Động Từ Thức nằm ẩn mình giữa những ngọn núi đá hùng vĩ, bao quanh là những thửa ruộng bát ngát thuộc xã Nga Thiện, huyện Nga Sơn, tỉnh Thanh Hóa. Hang động này không chỉ có giá trị địa chất, sinh thái mà còn có giá trị văn hóa, lịch sử được nhiều du khách đến khám phá tìm hiểu thêm về những điều ký bí ẩn chứa bên trong.

Động Từ Thức nằm ẩn mình giữa những ngọn núi đá hùng vĩ

Động Từ Thức gắn liền với nhân vật Từ Thức trong truyện dã sử Truyền kỳ mạn lục của Nguyễn Dữ. Ông quê ở Thanh Hóa, được hư cấu gặp được tiên... Theo sử cũ chép, Từ Thức là một nhân vật lịch sử có thật sinh sống dưới thời Trần, thế kỷ XIV, quê ở Thanh Hóa, làm quan ở Tiên Du, Bắc Ninh. Ông nổi danh là người thông minh, ham học, làm quan song luôn có lòng thương dân. Ông thường dành lương bổng mua thóc gạo phát chẩn cho dân những năm đói kém mất mùa.

Tương truyền, Từ Thức vốn thích ngao du sơn thủy, thưởng ngoạn phong cảnh và làm thơ. Trong một lần dự hội xem hoa, chàng bắt gặp một thiếu nữ tuyệt sắc giai nhân, khi ngắm hoa đã vô ý làm gãy cành mẫu đơn và bị nhà chùa giữ lại. Với tấm lòng nghĩa hiệp, chàng liền cởi chiếc áo gấm mặc ngoài để giúp người thiếu nữ chuộc tội. Sau đó, Từ Thức từ quan về quê để vui thú non nước. Một hôm, trông ra cửa biển Thần Phù (giáp ranh Ninh Binh và Thanh Hóa), chàng thấy có áng mây ngũ sắc kết thành hình hoa sen. Từ Thức bèn chèo thuyền ra phía núi và bước vào bên trong một hang động. Khi bước vào, chàng say đắm trước cảnh tiên bồng và biết được đây chính là nơi ở của nàng tiên hội hoa năm nào. Kể từ đó, chàng Từ Thức sánh duyên cùng nàng tiên Giáng Hương.

Cửa động Từ Thức được khắc hai bài thơ trên phiến đá

Du khách khám phá trải nghiệm động Từ Thức

Để lên được động Từ Thức, du khách có thể đi trên những bậc thang dài khoảng 100m. Hai bên là cây cối mọc um tùm, những cành dây leo đan bện lại, mềm mại như những chiếc võng trời. Ấn tượng đầu tiên khi bước chân đến cửa động Từ Thức là hai bài thơ được khắc trên phiến đá và nét chữ vẫn còn như mới khắc. Bài thơ thứ nhất là của chúa Trịnh Sâm được đề vào năm 1771. Bài thơ thứ hai là của Lê Quý Đôn được người sau khắc vào năm 1905.

Mỗi khu động mang tới một vẻ đẹp bí ẩn khác nhau

Bên trong hang động đẹp tựa như cõi tiên giữa chốn nhân gian

Bước sâu vào trong động Từ Thức, du khách như được bước vào một thế giới hoàn toàn khác với những khối thạch nhũ muôn hình vạn trạng. Khám phá bên trong của động Từ Thức là hàng loạt các khung cảnh từ chốn bồng lai tiên cảnh đến nơi thôn quê nhà dân được tưởng tượng thông qua các nhũ đá vôi. Nhũ thì lấp lánh nhiều màu vàng, trắng như kho vàng, kho bạc; nhũ thì tỏa xuống từ lớn đến nhỏ, từ nhỏ đến lớn tựa như những trái bồng đào. Nhiều nhũ đá có hình thù như một trái tim, một áng mây trôi, một bàn tay hoặc một chiếc áo cà sa.

Hệ thống nhũ đá với nhiều hình dạng, kích thước tạo nên vẻ đẹp độc đáo cho động Từ Thức

Du khách không khỏi bất ngờ với nhiều khối đá có hình thù như những linh vật như: Rồng biểu tượng cho “con lạc cháu rồng”, “trứng rồng lại nở ra rồng”; con rùa, con cóc, con voi… Nhiều nhũ đá lại tựa như những bông hoa mẫu đơn, bông hoa quỳnh. Đặc biệt, hoa mẫu đơn thì nhiều hơn cả vì trong truyền thuyết đây cũng là loài hoa làm nên cơ duyên chàng Từ Thức gặp tiên. Những nhũ đá này không chỉ làm cho hang động thêm sinh động mà còn làm sống dậy câu chuyện tình yêu bất tử của Từ Thức và nàng tiên Giáng Hương.

Nhũ đá tạo nhiều hình thù linh vật trong động

Đã hơn 600 năm trôi qua, nhưng vẫn còn đó những vết tích được tương truyền của cuộc tình duyên chốn tiên cảnh. Đó là thư phòng của Từ Thức, là những trái đào tiên, là vầng trăng và cả đôi chim thạch nhũ. Đó còn là dàn nhạc cụ bằng đá với đủ cả đàn và trống. Nếu gõ vào thanh nhũ, ta sẽ được thưởng thức nhiều thanh âm có cung bậc khác nhau.

Động Từ Thức đem đến cho du khách trải nghiệm thú vị

Đến động Từ Thức du khách có những trải nghiệm thú vị vừa được chiêm ngưỡng chốn bồng lai tiên cảnh, vừa thấm đẫm cái tình của mối nhân duyên thơ mộng giữa Từ Thức và nàng tiên Giáng Hương. Động Từ Thức thực sự là một trong số rất ít những chứng tích còn lại về "cõi thần tiên trên nhân thế".