Lễ hội "Khô Già Già" (hay Khu Già Già) có từ lâu đời và là Lễ hội cầu mùa lớn nhất trong năm của người Hà Nhì Đen trên địa bàn huyện Bát Xát, tỉnh Lào Cai. Lễ hội với nhiều nghi lễ mang đậm bản sắc dân tộc.

Lễ hội thể hiện nét độc đáo, đặc trưng trong nghi lễ, tín ngưỡng thờ thần nông nghiệp, thần rừng, thần nước, thần đất cầu cho mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu, cây cối tươi tốt, chăn nuôi phát triển và cầu cho dân bản ấm no, hạnh phúc. Ngoài ý nghĩa tâm linh, Lễ hội "Khô Già Già" còn có ý nghĩa quan trọng trong việc gắn kết cộng đồng, thể hiện tinh thần đoàn kết, gắn bó của người Hà Nhì trong mỗi thôn, bản.

Thầy cúng làm lễ cúng thần linh. Ảnh doingoailaocai.vn

Đây là Lễ hội cầu mùa trong năm, với nhiều hoạt động hấp dẫn, độc đáo, đậm bản sắc dân tộc Hà Nhì. Theo phong tục, Lễ hội sẽ được tổ chức trong 4 ngày. Ngày đầu tiên của Lễ hội năm nay (15/7), đồng bào Hà Nhì ở các thôn, bản sẽ tập trung dọn dẹp khuôn viên, lợp lại lán nơi tổ chức Lễ hội.

Ngày thứ hai (16/7), sẽ thực hiện nghi thức mổ trâu hiến tế thần linh, do đàn ông, trai tráng khỏe mạnh trong thôn đảm nhận, sau đó chia thịt trâu cho các gia đình trong thôn mang về làm, thực hiện nghi lễ cúng tổ tiên, cầu mong tổ tiên bảo vệ gia đình, bảo vệ con cháu trong cả năm.

Ngày thứ ba (17/7) sẽ diễn ra nghi lễ quan trọng nhất của Lễ hội như: Lập xích đu, bập bênh, ăn đầu trâu và thực hiện nghi lễ cúng tại lán của thôn. Đây là nghi lễ cúng quan trọng nhất trong Lễ hội, cầu cho mùa màng bội thu, cầu mong những điều tốt đẹp nhất sẽ tới với dân làng. Do vậy mọi hoạt động được diễn ra rất trang nghiêm.

Đồng bào Hà Nhì trong các trò chơi truyền thống tại Lễ hội "Khô Già Già". Ảnh baodantoc.vn

Trong 2 ngày 18 và 19/7 diễn ra một số hoạt động của phần hội như: Tổ chức các trò chơi dân gian truyền thống nhảy que, đánh đi, múa gùi… các gia đình trong thôn, bản thăm hỏi, chúc nhau những điều tốt lành.

Có thể nói, vui nhất trong Lễ hội "Khô Già Già" là phần hội, biểu diễn văn nghệ và thi các môn thể thao dân tộc truyền thống như đẩy gậy, đu quay, nhảy bao bố, kéo co... Lễ hội là một trong những ngày Tết truyền thống lớn nhất trong năm của người Hà Nhì. Những gia đình có con cái lấy chồng, lấy vợ hoặc sinh sống ở xa đều sắp xếp về lễ Tết, thăm hỏi bố mẹ trong dịp này.

Nhiều năm trở lại đây, trong phần hội thường có sự tham gia của du khách từ khắp nơi đến tham quan. Các chàng trai, cô gái Hà Nhì không chỉ đến tham gia lễ hội mà còn đến để kết bạn, tìm người yêu thương, bạn đời cho mình.

Sau lễ cúng kết thúc, nam giới đại diện cho mỗi gia đình sẽ ngồi tại lán thờ ăn cơm, bàn các công việc lớn của thôn... Ảnh baodantoc.vn

Đến với Lễ hội du khách còn được khám phá không gian văn hóa bản làng của người Hà Nhì, cùng tham gia trải nghiệm hái lê Tai Nung đang vào mùa thu hoạch.

Tại nơi đây, du khách không chỉ cảm nhận được những nét văn hóa vô cùng đặc sắc của người Hà Nhì, mà còn được hòa mình vào cảnh sắc thiên nhiên hùng vĩ, chiêm ngưỡng những ngôi nhà trình tường độc đáo và ngắm nhìn những thửa ruộng bậc thang uốn lượn men theo các sườn núi đẹp đến mê hoặc nơi đại ngàn Bát Xát...