Lợi dụng thông thoáng của cơ chế để gian lận

Theo Cục Thuế TP. Hồ Chí Minh, thực hiện cải cách thủ tục hành chính, nhằm tạo điều kiện cho người dân, doanh nghiệp trong hoạt động sản xuất, kinh doanh, các văn bản quy phạm phát luật như: Luật Doanh nghiệp quy định thủ tục đăng ký thành lập doanh nghiệp đơn giản, nhanh chóng, thuận tiện; Luật Quản lý thuế quy định người nộp thuế tự kê khai, tự nộp và tự chịu trách nhiệm trước pháp luật…

Tuy vậy một số đối tượng lại lợi dụng sự thông thoáng của cơ chế, chính sách để mua bán, sử dụng hóa đơn không hợp pháp, có các hành vi gian lận khi sử dụng hóa đơn, chiếm đoạt tiền thuế của ngân sách Nhà nước.

Do đó, trong thông báo mới nhất lưu ý người nộp thuế những vấn đề liên quan đến hóa đơn điện tử, Cục Thuế TP. Hồ Chí Minh ngoài việc nêu rõ những hành vi bị nghiêm cấm trong quản lý thuế, còn chỉ rõ những hành vi bị nghiêm cấm trong lĩnh vực hóa đơn, chứng từ; hành vi sử dụng hóa đơn, chứng từ không hợp pháp; các hành vi vi phạm khi lập hóa đơn bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ; vi phạm về chuyển dữ liệu hóa đơn điện tử; trách nhiệm của người mua, người bán khi thực hiện giao dịch hàng hóa, dịch vụ…

Trong đó, với các hành vi sử dụng không hợp pháp hóa đơn, chứng từ gồm: Sử dụng hóa đơn, chứng từ không ghi đầy đủ các nội dung bắt buộc theo quy định; hóa đơn tẩy xóa, sửa chữa không đúng quy định; sử dụng hóa đơn chứng từ khống; hóa đơn phản ánh không đúng giá trị thực tế phát sinh hoặc lập hóa đơn khống, lập hóa đơn giả; sử dụng hóa đơn để quay vòng khi vận chuyển hàng hóa trong khâu lưu thông hoặc dùng hóa đơn của hàng hóa, dịch vụ này để chứng minh cho hàng hóa, dịch vụ khác…

Cục Thuế TP. Hồ Chí Minh cũng lưu ý trách nhiệm của người mua hàng là yêu cầu người bán lập và giao hóa đơn, cung cấp thông tin cần thiết để người bán lập hóa đơn, sử dụng hóa đơn đúng mục đích… Còn người bán, cần có trách nhiệm quản lý tên và mật khẩu tài khoản được cơ quan thuế cấp; gửi hóa đơn điện tử có mã của cơ quan thuế đến người mua ngay sau khi bán hàng.

Cách nào ngăn chặn gian lận?

Liên quan đến những biện pháp giảm thiểu rủi ro trong công tác quản lý hóa đơn và ngăn chặn gian lận hóa đơn điện tử, theo Phó Cục trưởng Cục Thuế TP. Hồ Chí Minh Nguyễn Tiến Dũng, khi mua hàng hóa, dịch vụ trực tiếp hoặc trực tuyến, người dân chỉ nhận hàng và kê khai thuế giá trị gia tăng (GTGT) đầu vào tính chi phí được trừ khi tính thuế thu nhập doanh nghiệp đối với hóa đơn điện tử được lập bởi người bán (có hàng hóa thật) đã đăng tải đầy đủ thông tin (trụ sở, mã số thuế), phù hợp với thông tin trên đơn đặt hàng.

Thường xuên truy cập vào hệ thống hóa đơn điện tử trên Cổng thông tin điện tử của cơ quan thuế (hoadondientu.gdt.gov.vn) và app mobile “Tra cứu hóa đơn” của Tổng cục Thuế để tra cứu, đối soát hóa đơn hàng hóa dịch vụ mua vào, bán ra để kiểm tra tính hợp lệ của hóa đơn, kịp thời phát hiện các hóa đơn không hợp pháp.

Về phía cơ quan thuế, để phòng chống gian lận và ngăn chặn tình trạng này, theo ông Dũng, ngành thuế đã có nhiều giải pháp như: Triển khai ‘Hệ thống phân tích cơ sở dữ liệu và quản lý hóa đơn điện tử”, với chức năng phân tích dữ liệu, phục vụ cho công tác

Về phía cơ quan thuế, để phòng chống gian lận và ngăn chặn sử dụng hóa đơn điện tử không hợp pháp, cơ quan thuế đã có nhiều giải pháp như: Triển khai “Hệ thống phân tích cơ sở dữ liệu và quản lý hóa đơn điện tử”, với chức năng phân tích dữ liệu (đối chiếu dữ liệu hóa đơn điện tử với tờ khai thuế, so sánh đánh giá dữ liệu hóa đơn mua vào bán ra), phục vụ cho công tác quản lý rủi ro về hóa đơn điện tử trong toàn ngành thuế. Từ đó giúp cơ quan thuế đẩy mạnh áp dụng phân tích dữ liệu lớn (big data) và trí tuệ nhân tạo (AI) để quản lý thuế, quản lý hóa đơn góp phần kiểm soát, phát hiện nhanh người nộp thuế gian lận về hóa đơn. Và cũng qua đó cơ quan thuế phối hợp hiệu quả với các cơ quan chức năng liên quan để xử lý nghiêm các tổ chức, cá nhân sử dụng hóa đơn không hợp pháp nhằm hợp thức hóa chi phí để giảm số thuế phải nộp, hợp thức hóa cho hàng hóa mua trôi nổi trên thị trường... để trốn thuế.