Tiến độ xử lý dự án bị chậm

Đại biểu Nguyễn Tiến Sinh (đoàn Hoà Bình) cho biết trong các phiên chất vấn trước đây, ông đã đặt vấn đề xử lý các dự án thua lỗ tại Bộ Công Thương. Đến nay, mặc dù Chính phủ, Bộ Công Thương đã có nhiều ý kiến chỉ đạo triển khai xử lý nhưng tiến độ còn chậm, đặc biệt tại Dự án Nhà máy Gang thép Thái Nguyên giai đoạn 2. Văn bản kết luận của Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ ban hành ngày 19/12/2017 nêu tiến độ tiến hành thoái vốn dự án trong năm 2018 nhưng đến nay đã là quý IV/2018, vẫn chưa được thực hiện. Sự chậm trễ ở đây là gì? Có lợi ích nhóm trong việc cố tình kéo dài thoái vốn tại doanh nghiệp để trục lợi?"

Đại biểu Nguyễn Tiến Sinh (đoàn Hòa Bình) chất vấn Bộ trưởng Trần Tuấn Anh

Xung quanh vấn đề này Bộ trưởng Trần Tuấn Anh thông tin: Trước tiên tôi xin xác nhận là đối với dự án Gang thép thái Nguyên giai đoạn 2 bị chậm so với tiến độ chung của 12 dự án. Nhưng việc này đã được xác định trong tiến độ dự án và có nhiều phức tạp trong quá trình triển khai.

Bộ trưởng chỉ ra, nguyên nhân là do tranh chấp pháp lý giữa Tổng Công ty Thép Việt Nam và Công ty CP Giang thép Thái Nguyên (TISCO) với tổng thầu EPC. Trong đó, có việc tranh chấp pháp lý với tổng thầu EPC. Ngoài ra, việc thoái vốn ra khỏi TISCO gặp vướng mắc bởi việc bảo lãnh của TISCO với khoản vay hơn 1.800 tỷ đồng tại VietinBank cho Dự án Nhà máy Gang thép Thái Nguyên giai đoạn 2. "Thoái vốn sẽ gây thiệt hại lớn cho tài sản Nhà nước vì TISCO đã cam kết bảo lãnh 100% khoản vay này cho dự án. Giải quyết cho xong việc giải chấp với khoản bảo lãnh của TISCO thì mới có thể tiến hành thoái vốn. Chính vì vậy Bộ Công Thương đã chủ động báo cáo Chính phủ và xin phép để triển khai xây dựng phương án thoái vốn mới phù hợp với luật pháp nhưng phải đảm bảo tính hiệu quả của thoái vốn cũng như quy định pháp luật" - Bộ trưởng Trần Tuấn Anh giải trình thêm.

Liên quan đến trách nhiệm của các cá nhân và tổ chức có nghiêm minh hay không, có sự bao che hay không? Bộ trưởng Trần Tuấn Anh khẳng định, như đã trình bày trong báo cáo gửi Quốc hội, tất cả 12 dự án đều đã làm đồng bộ và toàn diện về các khía cạnh. “Trong đó, có rà soát về pháp lý và xem xét trách nhiệm kể cả các hoạt động, thanh tra, kiểm tra, kiểm toán”- Bộ trưởng nhấn mạnh.

Người đứng đầu ngành Công Thương cho biết, có 4 dự án đã chuyển cơ quan công an để điều tra; khởi tố vi phạm tại 2 dự án (PVTex và Nhiên liệu sinh học Phú Thọ). Ngoài ra, cơ quan chức năng đang điều tra các dự án khác có dấu hiệu vi phạm pháp luật như Dự án Nhà máy đạm Ninh Bình, Dự án Nhà máy đạm Hà Bắc…

Thông tin thêm về nhiều cá nhân đã bị tạm giam, Bộ trưởng Trần Tuấn Anh cũng khẳng định: "Chắc chắn không có câu chuyện bao che dù ở bất cứ cấp nào với những cá nhân và tổ chức liên quan. Đề nghị Tổng Thanh tra Chính phủ và Bộ Công an cung cấp thêm thông tin liên quan đến các hoạt động kiểm tra, thanh tra, điều tra với các đối tượng có dấu hiệu vi phạm pháp luật. Khẳng định lần nữa là không có lợi tích nhóm trong việc xử lý đối với các dự án".

