Chiều ngày 20/3, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã chủ trì cuộc họp Thường trực Chính phủ về giải pháp bình ổn giá thịt lợn.

Bộ Công Thương đề xuất đưa mặt hàng thịt lợn vào diện bình ổn giá

Tại cuộc họp Thứ trưởng Bộ Công Thương Đỗ Thắng Hải thông tin, tổng đàn lợn năm 2019 so với 2018 giảm 11,5%, sản lượng lợn xuất bán năm 2019 giảm 13,8% so với năm 2018. Trong quý I/2020, sản lượng lợn xuất bán giảm 21,8%, tổng đàn lợn giảm 23% so với cùng kỳ 2019.

Thủ tướng Chính phủ chủ trì phiên họp

Theo Thứ trưởng Đỗ Thắng Hải, vấn đề ở đây là do nguồn cung thiếu, như vậy phải tìm cách để bù. Tái đàn, tăng đàn kịp thời là một giải pháp. Tuy nhiên, cần thời gian 5 - 7 tháng để tái đàn và tăng đàn. Giải pháp thứ hai được đưa ra là nhập khẩu, trước đó, Ban Chỉ đạo điều hành giá cũng đã có chỉ đạo trong quý I/2020 phải nhập khẩu 100.000 tấn. Tuy nhiên, số liệu của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn thống kê, 2 tháng 2020 mới nhập khẩu khoảng 14 nghìn tấn. Như vậy, cả tái đàn và nhập khẩu đều không đủ đáp ứng và bù đắp sự thiếu hụt nhu cầu thịt lợn. Cung và cầu có độ vênh, đây chính là nguyên nhân khiến giá thịt lợn neo ở mức cao trong suốt thời gian qua.

Một vấn đề nữa được Thứ trưởng Đỗ Thắng Hải đặt ra đó là giá thành sản phẩm. Trong cuộc họp của Ban Chỉ đạo điều hành giá thông tin giá thành của các hộ sản xuất lớn chỉ dưới 45.000 đồng/kg lợn hơi, nhưng có thời điểm giá lợn hơi trên thị trường trên 90.000 đồng/kg. Dù gần đây có thông tin thịt lợn giảm giá, nhưng thực chất giá lợn hơi vẫn duy trì ở mức trên 80.000 đồng/kg, như vậy là quá cao. Việc này còn chưa tính đến yếu tố vì giá lợn quá cao nên nhu cầu của người dân đã giảm và chuyển sang ăn các thực phẩm thay thế khác.

Thứ trưởng Bộ Công Thương Đỗ Thắng Hải cũng ghi nhận sự vào cuộc giảm giá bán của các doanh nghiệp lớn đã góp phần giữ mặt bằng giá thịt lợn trên thị trường. Nếu không có sự vào cuộc này thì thịt lợn còn neo ở mức cao hơn nữa. “Đây là sự phản ánh thực chất giữa cung và cầu”, Thứ trưởng Đỗ Thắng Hải một lần nữa nhắc lại.

Về giải pháp, Thứ trưởng Đỗ Thắng Hải đề xuất Chính phủ báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội đưa mặt hàng thịt lợn vào diện bình ổn giá, để khi giá thành thịt lợn hơi chỉ 45.000 đồng/kg mà các doanh nghiệp bán ra 80.000 – 90.000 đồng/kg thì phải kê khai qua Bộ Tài Chính. Việc này giúp ngăn chặn vào việc các doanh nghiệp tăng giá mà không có giải pháp nào kiềm chế.

Thứ trưởng Bộ Công Thương Đỗ Thắng Hải đề xuất Chính phủ báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội đưa mặt hàng thịt lợn vào diện bình ổn giá

Đồng tình với việc đẩy mạnh tái đàn của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Thứ trưởng Bộ Công thương Đỗ Thắng Hải cho rằng, đây là biện pháp bền vững nhất, tuy nhiên, đây là giải pháp cần có thời gian. Đặc biệt là tâm lý của người dân, nhất là do tác động của dịch Covid- 19 người dân rất khó khăn, không có nguồn tiền đầu tư để tái đàn. Việc nhập khẩu cũng cần tính đến, tuy nhiên, việc này sẽ căn cứ vào từng thời điểm. “Nếu thấy thiếu thịt lợn thì phải nhập khẩu, chưa nhập khẩu được ở thị trường Mỹ thì cần tính đến việc nhập khẩu ở các thị trường khác”, Thứ trưởng Bộ Công Thương Đỗ Thắng Hải đặt vấn đề.

