Mang tiền bảo hiểm đi mua chứng khoán, trái phiếu

Phát biểu tại hội trường Quốc hội ngày 31/5, đại biểu Quốc hội Nguyễn Thị Thủy - Bắc Kạn đánh giá cao Chính phủ trong điều hành kinh tế - xã hội 6 tháng qua vì đã tháo gỡ nhiều điểm nghẽn và nắm bắt kịp thời nhiều cơ hội để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.

Tập trung vào vấn đề liên quan đến bảo hiểm nhân thọ, đại biểu Nguyễn Thị Thủy cho biết, về bản chất thì bảo hiểm nhân thọ là sản phẩm mang tính nhân văn cao, giúp hỗ trợ con người, giảm thiểu những mất mát, thiệt hại trước những rủi ro liên quan đến tính mạng, sức khỏe, ốm đau, bệnh tật.

Tuy nhiên, sau nhiều kiện cáo, bức xúc của khách hàng được đăng tải công khai thời gian vừa qua đã khiến cho dư luận không khỏi nghi ngại. Nhiều người đã vội vã kiểm tra lại hợp đồng của mình và không khỏi hoang mang.

Nhiều người lại mang hợp đồng bảo hiểm đến công ty bảo hiểm hỏi nhưng nhận được thông tin hoàn toàn khác với thông tin mà tư vấn viên đã cung cấp cho họ. Nhiều người đang có kế hoạch mua bảo hiểm nhân thọ đã tạm gác lại việc này với một sự cảnh giác cao. Cũng thật buồn cho thị trường mạo hiểm trong nước khi vừa qua nhiều tờ báo đã đăng tải các bài để chỉ cách cho người dân tránh rủi ro khi mua bảo hiểm nhân thọ.

Theo đó, đại biểu cho rằng, đã đến lúc cần nghiêm túc xem xét vấn đề này để những giá trị cốt lõi, nhân văn của bảo hiểm nhân thọ không bị ảnh hưởng bởi những đối tượng cố tình vi phạm để trục lợi.

Về hợp đồng bảo hiểm nhân thọ, đại biểu Nguyễn Thị Thủy nêu, thông thường một bộ hợp đồng dày khoảng từ 70 đến 100 trang, là sản phẩm tài chính phức tạp với nhiều thuật ngữ chuyên ngành mà sự thua thiệt sẽ chủ yếu nằm về phía người mua, nếu gặp phải những tư vấn viên không có tâm.

Ngay cả những chuyên gia tài chính, chuyên gia pháp luật không chuyên ngành bảo hiểm cũng gặp khó khăn trong tiếp cận, nhiều chuyên gia cho biết chỉ hiểu khoảng độ 70% nội dung hợp đồng. Hơn thế nữa, các hợp đồng bảo hiểm nhân thọ trong thời gian gần đây thường dưới dạng liên kết đầu tư, tức là một phần tiền của khách hàng được các hãng đưa vào các quỹ chứng khoán, trái phiếu, cho nên càng phức tạp.

“Nhiều người chia sẻ dù có đọc kỹ đến mấy cũng không thể hiểu nổi độ linh hoạt của các gói bảo hiểm. Nếu thanh lý hợp đồng sau 3 năm, 5 năm hay 10 năm thì sẽ nhận lại được bao nhiêu số tiền đã đóng” - đại biểu nói.

Khâu mấu chốt dẫn đến nhiều kiện cáo tranh chấp

Về đội ngũ tư vấn viên, đại biểu Nguyễn Thị Thủy nhấn mạnh, đây là khâu mấu chốt dẫn đến nhiều kiện cáo tranh chấp vừa qua. Chính vì tính chất rất phức tạp của hợp đồng bảo hiểm nhân thọ, cho nên mới cần đến đội ngũ tư vấn viên. Tuy nhiên, không ít tư vấn viên thay vì tư vấn rõ bản chất của hợp đồng bảo hiểm nhân thọ là phòng ngừa rủi ro thì lại cố tình tư vấn mập mờ, thậm chí sai lệch về sản phẩm bảo hiểm để nhanh chóng chốt đơn, ký được hợp đồng.

Theo quy định của Bộ Tài chính thì tỷ lệ hoa hồng tối đa mà tư vấn viên được hưởng lên tới 40% ở năm thứ nhất của hợp đồng. Hiện các công ty bảo hiểm đang để dao động ở mức từ 30% đến 40%, ví dụ như hợp đồng có mức đóng 100 triệu một năm thì ngay sau khi khách đóng tiền, tư vấn viên sẽ được hưởng khoảng từ 30 đến 40 triệu đồng ở năm đầu.

Để đạt được doanh số và nhận được khoản hoa hồng hậu hĩnh, không ít tư vấn viên đã cố tình tư vấn sai lệch khiến cho khách hàng lầm tưởng mình đang tham gia một sản phẩm đầu tư sinh lãi cao, vừa được bảo vệ sức khỏe vừa được đền bù nếu có chuyện không may xảy ra và khi kết thúc hợp đồng lại còn nhận được toàn bộ số tiền đã đóng cộng với lợi nhuận.

