Theo Bộ Tài chính, đến cuối năm 2019, Việt Nam có khoảng 760.000 doanh nghiệp đang hoạt động. Trong cơ cấu doanh nghiệp của Việt Nam, nhóm doanh nghiệp có quy mô nhỏ và siêu nhỏ chiếm tới hơn 93% tổng số doanh nghiệp tại Việt Nam và các doanh nghiệp này có vị trí quan trọng trong phát triển kinh tế.

Theo Dự thảo Nghị quyết, thuế suất 15% áp dụng đối với trường hợp doanh nghiệp siêu nhỏ - có tổng doanh thu/năm không quá 3 tỷ đồng và có số lao động tham gia bảo hiểm xã hội bình quân/năm không quá 10 người. Thuế suất 17% áp dụng đối với trường hợp doanh nghiệp nhỏ - có tổng doanh thu/năm không quá 50 tỷ đồng và có số lao động tham gia bảo hiểm xã hội bình quân/năm không quá 100 người (trừ doanh nghiệp quy định nêu trên).

Ngoài ra, Dự thảo Nghị quyết còn miễn thuế TNDN trong 2 năm liên tục kể từ khi có thu nhập chịu thuế đối với doanh nghiệp nhỏ, doanh nghiệp siêu nhỏ được thành lập mới từ hộ kinh doanh. Hộ kinh doanh phải đáp ứng điều kiện đã đăng ký và hoạt động theo quy định của pháp luật; đồng thời có thời gian sản xuất, kinh doanh liên tục ít nhất là 12 tháng tính đến ngày được cấp giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp lần đầu.

Công ty TNHH Phúc Thuận ở xã Đoàn Lập, huyện Tiên Lãng chuyên sản xuất giầy thể thao các loại xuất khẩu sang Đài Loan. Ảnh: Vũ Sinh/TTXVN

Theo đánh giá của Bộ Tài chính, việc thực hiện các giải pháp tại Dự thảo Nghị quyết có thể làm giảm thu ngân sách Nhà nước (NSNN) khoảng 15.500 tỷ đồng/năm (trong đó giải pháp miễn thuế trong vòng 2 năm đối với doanh nghiệp nhỏ và siêu nhỏ chuyển đổi từ hộ kinh doanh khoảng 2.900 tỷ đồng/năm; giải pháp giảm thuế suất cho doanh nghiệp nhỏ và siêu nhỏ khoảng 12.600 tỷ đồng/năm). Tuy việc giảm nghĩa vụ này trong ngắn hạn có gây áp lực lên cân đối NSNN, nhưng sẽ có tác động lớn đến việc thúc đẩy phát triển sản xuất kinh doanh đối với doanh nghiệp nhỏ và siêu nhỏ.

Theo chuyên gia kinh tế, TS Nguyễn Minh Phong, việc giảm thuế sẽ góp phần giúp các doanh nghiệp có thêm nguồn lực tài chính, để tiếp tục phát triển, mở rộng sản xuất kinh doanh. Chính sách thuế mới này sẽ tạo động lực mới tích cực, khuyến khích hộ kinh doanh chuyển đổi lên mô hình doanh nghiệp, có ý nghĩa trong bối cảnh doanh nghiệp đang bị ảnh hưởng bởi dịch COVID-19.

“Doanh nghiệp hiện không chỉ gặp khó khăn về thuế, mà còn khó tiếp cận mặt bằng, tín dụng, tiếp cận với công nghệ, chuỗi thị trường… khiến nhiều doanh nghiệp làm ăn cầm chừng, không có lãi. Bên cạnh việc giảm thuế, các doanh nghiệp nhỏ cũng cần giảm các chi phí tuân thủ. Đề xuất áp dụng mức thuế TNDN từ 15 - 17% cho các doanh nghiệp nhỏ và siêu nhỏ là cú hích, góp phần khuyến khích và tạo động lực để doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp nhỏ và siêu nhỏ tiếp tục đầu tư vào sản xuất, kinh doanh, thúc đẩy doanh nghiệp phát triển”, ông Tô Hoài Nam, Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hiệp hội doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNVVN) Việt Nam cho biết.

Theo các chuyên gia kinh tế, trong bối cảnh nền kinh tế chịu sự ảnh hưởng nặng nề của dịch COVID-19, đề xuất của Bộ Tài chính giảm thuế cho đối tượng doanh nghiệp nhỏ, siêu nhỏ với mức thuế ưu đãi từ 15 -17% là hết sức phù hợp. Một mức thuế suất hợp lý sẽ giúp doanh nghiệp có thêm nguồn lực tài chính để mở rộng sản xuất kinh doanh, giảm sự phụ thuộc vào vốn vay ngân hàng, tiết kiệm được chi phí, từ đó giảm giá thành, góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh và thu hút vốn đầu tư.

Các mức thuế suất này đảm bảo sự khuyến khích, hỗ trợ tương đương với mức thuế suất ưu đãi theo quy định của Luật Thuế TNDN đang áp dụng cho các dự án đầu tư mới tại địa bàn có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn, lĩnh vực chế biến nông sản, thủy sản và có mức độ khuyến khích cao hơn mức thuế suất đã áp dụng trong giai đoạn 2013 - 2015.

Đây cũng có thể coi là một "cú hích” khuyến khích các đối tượng là hộ kinh doanh chuyển lên doanh nghiệp, để đạt mục tiêu 1 triệu doanh nghiệp vào năm 2020.