Khai thác dầu khí tại mỏ Bạch Hổ
CôngThương - Sự kiện đánh dấu sự khởi đầu hợp tác là lễ ký hiệp định thành lập Xí nghiệp liên doanh dầu khí Vietsovpetro vào năm 1980 và trong tháng 12/2010 hai bên đã gia hạn thời gian hoạt động của liên doanh tới 31/12/2030.
Trong hơn 30 năm hoạt động, Vietsovpetro đã khai thác gần 200 triệu tấn dầu mỏ, chiếm gần 60% tổng sản lượng dầu mỏ và gần 100% tổng sản lượng khí đốt do Việt Nam khai thác. Hiện Vietsovpetro đã trở thành lá cờ đầu của ngành công nghiệp dầu khí Việt Nam và lọt vào Top 10 công ty khai thác dầu khí đạt hiệu quả kinh tế cao nhất của thế giới.
Theo thời gian, hai nước đã thành lập thêm nhiều liên doanh chuyên thăm dò và khai thác dầu khí ngoài Vietsovpetro. Theo thỏa thuận đạt được trước đó giữa Chính phủ hai nước, tháng 7/2008, Tập đoàn dầu khí quốc gia Việt Nam (PetroVietnam-PVN) và Tập đoàn Zarubezneft đã thành lập Xí nghiệp liên doanh "RusVietPetro" (RVP) nhằm tham gia phát triển các mỏ dầu Liên bang Nga và các nước thứ ba, trước hết tại Cuba.
Trong điều kiện khắc nghiệt của khu vực cực Bắc nước Nga, RVP và các nhà thầu đã thực hiện một khối lượng công việc rất lớn để đến ngày 30/9/2010 đón dòng dầu đầu tiên từ mỏ Bắc Khosedaiu và cũng là dòng dầu đầu tiên từ nước Nga.
Ngày 29/7/2011, RVP đã đón dòng dầu đầu tiên từ mỏ Visovoje và đến cuối tháng 8/2011 đã khai thác 1 triệu tấn "vàng đen.". Theo kế hoạch, ngày 29/7 năm nay RVP sẽ đón dòng dầu đầu tiên từ mỏ Tây Khosedaiu với sự chứng kiến của Chủ tịch nước Trương Tấn Sang. Năm 2012, sản lượng khai thác của RVP sẽ tăng lên trên 2 triệu tấn và sẽ đạt 5-5,5 triệu tấn năm vào 2018.
Ngoài Zarubezneft, một doanh nghiệp lớn khác của Nga tham gia liên doanh dầu khí với Việt Nam là Tập đoàn khí đốt Gazprom. Tháng 11/2006, Gazprom và PVN đã ký thỏa thuận hợp tác trong lĩnh vực khai thác, vận chuyển và chế biến dầu khí. Trên cơ sở đó, hai bên đã thành lập Xí nghiệp liên doanh VietGazprom tại Việt Nam và tháng 5/2008 hai bên ký tiếp thỏa thuận tiếp tục hợp tác và thành lập Xí nghiệp liên doanh Gazpromviet để tiến hành các công tác thăm dò-khai thác ở Nga và các nước thứ ba với tỷ lệ góp vốn Gazprom 51%, PVN 49%.
Đồng thời, theo thỏa thuận đã đạt được, PVN và Gazprom sẽ thành lập Liên doanh dầu khí Nga-Việt tại Liên bang Nga (GazpromViet) để điều hành hoạt động thăm dò khai thác dầu khí tại mỏ Nagumanovsk.
Hiện PVN và Tập đoàn khí đốt Gazprom của Nga đang hợp tác thăm dò, khai thác dầu khí rất hữu hiệu tại thềm lục địa Việt Nam cũng như trong khuôn khổ Liên doanh Gazpromviet tại Nga. Ngoài ra, Tập đoàn dầu khí TNK-BP và Tập đoàn dầu mỏ Lukoil của Nga cũng đang tích cực tham gia vào các dự án dầu khí tại Việt Nam.
Cung cấp dầu thô cho nhau là một hướng hợp tác mới giữa Nga và Việt Nam. Ngày 29/9/2010, tại Mátxcơva, Tổng Công ty dầu (PV OIL) thuộc PVN và Tập đoàn dầu mỏ TNK-BP của Nga đã ký hợp đồng về cung cấp dầu thô ESPO với lô đầu tiên gồm 100.000 tấn.
Có thể nói chỉ riêng hợp tác dầu khí với Việt Nam đang mang lại cho Nga nguồn thu 800 triệu USD đến 1 tỷ USD/năm.
Đào tạo cán bộ và các chuyên gia dầu khí lành nghề cũng đang mở ra triển vọng hợp tác mới giữa hai nước. Tháng Tư vừa qua, Trường Đại học dầu khí Việt Nam đã ký với Trường Đại học tổng hợp dầu khí Mátxcơva mang tên Gubkin thỏa thuận hợp tác trong lĩnh vực đào tạo và nâng cao trình độ chuyên môn.