Dự án Đạm Ninh Bình vẫn còn nhiều vướng mắc

Đại biểu Dương Xuân Hòa (đoàn Lạng Sơn) đã đặt câu hỏi chất vấn liên quan tới dự án Đạm Ninh Bình.

Đại biểu Dương Xuân Hòa (đoàn Lạng Sơn)

Trả lời chất vấn của đại biểu Dương Xuân Hòa, Bộ trưởng Trần Tuấn Anh cho biết, trong số 12 dự án thua lỗ nghìn tỷ ngành Công Thương, dự án đạm Ninh Bình là dự án có nhiều vướng mắc, phức tạp và trong cách nói khác là "sức khỏe" đang có vấn đề nhất.

Hiện nay, tổng thể nội dung cần xử lý của dự án này có 8 nhiệm vụ của Ban chỉ đạo Chính phủ đã giao, chúng ta đã triển khai 5 nhiệm vụ trong đó có nhiệm vụ quan trọng như: Tái cơ cấu bộ máy tổ chức của nhà máy, tiết giảm chi phí, tiếp tục củng cố năng lực của đội ngũ quản lý .. để đảm bảo sản xuất ổn định và tham gia được thị trường với nguyên tắc phải bù được biến phí.

Bộ trưởng Trần Tuấn Anh chỉ ra: 3 nhiệm vụ còn lại, trong đó, có 2 nhiệm vụ quan trọng chưa thực hiện được. Đó là nhiệm vụ kiểm toán. Kiểm toán độc lập, sau đó là Kiểm toán Nhà nước đã thực hiện theo chỉ đạo của Chính phủ. Song khi vào nghiên cứu để triển khai, kiểm toán đã kiến nghị không thể kiểm toán được. Bởi công tác quyết toán dự án đầu tư của Đạm Ninh Bình chưa hoàn thành. Nguyên nhân là vướng mắc pháp lý giữa chủ đầu tư và nhà thầu EPC của Trung Quốc.

Bên cạnh đó, có nhiều vấn đề vướng mắc trong triển khai thực hiện dự án này giữa nhà thầu với chủ đầu tư và của cả cơ quan chủ quản cấp trên là Tập đoàn Hóa chất Việt Nam. Do tranh chấp kéo dài trải qua nhiều giai đoạn lãnh đạo khác nhau của Tập đoàn và của Công ty Đạm Ninh Binh dẫn đến hiện nay những tồn đọng, kể cả vấn đề liên quan đến vấn đề chạy thử, cung cấp than cho dự án để chạy thử, cũng như một số các nội dung khác trong việc giám sát và thực hiện các vấn đề liên quan đến chi phí thiết bị và các chi tiết thiết bị của nhà máy đều chưa thống nhất được và đang tiếp tục kéo dài. “Có khả năng chúng ta phải xử lý bằng tranh chấp pháp lý tại tòa. Vì vậy Bộ Công Thương thực hiện chỉ đạo của Chính phủ, đã chỉ đạo Tập đoàn Hóa chất Việt Nam chuẩn bị phương án mời tư vấn pháp lý, triển khai thực hiện các biện pháp. Trong đó, có xử lý tranh chấp tại tòa”, ông Trần Tuấn Anh cho biết.

Về định hướng, kế hoạch trong thời gian tới, Ban chỉ đạo của Chính phủ sẽ chỉ đạo Tập đoàn Hóa chất Việt Nam và chủ đầu tư phải tiếp tục làm rõ chi tiết liên quan tới quá trình quản trị dự án đầu tư nhằm đồng thời phục vụ cho việc cơ quan thanh tra, điều tra xem xét trách nhiệm của các đơn vị, cá nhân liên quan để có hướng xử lý về mặt pháp lý.

Tiếp đó, sẽ tìm phương án giải quyết tranh chấp với tổng thầu cũ để có cơ sở thống nhất các biện pháp thực hiện quyết toán dự án đầu tư và thực hiện kiểm toán dự án. Nhưng đồng thời thực hiện các giải pháp khác về tài chính, cơ cấu nợ, quản trị doanh nghiệp, quản trị dự án trong quá trình vận hành dự án Nhà máy Đạm Ninh Bình nhằm đảm bảo hiệu quả hoạt động của các phương án sản xuất - kinh doanh.

“Hiện nay, sản phẩm của nhà máy vẫn lưu hành trên thị trường nhưng vẫn cần phải thực hiện các giải pháp trong thời gian tới”, Bộ trưởng Trần Tuấn Anh thông tin thêm.