Theo ông Vũ Mão, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, nguyên Chủ nhiệm Ủy ban Đối ngoại của Quốc hội, lịch sử cách mạng vẻ vang của đất nước ta đã khẳng định Đảng là nhân tố quyết định thành công của sự nghiệp giải phóng dân tộc, thống nhất Tổ quốc. Đảng là nhân tố quyết định thành công của sự nghiệp đổi mới đất nước trong 30 năm qua.

Ông Vũ Mão đề nghị cần bổ sung một số phân tích về bài học xây dựng Đảng. Ảnh: VGP/Phương Liên

Đánh giá chân thực

Nghiên cứu kỹ phần "Xây dựng Đảng" trong Dự thảo Báo cáo chính trị Đại hội Đảng XII, ông Vũ Mão khẳng định Báo cáo đã đánh giá đúng mức về những kết quả đã đạt được và đã nhìn thẳng vào sự thật để đánh giá những khuyết điểm. Điều đó được thể hiện rõ ở chỗ, thành tựu nêu 8 vấn đề, còn khuyết điểm nêu tới 27 vấn đề.

Cụ thể Báo cáo chỉ ra một cách thẳng thắn những khuyết điểm như chất lượng và hiệu quả công tác tư tưởng, lý luận chưa cao, thiếu sắc bén, chưa thuyết phục; bộ máy của Đảng và toàn hệ thống chính trị còn cồng kềnh, nhiều tầng nấc; chức năng, nhiệm vụ chồng chéo; việc đổi mới công tác cán bộ chưa có đột phá lớn; đánh giá cán bộ vẫn là khâu yếu nhất; tình trạng chạy chức, chạy quyền, chạy tuổi, chạy bằng cấp... chưa được ngăn chặn, đẩy lùi; đội ngũ cán bộ cấp chiến lược ở Trung ương chưa được tập trung xây dựng.

Báo cáo chính trị cũng nêu thẳng thắn: “Tham nhũng vẫn còn nghiêm trọng, với những biểu hiện ngày càng tinh vi, phức tạp, là thách thức nghiêm trọng đối với vai trò lãnh đạo của Đảng, đe doạ sự tồn vong của chế độ”.

Bên cạnh đó, phương thức lãnh đạo của Đảng đối với Nhà nước có những nội dung còn lúng túng. Chưa xác định rõ nội dung và phương thức Đảng cầm quyền. Còn có biểu hiện quan liêu, cửa quyền, chưa thực sự sâu sát thực tế, cơ sở. Tình trạng nói không đi đôi với làm, nói nhiều làm ít chậm được khắc phục.

Theo ông Vũ Mão, những khuyết điểm trên đây làm cho Đảng ta chưa thật sự trong sạch, vững mạnh, làm giảm lòng tin của cán bộ, đảng viên và nhân dân đối với Đảng, Nhà nước và chế độ.

Cần bổ sung bài học về xây dựng Đảng

Ông Vũ Mão cho rằng Đảng cầm quyền nhưng chưa nhận thức sâu sắc các vấn đề về phát triển kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế.

Bên cạnh đó là việc chậm đổi mới tư duy về công tác xây dựng Đảng trong điều kiện mới. Nhận thức chưa đầy đủ và sâu sắc, chưa thống nhất một số vấn đề quan trọng ở tầm quan điểm, chủ trương. Chưa thật sự phát huy dân chủ trong Đảng, phát huy vai trò giám sát, tham gia của nhân dân vào công tác xây dựng Đảng. Lãnh đạo, chỉ đạo, kiện toàn tổ chức, đổi mới công tác cán bộ thiếu đồng bộ, kiên quyết, hiệu quả thấp.

Ông Vũ Mão đề nghị cần bổ sung một số phân tích về bài học xây dựng Đảng. Đó là trước những khó khăn, thách thức trên con đường đổi mới, phải hết sức chú trọng công tác xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh, nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của Đảng.

Đổi mới phải toàn diện, đồng bộ, có bước đi phù hợp; tôn trọng quy luật khách quan, xuất phát từ thực tiễn; coi trọng nghiên cứu lý luận để giải quyết kịp thời những vấn đề do thực tiễn đặt ra.

Quán triệt quan điểm lấy dân làm gốc. Phát huy dân chủ, tăng cường khối đại đoàn kết toàn dân tộc. Tạo sự nhất trí trong Đảng và đồng thuận xã hội.

Công tác xây dựng Đảng là then chốt. Chú trọng đổi mới công tác tổ chức-cán bộ. Xây dựng đội ngũ cán bộ, nhất là đội ngũ cán bộ cấp chiến lược, đủ năng lực và phẩm chất, ngang tầm nhiệm vụ.

Đẩy mạnh phòng, chống tham nhũng. Tham nhũng là quốc nạn, nếu không chống được tham nhũng sẽ mất niềm tin của nhân dân, đe dọa sự tồn vong của chế độ.

Tiếp tục đổi mới, kiện toàn tổ chức bộ máy của Đảng và hệ thống chính trị

Trong nội dung Báo cáo nêu vấn đề: Nghiên cứu thực hiện thí điểm hợp nhất một số cơ quan Đảng và Nhà nước tương đồng về chức năng, nhiệm vụ. Cơ bản thực hiện mô hình Bí thư cấp uỷ đồng thời là Chủ tịch HĐND các cấp. Sớm tổng kết mô hình Bí thư cấp ủy đồng thời là Chủ tịch UBND cấp xã, cấp huyện ở những nơi có đủ điều kiện. Điều chỉnh chức năng, nhiệm vụ HĐND, UBND các cấp phù hợp với tình hình thực tiễn và yêu cầu, nhiệm vụ mới. Trên cơ sở đó, tinh giản số cán bộ được hưởng lương và phụ cấp ở cơ sở.

Cách nêu như trên có phần mâu thuẫn, không nhất quán, dễ gây phân tâm. Chính vì vậy, ông Vũ Mão đề nghị khẩn trương tổ chức thảo luận vấn đề này để thể hiện trong Báo cáo chính trị một cách chuẩn xác.

Bên cạnh đó, với những nội dung “Đẩy mạnh đấu tranh phòng, chống tham nhũng, lãng phí” hay “Đổi mới phương thức lãnh đạo, phương thức cầm quyền của Đảng”, ông Vũ Mão nhận xét các nội dung nêu trên viết còn chung chung, giống như các Nghị quyết trước đây và giống như Điều 4 của Hiến pháp. Vì vậy ông Vũ Mão đề nghị phải đổi mới cách viết sao cho cụ thể và thiết thực thì mới hy vọng giúp cho việc tổ chức thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng XII có hiệu quả.Bởi, đổi mới sự lãnh đạo của Đảng là khâu quan trọng nhất trong quá trình đổi mới đất nước thời gian sắp tới.

Ngoài ra, mặc dù sẽ có Báo cáo riêng về Điều lệ Đảng, nhưng ông Vũ Mão đề nghị cần đề cập nội dung này ở mức độ cần thiết để thể hiện Đại hội Đảng XII coi trọng việc sửa đổi, bổ sung Điều lệ Đảng.