Tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 4, Quốc hội khoá XV, sáng 14/11, tại Nhà Quốc hội, dưới sự điều hành của Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải, Quốc hội tiến hành thảo luận tại hội trường về dự án Luật Đất đai (sửa đổi).

Đại biểu Dương Khắc Mai - đoàn Đắk Nông cho rằng, đất đai vốn không tự phức tạp, nhưng những tác động, các mối quan hệ qua lại đã làm cho nó biến dạng, trở nên nhạy cảm, phức tạp, và đôi khi nóng sốt, thậm chí, cứ nghĩ đến đất, giá đất, nhiều người muốn sở hữu nó lạnh hết cả người.

Với những hạn chế, bất cập, mâu thuẫn chồng chéo như luật hiện hành với nhiều luật khác, đại biểu Dương Khắc Mai bày tỏ tán thành và nhấn mạnh việc sửa đổi Luật Đất đai là cần thiết nhằm hoàn thiện cơ sở pháp lý thống nhất, đồng bộ với các luật liên quan, đặc biệt là thể chế hóa nội dung Nghị quyết 18-NQ/TW, từ đó, giải quyết các vấn đề đặt ra từ thực tiễn, góp phần sử dụng nguồn lực đất đai hiệu quả, bền vững, thực sự trở thành nguồn lực quan trọng để phục vụ phát triển kinh tế - xã hội đất nước.

Góp ý về bố cục dự thảo luật, đại biểu đoàn Đắk Nông nêu, việc sắp xếp các chương như dự thảo luật hiện nay chưa phù hợp. Do đó, đề nghị cơ quan soạn thảo xem xét đưa quy định về đăng ký đất đai, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đai và tài sản gắn liền với đất tại Chương 10 lên trước Chương 6 để đảm bảo tính logic theo tuần tự là công nhận quyền sử dụng đất, giao đất, cho thuê đất, trưng dụng thu hồi đất...

Bên cạnh đó, đại biểu Dương Khắc Mai cho hay, quy định tại Điều 4 dự thảo luật chưa phù hợp quy định tại Điều 156 Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật. Do đó, cần rà soát quy định lại phù hợp, đảm bảo tính thống nhất. Về nguyên tắc lập quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, đại biểu đề nghị cơ quan soạn thảo xem xét lại nội dung “quy hoạch sử dụng đất cấp huyện thể hiện đến từng thửa đất”.

Theo đại biểu, quy hoạch sử dụng đất là việc phân bổ và khoanh vùng đất đai theo không gian sử dụng cho mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng - an ninh cho nhu cầu sử dụng đất của các ngành, lĩnh vực đối với từng vùng kinh tế - xã hội và đơn vị hành chính trong một khoảng thời gian xác định. Đồng thời, đối với các địa phương chưa xây dựng được cơ sở dữ liệu về đất đai trên phạm vi toàn huyện thì không thể thực hiện theo quy định trên.

Đối với quy định Nhà nước giao đất không thu tiền sử dụng đất trong các trường hợp người sử dụng đất để quản lý rừng phòng hộ, rừng đặc dụng, rừng sản xuất và rừng tự nhiên.

Tuy nhiên, đại biểu Dương Khắc Mai chỉ ra rằng Điều 17 Luật Lâm nghiệp năm 2017 quy định Nhà nước cho tổ chức kinh tế, hộ gia đình, cá nhân thuê rừng sản xuất là rừng tự nhiên. Như vậy, Nhà nước không thu tiền sử dụng đất nhưng thu tiền thuê rừng sản xuất là rừng tự nhiên, không giao đất rừng đặc dụng cho hộ gia đình, cá nhân.

Góp ý tại phiên thảo luận, Đại biểu Phan Thái Bình - đoàn Quảng Nam nêu quan điểm, việc xác định định giá đất tiếp cận với giá thị trường - đây là điều rất khó, cần phải quy định thể chế thật kỹ về tiêu chí, điều kiện, có căn cứ pháp lý, căn cứ thực tiễn, cơ sở để tham khảo từ Hội đồng định giá để đảm bảo định giá sát với giá thị trường.

Về bố trí tái định cư khi nhà nước thu hồi đất, đại biểu đề nghị bám sát vào quan điểm xuyên suốt, đó là nơi ở mới phải bằng hoặc thấp hơn cũ và phải thể chế thật kỹ vấn đề này. Quy định của pháp luật phải chặt chẽ phải có nơi tái định cư, đưa vào Luật điều cấm nếu chưa bố trí tái định cư thì dứt khoát không được thu hồi đất.

Đối với áp giá đền bù, đại biểu đánh giá cao cách tiếp cận đó là khi đền bù nhà cửa trên đất, đền bù theo đơn giá xây dựng mới. Đây là một cách tiếp cận rất tiến bộ và cần phát huy và quy định chặt chẽ trong luật nội dung này.

Đại biểu Dương Văn Phước - đoàn Quảng Nam cho biết, có đại biểu đưa ra một thực tế nhà đầu tư không thỏa thuận được với người dân, trong khi cộng đồng khu dân cư đã đồng thuận. Đây là một thực tế nhưng chưa đưa ra được hướng giải quyết. Sự thỏa thuận trên tinh thần thương lượng là cần thiết để đảm bảo quyền lợi của người dân.

Theo đại biểu đoàn Quảng Nam, nguyên nhân của vấn đề không hẳn do người dân đòi hỏi giá quá cao mà bản chất là việc xác định giá đất chưa được quy định cụ thể. Do đó, Luật Đất đai (sửa đổi) phải giải quyết được vấn đề phát huy nguồn lực, phát huy quyền sử dụng đất và phải thương mại hóa quyền sử dụng đất. Đồng thời, cũng sử dụng quyền năng của chủ sở hữu về đất đai của Nhà nước để giải quyết được việc cản trở nguồn lực đất đai.