Song thực tế đã không lờ lãi như lời tư vấn viên, với một số loại hợp đồng bảo hiểm liên kết đầu tư thì lợi nhuận cũng chỉ là kỳ vọng, hoàn toàn phụ thuộc vào thị trường và chính công ty bảo hiểm mang số tiền này của khách hàng đi đầu tư cũng không thể chắc chắn 100% rằng khoản này sẽ sinh lợi.

Bên cạnh đó, không ít tư vấn viên chỉ nói cho khách hàng về những quyền lợi mà họ được hưởng, không chỉ rõ cho khách hàng về những điều khoản ràng buộc, không chỉ rõ cho khách hàng về những điều khoản bất lợi, nếu thanh lý sớm hợp đồng trong 1, 2 năm đầu sẽ có nguy cơ gần như là mất trắng số tiền đã đóng...

“Đây chính là nguồn cơn dẫn đến nhiều bức xúc vừa qua do sự thiếu minh bạch trong tư vấn và điều này đã làm ảnh hưởng nghiêm trọng tới đội ngũ tư vấn viên được đào tạo chuẩn chỉ làm việc có tâm, có trách nhiệm” - đại biểu nhận định.

Kiến nghị tiến hành thanh tra toàn diện hoạt động bảo hiểm nhân thọ

Về công ty bảo hiểm và các đại lý bảo hiểm, theo đại biểu Thủy, bên cạnh những công ty làm ăn uy tín, thời gian vừa qua cũng phát sinh nhiều vấn đề. Theo Hiệp hội Bảo hiểm Việt Nam, trong năm 2022 qua thanh tra đã phát hiện 3.100 trường hợp đại lý bảo hiểm có sai phạm, trong đó có lỗi cố tình tuyên truyền sai về sản phẩm bảo hiểm.

Bên cạnh đó, dư luận cũng đặt câu hỏi là từ các vụ việc vừa qua có hay không việc công ty bảo hiểm biết nhưng cố tình bỏ qua lỗi của tư vấn viên của các đại lý bảo hiểm gây bất lợi cho khách hàng và các công ty bảo hiểm phải làm thế nào để khách hàng ngay kể cả khi không nhận được bảo hiểm cũng cảm thấy tâm phục, khẩu phục, còn để cho khách hàng bức xúc vì cho rằng hợp đồng thì không rõ ràng, tư vấn thì thiếu trung thực là chưa đạt yêu cầu.

Khi một bên là công ty bảo hiểm chuyên nghiệp với một bên là người mua không chuyên nghiệp, trong khi không ít tư vấn viên chưa đủ cả tâm và tầm mà đẩy hết trách nhiệm cho phía người mua là không hợp cả về lý và về tình.

Theo số liệu thống kê, tỷ lệ tham gia bảo hiểm nhân thọ của Việt Nam thuộc loại thấp trên thế giới chỉ chiếm 11% dân số, trong khi Philippines là 38%, Malaysia 50%, Singapore 80% và Mỹ là 90%. Để đạt được tỷ lệ tham gia cao như vậy, chắc chắn ở các nước không có tình trạng tư vấn thiếu trung thực, thiếu minh bạch như ở nước ta vừa qua. Tham gia bảo hiểm cần có sự trung thực và minh bạch của cả 2 phía thì mới mang lại lợi ích.

“Bảo hiểm nhân thọ là sản phẩm tốt cả ở khía cạnh kiểm soát rủi ro và sự an tâm cho tương lai, là sản phẩm hữu ích cho mỗi gia đình. Tuy nhiên, có rất nhiều việc cần phải làm để lành mạnh hóa thị trường này, để người dân hiểu đúng, tin tưởng và không cảm thấy mạo hiểm khi mua bảo hiểm” - đại biểu đoàn Bắc Kạn nhấn mạnh.

Vì vậy, đại biểu Nguyễn Thị Thủy nêu 3 kiến nghị: Một là, kiến nghị Bộ Tài chính tiến hành thanh tra toàn diện hoạt động bảo hiểm nhân thọ, trong đó tập trung vào loại hình bảo hiểm liên kết đầu tư.

Hai là, kiến nghị Bộ Công an từ các đơn tố cáo và dư luận phản ánh vừa qua xác minh làm rõ có hay không dấu hiệu của tội lừa đảo hoặc tội lừa dối khách hàng, nếu có đề nghị khởi tố điều tra.

Ba là, kiến nghị các công ty bảo hiểm đã đến lúc cần rà soát lại toàn bộ các khâu của quá trình bảo hiểm, từ khâu thiết kế hợp đồng, khâu tư vấn bảo hiểm, khâu ký kết hợp đồng và khâu giải quyết khiếu nại của khách hàng. “Chỉ khi thực sự minh bạch và thành tâm, người dân mới không quay lưng với bảo hiểm nhân thọ” - vị đại biểu này chia sẻ.