Ông Trump cũng cho biết hôm thứ Hai (14/10) rằng Hoa Kỳ sẽ tăng thuế suất đối với thép nhập khẩu từ Thổ Nhĩ Kỳ lên 50%, sau khi hạ mức thuế từ mức đã áp dụng trong tháng Năm vừa qua.

Ông Trump cho biết, cuộc tấn công quân sự của Thổ Nhĩ Kỳ đang gây nguy hiểm cho dân thường và đe dọa hòa bình, an ninh và ổn định trong khu vực. Ông cũng nói: “Tôi đã hoàn toàn rõ ràng với Tổng thống [Recep Tayyip] Erdogan: Thổ Nhĩ Kỳ hành động của Thổ Nhĩ Kỳ đang gây ra một cuộc khủng hoảng nhân đạo và đặt ra các điều kiện cho các tội ác chiến tranh có thể xảy ra”.

Thông báo này được đưa ra trong bối cảnh ông Trump đã phải đối mặt với sự chỉ trích dữ dội từ các nhà lập pháp, kể cả từ chính đảng của ông vì bác bỏ cảnh báo rằng có khả năng Ankara sẽ tiến hành một cuộc chiến chống lại người Kurd ở miền bắc Syria nếu Washington rút quân đội Hoa Kỳ khỏi khu vực. Tổng thống Trump đã bảo vệ quyết định triệt thoái quân đội Hoa Kỳ và nói rằng đất nước này có thể bị mắc kẹt trong những gì ông Trump gọi là “cuộc chiến bất tận”.

Bộ trưởng Tài chính Steven Mnuchin trước đó (trong ngày) cho biết rằng, văn phòng của ông đang trình bày với ông Trump về các lựa chọn trả đũa chống lại Thổ Nhĩ Kỳ.

Ông Mnuchin nói trên đài CNBC: “Các lệnh trừng phạt đã sẵn sàng khi tổng thống muốn tiến hành”. Các quan chức Bộ Tài chính Hoa Kỳ sẽ làm rõ các chi tiết về các mục tiêu tiềm năng khi nhóm an ninh quốc gia của Tổng thống gặp nhau tại Nhà Trắng vào thứ Hai, ông nói.

Các kế hoạch trừng phạt của chính quyền đang diễn ra khi áp lực tập hợp tại Quốc hội về hành động nghiêm khắc hơn để trừng phạt Thổ Nhĩ Kỳ. Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi cho biết bà đã nói chuyện với Thượng nghị sĩ Lindsey Graham (Thượng nghị sĩ Đảng Cộng hòa) về việc đưa ra một gói trừng phạt có sự đồng thuận từ cả hai đảng, gói trừng phạt này mạnh hơn những gì Nhà Trắng đang xem xét.

Ông Graham, một đồng minh thân cận của tổng thống, người đã chỉ trích gay gắt quyết định rút quân khỏi miền bắc Syria, đã lặp lại tuyên bố của bà Pelosi và nói trong một tweet rằng ông sẽ chuyển đến dự thảo lệnh trừng phạt và di chuyển nhanh chóng.

Trong lần xuất hiện trên truyền hình, ông Mnuchin đã không cung cấp thông tin chi tiết về các lựa chọn và cho biết chính quyền đang cân nhắc nhiều yếu tố để đưa ra quyết định.

“Đây là một tình huống phức tạp”, ông Mnuchin nói khi được hỏi liệu Thổ Nhĩ Kỳ có tiến sâu hơn vào Syria so với thông tin ban đầu được chuyển cho lực lượng Hoa Kỳ hay không.

Ông Mnuchin nói: “Một mặt, chúng ta có Thổ Nhĩ Kỳ là một thành viên đầy đủ của Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương và là đồng minh với chúng ta, tấn công người Kurd mà đã giúp chúng ta chống lại Nhà nước Hồi giáo và rõ ràng chúng tôi rất quan tâm đến các vấn đề nhân đạo và chúng tôi theo dõi nó rất cẩn thận”.

Hoa Kỳ đã bắt đầu rút khoảng 1.000 binh sĩ ở miền bắc Syria vào tuần trước và các lực lượng Thổ Nhĩ Kỳ đã nhanh chóng di chuyển vào khu vực này, chiến đấu với lực lượng dân quân người Kurd.

Các bình luận của ông Mnuchin dường như mang lại cho ông Trump không gian để làm dịu phản ứng của Hoa Kỳ, mặc dù mối đe dọa trước đó là sử dụng vũ khí tài chính mạnh nhất của Bộ Tài chính Hoa kỳ. Những biện pháp trừng phạt đó có khả năng đóng băng tài sản và cấm tiếp cận thị trường Hoa Kỳ đối với bất kỳ doanh nghiệp hoặc cá nhân nào hỗ trợ cho sự tấn công quân sự của Thổ Nhĩ Kỳ.

