Trước đó, ngày 21/9/2021, Bộ Công Thương đã ban hành Quyết định số 2171/QĐ-BCT về việc tiến hành điều tra áp dụng biện pháp chống lẩn tránh biện pháp phòng vệ thương mại đối với một số sản phẩm đường mía từ các nước Campuchia, Indonesia, Lào, Malaysia, Myamar.
Nhằm phục vụ cho quá trình điều tra vụ việc, ngày 25/10/2021, Cục Phòng vệ thương mại (Cơ quan điều tra) đã thông báo gửi bản câu hỏi điều tra cho các bên liên quan, bao gồm các doanh nghiệp sản xuất/xuất khẩu nước ngoài, doanh nghiệp sản xuất trong nước và doanh nghiệp nhập khẩu.
Cục Phòng vệ thương mại cho biết, trong quá trình tiếp nhận bản trả lời câu hỏi, Cơ quan điều tra đã nhận được đề nghị gia hạn thời gian trả lời bản câu hỏi điều tra từ một số bên liên quan. Sau khi xem xét đề nghị của các công ty, Cơ quan điều tra thông báo việc gia hạn thời gian trả lời bản câu hỏi đến trước 15h00 ngày 16/12/2021 (theo giờ Hà Nội).
Để đảm bảo quyền và lợi ích của mình, Cơ quan điều tra đề nghị tất cả các bên liên quan tham gia, hợp tác đầy đủ trong suốt quá trình điều tra. Nội dung bản trả lời sẽ là căn cứ để Cơ quan điều tra xem xét và đưa ra kết luận điều tra của vụ việc. Trong trường hợp Cơ quan điều tra không nhận được thông tin trả lời đúng hạn của các bên liên quan hoặc trong trường hợp thông tin cung cấp không chính xác, không đầy đủ theo yêu cầu thì Cơ quan điều tra sẽ sử dụng thông tin sẵn có để đưa ra kết luận theo quy định tại Điều 75 Luật Quản lý ngoại thương.
Các thông tin, số liệu cung cấp trong quá trình trả lời bản câu hỏi của Cơ quan điều tra và quyền tiếp cận thông tin vụ việc của các bên liên quan trong quá trình điều tra sẽ được thực hiện theo đúng quy định pháp luật về bảo mật thông tin tại Điều 11 Nghị định số 10/2018/NĐ-CP ngày 15/1/2018 quy định chi tiết một số điều của Luật Quản lý ngoại thương về các biện pháp phòng vệ thương mại.
Cách thức trả lời các phần trong bản câu hỏi, số lượng phải nộp, hình thức nộp và thời hạn nộp được hướng dẫn chi tiết trong Bản câu hỏi. Do đó, Cơ quan điều tra đề nghị các bên liên quan đọc kỹ hướng dẫn trước khi trả lời và nộp bản trả lời đúng thời hạn.
Ngày 9/2/2021, Bộ Công Thương đã ban hành Quyết định 477/QĐ-BCT áp dụng thuế chống bán phá giá (CBPG), chống trợ cấp (CTC) tạm thời với sản phẩm đường mía có xuất xứ từ Thái Lan và ngày 15/6/2021, Bộ Công Thương đã ban hành Quyết định số 1578/QĐ-BCT áp dụng biện pháp CBPG, CTC chính thức đối với một số sản phẩm đường mía nhập khẩu vào Việt Nam có xuất xứ từ Thái Lan.
Theo Cục Phòng vệ thương mại, sau khi Việt Nam khởi xướng điều tra CBPG, CTC với đường mía từ Thái Lan (từ tháng 10/2020 đến tháng 6/2021), số liệu nhập khẩu của cơ quan hải quan cho thấy lượng nhập khẩu đường được khai báo là có xuất xứ từ 5 nước ASEAN nói trên trong giai đoạn đã tăng mạnh so với giai đoạn 9 tháng trước đó, cụ thể lượng nhập khẩu tăng từ 107.600 tấn lên 527.200 tấn. Trong khi đó, lượng nhập khẩu đường có xuất xứ từ Thái Lan vào Việt Nam đã giảm gần 38%, từ 955.500 tấn xuống còn 595.000 tấn.
Ngay sau khi lượng đường nhập khẩu từ một số nước ASEAN (ngoài Thái Lan) có dấu hiệu gia tăng, Bộ Công Thương (Cục Phòng vệ thương mại và các đơn vị liên quan) đã chủ động tham vấn, hỗ trợ Hiệp hội Mía đường Việt Nam cũng như ngành sản xuất đường mía trong nước thu thập thông tin, số liệu, xây dựng Hồ sơ yêu cầu điều tra chống lẩn tránh biện pháp phòng vệ thương mại với sản phẩm đường mía. Hồ sơ của ngành sản xuất trong nước đã cung cấp một số thông tin, bằng chứng cho thấy có dấu hiệu về việc lẩn tránh biện pháp phòng vệ thương mại qua 5 nước ASEAN nói trên, đặc biệt là lượng nhập khẩu gia tăng đột biến từ 5 nước ASEAN.