vị đất nước vào vị trí tối ưu trong chuỗi sản xuất của khu vực và toàn cầu.

Về văn hóa xã hội, chúng ta có cơ hội thực hiện các chuẩn mực cao hơn về văn hóa xã hội, các tiêu chí về bảo vệ quyền con người, chia sẻ và làm giàu bản sắc văn hóa và xã hội của con người Việt nam.

Việc hiện thực hóa các cơ hội đóng góp thiết thực vào mục tiêu phát triển kinh tế-xã hội của đất nước, trong đó đóng góp vào việc giữ vững môi trường hòa bình, tạo điều kiện thuận lợi để phát triển.

Phó Thủ tướng cho hay trong 10 năm tới, ASEAN sẽ bám sát 6 định hướng lớn, gồm: Nâng cao hiệu quả và tính thực chất của liên kết ASEAN, hợp tác của ASEAN với các đối tác; đề cao và tăng cường yếu tố luật lệ trong các hoạt động của ASEAN; thúc đẩy sự tham gia của người dân; nâng cao khả năng tự cường của ASEAN trong việc ứng phó, xử lý thách thức và những biến động bất thường; chú trọng yếu tố phát triển bền vững gắn liền với chương trình nghị sự 2030 của LHQ về phát triển bền vững; củng cố vai trò trung tâm của ASEAN ở khu vực, đồng thời nâng cao đóng góp và vị thế toàn cầu của ASEAN.