Theo NHNN, qua công tác thanh tra, giám sát cho thấy có hiện tượng một số tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài cho khách hàng vay vốn có đảm bảo bằng cầm cố sổ tiết kiệm nhưng không có phương án sử dụng vốn vay theo quy định tại Thông tư 39/2016. Việc này vi phạm quy định của NHNN về sử dụng phương tiện thanh toán không dùng tiền mặt để giải ngân vốn vay.

NHNN yêu cầu các tổ chức tín dụng phải kiểm soát mục đích sử dụng vốn vay và giải ngân vốn vay đối với các khoản vay đảm bảo bằng cầm cố sổ tiết kiệm

Trên thực tế, việc cầm cố sổ tiết kiệm vay vốn không mới và hầu hết được các nhà băng chấp nhận. Do việc rút tiền trước hạn sẽ chịu phạt lãi suất hoặc tính theo lãi suất không kỳ hạn với mức thấp, khách hàng gửi tiền khi có nhu cầu vốn ngắn hạn thường có xu hướng cầm cố chính sổ tiết kiệm để vay. Hành vi này, theo Ngân hàng Nhà nước, đã vi phạm quy định về giải ngân vốn vay.Theo Điều 7 Nghị định 39 về hoạt động cho vay, một khoản vay là hợp lệ nếu có đầy đủ 5 yếu tố, trong đó bao gồm mục đích vay và phương án sử dụng vốn.

Vì thế, để đảm bảo ổn định thị trường tiền tệ và an toàn hoạt động, NHNN yêu cầu các tổ chức tín dụng không thực hiện các hành vi cạnh tranh không lành mạnh; chấp hành nghiêm các quy định của pháp luật về cho vay, về lãi suất huy động bằng ngoại tệ, về sử dụng phương án không dùng tiền mặt để giải ngân vốn vay; kiểm soát chặt chẽ khoản vay. Đặc biệt, phải kiểm soát mục đích sử dụng vốn vay và giải ngân vốn vay đối với các khoản vay đảm bảo bằng cầm cố sổ tiết kiệm. NHNN sẽ xử lý nghiêm các tổ chức tín dụng cố tình vi phạm.

Bên cạnh đó, NHNN cũng yêu cầu các tổ chức tín dụng tăng cường công tác tự kiểm tra, kiểm soát việc tuân thủ các quy định của pháp luật và quy định nội bộ liên quan đến hoạt động huy động vốn và cho vay, đặc biệt là các khoản cho vay có bảo đảm bằng cầm cố sổ tiết kiệm; chủ động xử lý nghiêm và kịp thời các trường hợp vi phạm.

Các tổ chức tín dụng phải rà soát, sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện các quy định nội bộ, bao gồm cả quy định về việc cho vay có bảo đảm bằng cầm cố sổ tiết kiệm, đảm bảo tuân thủ các quy định của pháp luật về tiền tệ và hoạt động ngân hàng.

Ngoài ra, các tổ chức tín dụng phải kịp thời báo cáo cơ quan thanh tra giám sát NHNN và NHNN chi nhánh tỉnh, thành phố những trường hợp vi phạm; những khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực hiện các quy định của pháp luật về hoạt động ngân hàng để có biện pháp xử lý đảm bảo an toàn hoạt động