Hoàn thành khối lượng lớn nhiệm vụ lập pháp

Ngày 12/9, tiếp tục Chương trình Phiên họp thứ 37, Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, cho ý kiến về Báo cáo của Chính phủ về tình hình thi hành Hiến pháp, luật, nghị quyết của Quốc hội; pháp lệnh, nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội năm 2024.

Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng cho biết, Thường trực Ủy ban Pháp luật cơ bản tán thành với những kết quả đạt được trong công tác tổ chức thi hành Hiến pháp, luật, nghị quyết của Quốc hội, pháp lệnh, nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội được nêu trong Báo cáo của Chính phủ; đánh giá cao sự nỗ lực, quyết liệt trong chỉ đạo, điều hành của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, sự nghiêm túc triển khai thực hiện của các Bộ, ngành, địa phương trong công tác hoàn thiện thể chế, tổ chức thi hành pháp luật.

Cụ thể như sau: Công tác chỉ đạo, điều hành của Chính phủ trong tổ chức thi hành Hiến pháp, luật, pháp lệnh, nghị quyết năm 2024 thể hiện tính kịp thời, tập trung, có nhiều đổi mới, siết chặt kỷ luật, kỷ cương, xác định rõ trách nhiệm, cơ chế phối hợp và nâng cao năng lực, hiệu quả thực hiện. Chính phủ đã hoàn thành khối lượng lớn nhiệm vụ lập pháp cơ bản bảo đảm tiến độ, không có tình trạng xin rút các dự án đã có trong Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh.

Việc xây dựng, ban hành văn bản quy định chi tiết thi hành luật, pháp lệnh, nghị quyết được Chính phủ tăng cường chỉ đạo triển khai và áp dụng nhiều giải pháp mới hiệu quả, chủ động, khẩn trương hơn ngay từ khâu lập danh mục, phân công soạn thảo, triển khai thi hành đến theo dõi, đôn đốc, kiểm tra. Kết quả đạt được tích cực hơn so với các năm trước.

Công tác phổ biến, giáo dục pháp luật đã được các Bộ, ngành, địa phương quan tâm hơn, kịp thời chỉ đạo, hướng dẫn triển khai thực hiện dưới nhiều hình thức hiệu quả, chất lượng. Công tác rà soát văn bản quy phạm pháp luật (VBQPPL) là một trong những nhiệm vụ trọng tâm, thường xuyên được Chính phủ quan tâm, sát sao chỉ đạo để kịp thời phát hiện, xử lý các vướng mắc, bất cập, các quy định mâu thuẫn, chồng chéo, không còn phù hợp trong thực tiễn thi hành pháp luật.

Công tác kiểm soát thủ tục hành chính đã được Chính phủ quan tâm, chỉ đạo quyết liệt, các cơ quan nghiêm túc thực hiện theo Chương trình tổng thể cải cách hành chính nhà nước giai đoạn 2021 - 2030; công tác kiểm tra VBQPPL, hợp nhất VBQPPL, pháp điển hệ thống quy phạm pháp luật, hệ thống hóa VBQPPL đạt nhiều kết quả tích cực.

Thường trực Ủy ban Pháp luật cũng cơ bản tán thành với những tồn tại, hạn chế và nguyên nhân nêu trong Báo cáo của Chính phủ, đồng thời đề nghị cần quan tâm, làm rõ thêm nguyên nhân, trách nhiệm của các cơ quan trong công tác tổ chức thi hành pháp luật và giải pháp khắc phục đối với những tồn tại, hạn chế.

Cụ thể, số lượng dự án luật, dự thảo nghị quyết phải trình ở từng kỳ họp Quốc hội rất lớn nhưng chưa bảo đảm sự cân đối giữa các lĩnh vực; nhiều dự án được bổ sung vào Chương trình sát thời điểm tổ chức kỳ họp Quốc hội, phiên họp của Ủy ban Thường vụ Quốc hội.

Vẫn còn tình trạng mâu thuẫn, chồng chéo, chưa bảo đảm tính đồng bộ, tính thống nhất giữa các VBQPPL hoặc quy định không rõ ràng, cụ thể, thậm chí cùng một quy định nhưng có nhiều cách hiểu khác nhau gây khó khăn cho công tác thi hành pháp luật.

