Sáng 8/3, tại Hà Nội, Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) phối hợp với Bộ Tài nguyên và Môi trường tổ chức hội thảo góp ý dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi). Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà, Uỷ viên Ban chấp hành Trung ương Đảng tham dự và phát biểu tại hội thảo.

Vẫn còn những tồn tại

Phát biểu khai mạc tại hội thảo, ông Phạm Tấn Công - Chủ tịch VCCI cho rằng: Đất đai là tài sản thiêng liêng của mỗi quốc gia, dân tộc, của mỗi gia đình, cá nhân và doanh nghiệp, do đó Luật Đất đai có vai trò đặc biệt quan trọng, được cả xã hội quan tâm. Tuy nhiên, pháp luật đất đai năm 2013 vẫn còn tồn tại những bất cập liên quan đến một số vấn đề công khai minh bạch kế hoạch sử dụng đất, thủ tục hành chính liên quan đến đất đai,… tạo ra những bất an cho doanh nghiệp và người dân.

Theo đánh giá của Bộ Tài nguyên và Môi trường, đất đai là tài nguyên đặc biệt của quốc gia, tư liệu sản xuất cơ bản, là không gian phát triển và nguồn lực to lớn của đất nước. Thời gian qua, thực hiện Luật Đất đai năm 2013, công tác quản lý, sử dụng đất đai đã đạt được những kết quả tích cực, góp phần quan trọng cho phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo quốc phòng an ninh.

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, quá trình tổ chức thi hành luật đã bộc lộ những tồn tại, hạn chế; nguồn lực đất đai chưa được phát huy đầy đủ và bền vững. Việc sử dụng đất còn lãng phí, hiệu quả thấp, khiếu nại và tố cáo, vi phạm pháp luật về đất đai còn diễn biến phức tạp… những tồn tại, bất cập nêu trên có nguyên nhân do hệ thống pháp luật đất đai thiếu đồng bộ, chưa phù hợp với thể chế kinh tế thị trường, định hướng xã hội chủ nghĩa và yêu cầu phát triển của đất nước.

Cũng nói về những tồn tại, hạn chế của pháp luật đất đai, ông Nguyễn Quốc Hiệp - Chủ tịch Hiệp hội Nhà thầu xây dựng Việt Nam, kiêm Chủ tịch HĐQT Công ty Cổ phần Đầu tư bất động sản Toàn Cầu cho rằng: Hiện doanh nghiệp đang có một dự án 8 năm chưa giải quyết xong vấn đề giải phóng mặt bằng, vẫn đang trong tình trạng “xôi đỗ”. Nguyên nhân là do sự thiếu rõ ràng trong quy định đền bù đất nông nghiệp, người nông dân vẫn đang hiểu giá đất bằng với giá đền bù.

Thúc đẩy công khai minh bạch trong Luật Đất đai (sửa đổi)

Theo PGS, TS Đinh Dũng Sỹ, Luật Đất đai là một đạo luật lớn, bao trùm và liên quan đến hầu hết các lĩnh vực kinh tế - xã hội, đặc biệt là các quan hệ dân sự, đầu tư, kinh doanh bất động sản, tác động đến mọi chủ thể trong xã hội. Do vậy, đạo luật này có nhiều quy định liên quan đến nhiều luật, bộ luật hiện hành, cũng tức là có nhiều quy định ở nhiều đạo luật khác, bộ luật khác có các quy định liên quan đến Luật Đất đai.

Theo đó, để đảm bảo sự tương thích, tránh mâu thuẫn, chồng chéo, xung đột giữa Luật Đất đai với các luật khác hiện hành cần phải có những rà soát, so sánh, đánh giá kỹ lưỡng các quy định của dự thảo Luật Đất đai với các luật khác trong hệ thống pháp luật. Đồng thời, nếu có xung đột pháp luật thì cần phải xử lý, bảo đảm các quy định phải rõ ràng, minh bạch, tránh gây khó khăn, vướng mắc trong tổ chức thực hiện luật.

Góp ý về dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi), ông Nguyễn Quốc Hiệp cho rằng, quy định về bồi thường, hỗ trợ tái định cư khi nhà nước thu hồi đất (Chương 7) chưa có sự phân định rõ rệt giữa các loại đất bị thu hồi và bồi thường. Theo đó, cần phân ra rõ ràng, tách bạch khái niệm đền bù giữa đất nông nghiệp và đất ở, đất thương mại. Cụ thể, đất nông nghiệp là nhà nước giao đất cho các hộ gia đình sản xuất nông nghiệp, trồng trọt, không thu tiền sửa dụng đất, nên khi bị thu hồi chỉ được đền bù hoa màu và chi phí đã đầu tư vào đất theo quy định.

“Theo chúng tôi, cần làm rõ đền bù hoa màu mấy vụ?, khung giá đền bù phải do chính quyền địa phương cấp huyện phê duyệt. Ngoài ra, phải làm rõ những trường hợp đất nông nghiệp để không không sản xuất đã vài vụ không canh tác có được đền bù không?” – ông Nguyễn Quốc Hiệp thông tin.

Đối với đất ở và đất thương mại, dich vụ khi thu hồi theo ông Nguyễn Quốc Hiệp thống nhất cần đền bù thoả đáng theo phương án bồi thường do chính quyền quyết định đảm bảo cho đời sống của người dân không bị thua thiệt, nhưng cần làm rõ một vấn đề: Giá đền bù phải được thực hiện theo đúng phương án giá đền bù đã được phê duyệt, không thể thực hiện bằng phương án tự thoả thuận giữa từng hộ gia đình với chủ đầu tư.

Phát biểu chỉ đạo tại hội thảo, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà cho rằng: Hiện cơ quan soạn thảo đang tập hợp lấy ý kiến góp ý, theo đó rất cần những ý kiến tâm huyết, những góp ý đi thẳng vào các chương, điều của dự án luật, tạo điều kiện để các doanh nghiệp được tiếp cận nguồn lực đất đai một cách công bằng, hiệu quả. Bởi theo Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà, thời gian qua, doanh nghiệp nhỏ và vừa được đánh giá khó khăn trong tiếp cận đất đai, nên dự thảo sẽ có những chính sách tốt hơn, tạo điều kiện cho doanh nghiệp nhỏ và vừa tiếp cận đất đai, đóng góp vào tăng trưởng kinh tế.