Bốn địa phương chưa huy động nguồn lực cộng đồng

Kiểm toán Nhà nước vừa thông báo kết quả kiểm toán Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới (Chương trình MTQG xây dựng NTM) trong năm 2021, 2022 tại TP. Hà Nội.

Qua kiểm toán, xác định UBND TP. Hà Nội đã chỉ đạo các đơn vị trong thành phố triển khai Chương trình MTQG xây dựng NTM cơ bản theo hướng dẫn của chương trình, tuy nhiên kết quả kiểm tra còn một số tồn tại, hạn chế.

Cụ thể, về công tác tổ chức, chỉ đạo thực hiện chương trình, UBND TP. Hà Nội chưa ban hành “Nguyên tắc, tiêu chí, định mức phân bố vốn ngân sách nhà nước thực hiện chương trình MTQG”, “Cơ chế lồng ghép nguồn vốn giữa các chương trình MTQG, giữa các chương trình MTQG và các chương trình, dự án khác trên địa bàn”, “Cơ chế huy động các nguồn lực khác”; chưa ban hành quy định trong tổ chức thực hiện quản lý đầu tư xây dựng theo cơ chế đặc thù; quy định về phân cấp quản lý, tổ chức thực hiện các chương trình MTQG trên địa bàn.

UBND TP. Hà Nội đã chỉ đạo triển khai Chương trình MTQG xây dựng NTM cơ bản theo hướng dẫn, tuy nhiên kết quả kiểm tra còn một số tồn tại, hạn chế. Ảnh minh hoạ

Bên cạnh đó, UBND TP. Hà Nội cũng không ban hành Kế hoạch thực hiện chương trình năm 2021 và năm 2022. Tại các huyện được kiểm toán gồm Thanh Oai, Mê Linh đã ban hành kế hoạch xây dựng NTM hằng năm nhưng không có danh mục dự án đầu tư…

Tại thời điểm kiểm toán, Kiểm toán cũng xác định UBND TP. Hà Nội chưa ban hành Kế hoạch kiểm tra, giám sát Chương trình MTQG xây dựng NTM theo khoản 2, Điều 22 Thông tư số 05/TT-BNNPTNT của Bộ NN&PTNT. Việc kiểm tra, giám sát, đánh giá chương trình trong thời gian qua được thực hiện thông qua kết hợp với các đợt kiểm tra, làm việc của lãnh đạo Thành uỷ, UBND TP. Hà Nội với các địa phương và của Đoàn thẩm định xét hồ sơ nông thôn mới tại các địa phương.

Đáng chú ý, qua kiểm toán, còn xác định 4 địa phương gồm Quốc Oai, Chương Mỹ, Phú Xuyên và Ba Vì chưa huy động được các nguồn vốn huy động đóng góp của doanh nghiệp, hợp tác xã và của cộng đồng người dân tham gia vào xây dựng chương trình là chưa đáp ứng quy định tại điểm b, khoản 1, phần V Quyết định số 263/QĐ-TTg ngày 22/2/2022 của Thủ tướng Chính phủ “Hỗ trợ một phần từ ngân sách nhà nước”.

Chấp hành chưa đúng chế độ tài chính kế toán

Theo Kiểm toán Nhà nước, trong quá trình lập phương án phân bổ kế hoạch vốn trung hạn 2021-2025 và hằng năm 2021-2022 của chương trình, Sở Kế hoạch và Đầu tư chưa tham mưu, xây dựng và trình UBND TP. Hà Nội báo cáo HĐND thành phố ban hành nguyên tắc, tiêu chí, định mức phân bổ vốn ngân sách nhà nước thực hiện chương trình theo quy định.

Nghị quyết số 21/NQ-HĐND ngày 23/9/2021 của HĐND thành phố về kế hoạch đầu tư công trung hạn 5 năm 2021-2025 có nhiều nội dung chưa đúng quy định.

Cụ thể, nghị quyết giao kế hoạch trung hạn vốn ngân sách thành phố 4.700 tỷ đồng chung cho Chương trình MTQG xây dựng NTM và Chương trình giảm nghèo bền vững là chưa phù hợp quy định điểm d, khoản 1, Điều 14 Luật Đầu tư công 2019.

Nghị quyết không giao cụ thể kế hoạch vốn trung hạn chi tiết cho dự án mà gộp chung vào mục “tổng số” là chưa đúng quy định tại điểm e, khoản 1, Điều 14 Luật Đầu tư công 2019.

Đáng chú ý, nghị quyết còn phân bổ vốn đầu tư công trung hạn thực hiện chương trình giai đoạn 2021-2025 cho một số dự án, nhiệm vụ chi đã hoàn thành thuộc giai đoạn 2016-2020.

Một số nghị quyết giao dự toán ngân sách nhà nước hằng năm của HĐND các huyện có thực hiện chương trình chưa nêu cụ thể các dự án thành phần thuộc Chương trình MTQG xây dựng NTM, danh mục dự án đầu tư thực hiện Chương trình MTQG cho các cơ quan, đơn vị, cấp trực thuộc theo quy định của pháp luật về quản lý ngân sách nhà nước, đầu tư công.

Kết luận, Kiểm toán cũng xác định đa số cấp huyện giao vốn, giao dự toán ngân sách nhà nước lẫn và hoà chung với kế hoạch đầu tư công của huyện, dẫn tới khó khăn trong việc quản lý, theo dõi và tổng hợp nguồn vốn ngân sách nhà nước trực tiếp đầu tư và tình hình quyết toán kinh phí của chương trình tại địa phương.