Về việc tăng cường thông tin định hướng thói quen người tiêu dùng sang sử dụng thịt chế biến sẵn, sử dụng thịt lạnh thay bằng thịt nóng, Thứ trưởng Đỗ Thắng Hải cho rằng việc này cũng cần thời gian.

Về chủ trì đoàn kiểm tra liên ngành, kiểm tra các doanh nghiệp chăn nuôi lợn có thị phần lớn trong việc chấp hành pháp luật về độc quyền, cạnh tranh gian lận thương mại, Thứ trưởng Đỗ Thắng Hải cho biết, Bộ Công Thương cũng đã thành lập đoàn kiểm tra, trong đó thành phần có Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn và Bộ Tài chính. Tuy nhiên, Bộ Tài chính cũng đã có chỉ đạo trực tiếp về vấn đề này và có đoàn kiểm tra riêng nên không tham gia kiểm tra của Bộ Công Thương. Hiện đoàn kiểm tra của Bộ Công Thương cũng đã có buổi làm việc với Công ty CP chăn nuôi C.P Việt Nam, Tập đoàn Dabaco tại Bắc Ninh… và yêu cầu một số doanh nghiệp chăn nuôi lợn khác có báo cáo bằng văn bản. Đoàn đang trong quá trình thực hiện kiểm tra, Bộ Công Thương sẽ có báo cáo Thủ tướng trong tháng 3/2020 này.

Thủ tướng đề nghị thanh tra khâu trung gian

Phát biểu kết luận cuộc họp, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nêu rõ, trong bất cứ thời kỳ nào, nhất là lúc khó khăn, nông nghiệp, trong đó có chăn nuôi, có vai trò rất lớn, góp phần ổn định xã hội. Vừa qua, do các nguyên nhân khách quan, chủ quan, giá thịt lợn đã tăng vọt trong thời gian dài, trước Tết, sau Tết và đến nay, làm cho đời sống người dân khó khăn, làm cho CPI tăng cao do khẩu phần thức ăn của người Việt Nam có nhiều thịt lợn.

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc phát biểu kết luận tại cuộc họp

Thủ tướng nêu rõ, giá thịt lợn theo cơ chế thị trường, có vai trò quản lý của Nhà nước, trong đó có chống đầu cơ, nâng giá bất hợp lý. Giao nhiệm vụ cho các Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Bộ Công Thương, cơ quan quản lý Nhà nước về giá, Thủ tướng nhấn mạnh tinh thần kiên quyết đưa giá thịt lợn xuống dưới 60.000 đồng/kg thịt lợn hơi trong thời gian tới bằng các biện pháp phù hợp. “Ở đây tôi nói theo thị trường chứ không bao cấp được”, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nhấn mạnh.

Cụ thể, cần xem giá thành là bao nhiêu. Thủ tướng cho biết, đã hỏi một số doanh nghiệp thực phẩm lớn thì “người nói 38.000 đồng/kg, người nói 40.000 đồng/kg, người nói 35.000 đồng/kg”.

Phương án nào để giảm giá thịt lợn, Thủ tướng nhấn mạnh, quan trọng nhất là tăng cung bằng cách đẩy mạnh phục hồi đàn lợn trên 32 triệu con, tạo điều kiện thuận lợi cho các trang trại, tập đoàn, hộ chăn nuôi như về giá thuê đất, vay ngân hàng… Phải tập trung khắc phục khâu trung gian, thu mua, giết mổ, nhất là các lò mổ. “Khâu này rất phức tạp, thực ra người nông dân, người mua thì thiệt hại còn ở giữa thì hưởng lợi”, Thủ tướng đề nghị thanh tra khâu này.

Thủ tướng nêu rõ: Thịt lợn nước ta vừa ngon, vừa giải quyết việc làm thì phải chiếm thị phần lớn. Mong muốn của chúng ta là chiếm thị phần lớn nhưng nếu cố tình đưa giá lên cao thì sẽ nhập khẩu thịt lợn từ các nước về Việt Nam để giảm giá, phục vụ người tiêu dùng.

Bên cạnh đó, phải dùng thực phẩm khác, nhất là các loại thịt khác thay cho thịt lợn, hiện chiếm tỉ lệ quá cao trong bữa ăn. Đồng thời, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cần chỉ đạo đẩy mạnh chế biến. Thủ tướng cũng nêu rõ, xuất khẩu thịt lợn phải có kiểm soát, tính toán phù hợp với từng thời điểm.

Thủ tướng nhất trí các biện pháp hỗ trợ tái đàn, khắc phục dịch bệnh. Kiên quyết kiểm soát CPI năm nay theo mục tiêu đề ra. Tăng cường quản lý, phát hiện đầu cơ tích trữ, găm hàng, gây ảnh hưởng đến đời sống nhân dân.