Ông Trump đã bày tỏ một mức độ cảm thông đối với quyết định xâm chiếm Syria của ông Erdogan. Nhiều chuyên gia an ninh quốc gia, các nhà phê bình Trump và những người khác lo ngại vụ tấn công của Thổ Nhĩ Kỳ có thể dẫn đến thiệt hại về nhân mạng trên quy mô lớn và vi phạm nhân quyền, tạo cơ hội cho Nhà nước Hồi giáo giành lại vị trí và phá vỡ những nỗ lực trong năm của Hoa Kỳ chống chính phủ của Tổng thống Syria Bashar al-Assad.

Trong các tweet vào thứ Hai, ông Trump đã bảo vệ quyết định rút lực lượng của Mỹ và rằng ông không phản đối kẻ thù địa chính trị của Hoa Kỳ bước vào. Ông nói: “Một ai đó muốn hỗ trợ Syria bảo vệ người Kurd đều tốt với tôi, cho dù điều đó có tốt với tôi hay không là Nga, Trung Quốc, hoặc Napoleon Bonaparte. Tôi hy vọng tất cả họ đều làm rất tốt, chúng tôi có 7.000 dặm!”

Cuối tuần qua, ông Mnuchin cho biết Bộ Tài chính có thể bắt đầu bằng các biện pháp trừng phạt gây ra nhiều thiệt hại, nhưng sau đó có thể bị đẩy mạnh đến mức làm tê liệt nền kinh tế Thổ Nhĩ Kỳ. Ông nói hôm Chủ nhật trên kênh ABC: “Chúng tôi có thể đóng cửa tất cả các giao dịch bằng đô la Mỹ với chính phủ Thổ Nhĩ Kỳ, Đó là một cái gì đó tại một thời điểm, thông báo của Tổng thống có thể bảo tôi thực thi”.

Các cựu quan chức cao cấp của Bộ Tài chính Hoa Kỳ nói rằng Nhà Trắng từ lâu cũng có thể đánh thuế nặng và gây thiệt hại cho một ngân hàng quốc doanh được cho là đã tạo điều kiện cho hàng tỷ đô la trốn tránh trừng phạt trong chiến dịch gây áp lực của chính quyền Iran trước đó, nhưng vẫn chưa hành động. Các chuyên gia cho biết, việc trừng phạt có thể nhằm mục tiêu của Bộ trưởng Quốc phòng Thổ Nhĩ Kỳ hoặc các quan chức cấp cao khác trong nội các hoặc quân đội của ông Erdogan cũng sẽ là một phát súng cảnh cáo.

Một điểm căng thẳng khác là việc mua lại hệ thống phòng thủ tên lửa Nga S-400 của Nga. Các chuyên gia vũ khí cho rằng hệ thống này có thể làm tổn hại đến an ninh của Mỹ và NATO bằng cách có khả năng cho Nga truy cập vào thông tin quân sự nhạy cảm. Ông Trump trong quá khứ đã nói với các cố vấn của mình rằng ông muốn tránh trừng phạt Thổ Nhĩ Kỳ về hệ thống phòng thủ tên lửa của Nga.

Quyết định trì hoãn các biện pháp trừng phạt đã khiến các nhà lập pháp liên bang lên dự thảo luật bắt buộc Nhà Trắng trừng phạt Ankara bằng các công cụ trừng phạt tài chính.

Bà Pelosi cũng đã tweet vào hôm thứ Hai rằng bà đang làm việc với ông Graham về một nghị quyết chung kêu gọi tổng thống lật ngược quyết định rút quân đội Hoa Kỳ khỏi Syria. Nghị quyết như vậy nếu được thông qua Hạ nghị viện do Dân chủ kiểm soát và Thượng viện do đảng Cộng hòa chiến đa số, sẽ tự có hiệu lực để khôi phục quân đội Hoa Kỳ ở Syria.

Lãnh đạo đa số Thượng viện Mitch McConnell cũng lên án việc rút quân Mỹ, ông này đã viết trong một tuyên bố rằng việc rút tiền sẽ tạo lại chính những điều kiện mà chúng tôi đã nỗ lực để tiêu diệt và mời hồi sinh Nhà nước Hồi giáo IS. Ông cũng cảnh báo rằng sự vắng mặt của Quân đội Hoa Kỳ có thể trao quyền cho Nga và Iran trong khu vực và cho biết ông thảo luận với các thượng nghị sĩ khác và chính quyền Trump, những gì Hoa Kỳ có thể làm để tránh thiên tai chiến lược.

Một nghị quyết vẫn sẽ tạo cho cho các nhà lập pháp một cơ hội để thể hiện sự phản đối mạnh mẽ của họ. Nhiều đảng viên Cộng hòa đã lên án quyết định rút quân đội khỏi miền bắc Syria và nghị quyết có thể cho thấy đa số lưỡng đảng rộng lớn trong Quốc hội phản đối động thái này.