Ngày 1/11, Đại biểu Nguyễn Hải Trung - đoàn đại biểu Quốc hội TP Hà Nội, Giám đốc Công an TP. Hà Nội cho biết, hiện nay Công an Hà Nội đang điều tra một vụ án về tội danh lừa đảo, chiếm đoạt tài sản và rửa tiền, với số tiền ước tính có thể lên nhiều nghìn tỷ.

Đại biểu Nguyễn Hải Trung - Đoàn ĐBQH TP. Hà Nội, Giám đốc Công an TP. Hà Nội

Đối tượng chủ mưu, đối tượng cầm đầu, đối tượng tổ chức các hoạt động phạm tội này là người nước ngoài và thuê rất nhiều người các nước khác, trong đó có người Việt Nam.

Trụ sở, địa điểm và tổ chức thực hiện hành vi phạm tội là ở nước ngoài và công cụ phương tiện, thiết bị phạm tội cũng ở nước ngoài, với phương thức, thủ đoạn rất tinh vi.

"Sau khi nhận được tiền của người bị hại chúng chia nhỏ gửi rất nhiều lần và đến rất nhiều tài khoản, sau đó chụm về một tài khoản, từ tài khoản đó quy đổi thành thành tiền ảo và từ đó rút ra tiền mặt" - Trung tướng Nguyễn Hải Trung cho hay.

Góp ý về dự án Luật Phòng, chống rửa tiền (sửa đổi), Đại biểu Nguyễn Hải Trung nêu 4 vấn đề. Thứ nhất, cần phải đảm bảo tính chính danh khi đăng ký mở và sử dụng tài khoản. Qua thực tiễn công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm nói chung và hoạt động phòng, chống rửa tiền nói riêng của Công an thành phố Hà Nội trong thời gian qua, nổi lên hoạt động liên quan đến sử dụng thông tin, giấy tờ giả để mở tài khoản hoặc thuê người khác mở tài khoản, sau đó bán lại tài khoản cho đối tượng để thực hiện hành vi vi phạm pháp luật.

Mục đích của hành vi này là nhằm che giấu thông tin về tài sản của cá nhân, tổ chức thực sự quản lý, sở hữu tài sản, gây khó khăn, tránh né công tác phát hiện của các cơ quan quản lý nhà nước. Đây là vấn đề rất quan trọng, nếu nhận diện, xác định rõ đối tượng trực tiếp quản lý, sử dụng tài khoản sẽ góp phần triệt tiêu được việc giả mạo thông tin tài khoản.

Theo đó, Trung tướng Nguyễn Hải Trung kiến nghị: Một là, có cơ chế phối hợp đối chiếu thông tin chủ tài khoản ngân hàng, tài khoản trên nền tảng trung gian thanh toán khi đăng ký mở tài khoản với cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư để phòng tránh các trường hợp sử dụng tài khoản giả.

Hai là, tổ chức cung cấp tài khoản, dịch vụ ngân hàng điện tử, giao dịch điện tử phải có đầy đủ, đồng bộ cơ sở vật chất, trang thiết bị, phương tiện nhận diện và xác thực thông tin người dùng.

Ba là, đưa hành vi mua, bán tài khoản, sử dụng thông tin hoặc giấy tờ giả để mở tài khoản vào diện các hành vi bị nghiêm cấm theo quy định tại Điều 8 dự thảo luật này để tạo cơ sở, căn cứ pháp lý, chế tài xử lý đối với hoạt động trên, từ đó tạo sự răn đe với các cá nhân và tổ chức khác.

Thứ hai, cần bổ sung thêm một điều luật quy định riêng về trách nhiệm của Bộ Tài nguyên và Môi trường trong công tác phòng, chống rửa tiền. Lý do tại sao thì một số ý kiến của đã phát biểu.

"Tôi đề nghị cần có quy định cụ thể về trách nhiệm của Bộ Tài nguyên và Môi trường trong công tác quản lý, ban hành văn bản quy định, hướng dẫn về công tác phòng, chống rửa tiền như trách nhiệm của các văn phòng đăng ký đất đai trong rà soát phát hiện giao dịch đáng ngờ liên quan đến các cá nhân sở hữu nhiều bất động sản có giá trị lớn, không phù hợp với thu nhập của cá nhân" - Trung tướng Nguyễn Hải Trung nhấn mạnh.

Thứ ba, cần có quy định về quản lý tài sản ảo, tiền ảo, dịch vụ công nghệ tài chính để đưa vào diện đối tượng phải báo cáo về phòng, chống rửa tiền. Về nội dung này có một số ý kiến đã phát biểu, trong báo cáo giải trình có nêu vấn đề này.

Tuy nhiên, mình không thừa nhận tiền ảo, tiền điện tử và tiền kỹ thuật số nhưng thực tế hiện nay đang có một thị trường ngầm hoạt động rất sôi động, rất mạnh. Về thị trường ảo tôi có một ý kiến vừa phát biểu.

Qua các phương thức của các đối tượng phạm tội, phần lớn là tội lừa đảo đều thông qua tiền ảo để rửa tiền. Do vậy, để cấm, để quản và để xử lý đối với giao dịch tiền ảo này cần phải có quy định thích hợp để xử lý vấn đề này.

Thứ tư, cần phải có cơ chế sớm hơn, nhanh hơn để trì hoãn giao dịch, phong tỏa tài khoản đối với các giao dịch đáng ngờ có dấu hiệu phạm tội. Bởi lẽ, phương thức, thủ đoạn của các đối tượng phạm tội lừa đảo qua mạng là trong thời gian sớm nhất, nhanh nhất sau khi lấy được tiền từ người bị hại, chúng chia nhỏ và chuyển nhiều lần vào nhiều tài khoản sau đó chiếm đoạt.

"Nếu chờ bắt, tạm giữ được đối tượng thì đã quá muộn, gây khó khăn cho quá trình điều tra và thu hồi tài sản cho người bị hại" - Trung tướng Nguyễn Hải Trung nói.