Số lượng văn bản quy định chi tiết nợ mới phát sinh nhiều, văn bản nợ đọng kéo dài chưa được khắc phục triệt để; số lượng văn bản ban hành chậm, không bảo đảm hiệu lực thi hành đồng thời với luật còn nhiều.

Điều kiện bảo đảm cho công tác rà soát văn bản chưa tương xứng cả về nguồn nhân lực, vật lực và thời gian dẫn đến kết quả xử lý sau rà soát chưa đáp ứng yêu cầu đề ra. Việc xử lý nhiều văn bản có nội dung trái pháp luật đã được Bộ Tư pháp kết luận, kiến nghị xử lý trong kỳ báo cáo còn chậm, chưa kịp thời, dứt điểm...

Cần phải đánh giá kỹ lưỡng, đảm bảo luật đi vào cuộc sống

Phát biểu chỉ đạo tại phiên họp, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn nêu rõ, công tác thi hành Hiến pháp, luật, nghị quyết của Quốc hội, pháp lệnh, nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội là nội dung hết sức quan trọng.

Trong thời gian dài, qua nhiều nhệm kỳ, công tác xây dựng và triển khai thực thi pháp luật được thực hiện quyết liệt; tuy nhiên cần phải đánh giá kỹ lưỡng, để đảm bảo "luật đi vào cuộc sống".

Vừa qua, ngay sau kỳ họp thứ 7 Quốc hội khóa XV, Thủ tướng Chính phủ đã trực tiếp chủ trì Hội nghị triển khai các luật, nghị quyết của Quốc hội với sự tham gia phối hợp của Uỷ ban Thường vụ Quốc hội. Tới đây, đề nghị Bộ trưởng Bộ Tư pháp tiếp tục phối hợp mạnh mẽ cùng các ngành, địa phương trong triển khai luật, nghị quyết của Quốc hội và theo dõi sát việc triển khai.

“Cần đổi mới công tác triển khai, kiểm tra thi hành Hiến pháp, luật, nghị quyết của Quốc hội; pháp lệnh, nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội; thực hiện một cách thường xuyên, hiệu quả, chỉ rõ nơi nào làm tốt để biểu dương, khen thưởng kịp thời, nơi nào chưa tốt có phê bình, kiểm điểm…” - Chủ tịch Quốc hội yêu cầu.

Nhấn mạnh Đảng, Nhà nước luôn quan tâm đến việc xây dựng pháp luật, quan tâm đến việc triển khai, Chủ tịch Quốc hội đề nghị “gốc” vấn đề xây dựng pháp luật phải từ bộ, ngành. Vì vậy, đề nghị Bộ trưởng, Thứ trưởng và các vụ có liên quan bám sát, xem xét từng khoản, điều, từng chương của dự thảo luật, nghị quyết để đảm bảo chất lượng.

Đồng thời, Hội đồng Dân tộc, các Ủy ban của Quốc hội cũng cần siết chặt kỷ cương, quyết liệt trong việc thẩm tra, thẩm định; thể hiện rõ chính kiến để việc xây dựng và ban hành các dự án luật có chất lượng và tuổi thọ.

Ghi nhận báo cáo của Chính phủ và báo cáo thẩm tra được chuẩn bị kỹ lưỡng, công phu, Chủ tịch Quốc hội lưu ý: Các cơ quan, tổ chức, cá nhân tham gia vào quy trình xây dựng pháp luật thực hiện nghiêm Quy định số 178-QĐ/TW của Bộ Chính trị về kiểm soát quyền lực, phòng, chống tham nhũng, tiêu cực trong công tác xây dựng pháp luật, kịp thời phát hiện và xử lý những quy định có dấu hiệu sơ hở, cài cắm “lợi ích nhóm”, lợi ích cục bộ.

Bên cạnh đó, trong xây dựng văn bản quy phạm pháp luật phải làm tốt từng khâu, từng công đoạn, đạt yêu cầu về chất lượng, không chạy theo số lượng, lấy quyền lợi, lợi ích hợp pháp, chính đáng của người dân, doanh nghiệp làm trọng tâm; siết chặt kỷ luật, kỷ cương trong xây dựng pháp luật, không bị chi phối, tác động bởi bất cứ một lợi ích nhóm cục bộ nào trong xây dựng pháp luật…