176.006 tỷ đồng trái phiếu được phát hành

Ngày 14/12/2023, ngân hàng OCB phát hành thành công 2.000 tỷ đồng lô trái phiếu mã OCBL2326015. Kể từ đầu năm đến nay, tổng giá trị trái phiếu ngân hàng này đã huy động là 17.350 tỷ đồng.

Nhưng vẫn chưa dừng lại ở con số này. Theo nghị quyết về việc chào bán và phát hành trái phiếu riêng lẻ được công bố vào tháng 6/2023, OCB dự kiến phát hành tối đa 26.000 trái phiếu, chia làm 15 đợt trong quý II, III, IV/2023; Giá trị mỗi đợt từ 1.000 - 2.000 tỷ đồng. Chào bán cho đối tượng là nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp. Mệnh giá tương ứng 1 tỷ đồng/trái phiếu, nếu thành công, OCB sẽ huy động được 26.000 tỷ đồng.

Ngày 12/12, ngân hàng VIB cũng phát hành 790 tỷ đồng lô trái phiếu mã VIBL2330005 với lãi suất 8%/năm, kỳ hạn 7 năm, nâng tổng giá trị huy động từ trái phiếu của VIB lên 8.500 tỷ đồng kể từ đầu năm đến nay.

Mới đây, Agribank thông báo phát hành thành công ra công chúng năm 2023 là 10.000 tỷ đồng trái phiếu, thu hút tới 14.156 nhà đầu tư cá nhân, tổ chức trong và ngoài nước tham gia.

Nhưng ngân hàng kể trên chỉ là số ít các ngân hàng phát hành trái phiếu thành công trong tháng cuối năm. Số liệu từ Hiệp hội Thị trường Trái phiếu Việt Nam (VBMA) cho thấy, trong tháng 12, đã có 55 đợt phát hành trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ với tổng giá trị 42.806 tỷ đồng. Các đợt phát hành có lãi suất trung bình 7,06%/năm, kỳ hạn trung bình là 5,97 năm.

Đáng chú ý, trong tháng 12/2023, có tới 44/55 đợt phát hành trái phiếu là của các ngân hàng thương mại.

Tính cả năm 2023, tổng giá trị phát hành trái phiếu doanh nghiệp được ghi nhận là 311.240 tỷ đồng, gồm 29 đợt phát hành ra công chúng trị giá 37.071 tỷ đồng (chiếm 11,9% tổng giá trị phát hành) và 286 đợt phát hành riêng lẻ trị giá 275.028 tỷ đồng (chiếm 88,1% tổng số).

Ngân hàng tiếp tục là nhóm ngành phát hành nhiều nhất với 176.006 tỷ đồng, (tương đương 56,5% tổng giá trị phát hành), theo sau là nhóm bất động sản với 73.202 tỷ đồng (chiếm 23,5%).

Trong tháng 12, các doanh nghiệp đã mua lại 32.677 tỷ đồng trái phiếu, giảm 50,4% so với cùng kỳ năm 2022.

Theo VBMA, năm 2024, ước tính sẽ có khoảng 277.065 tỷ đồng trái phiếu đáo hạn. Trong đó, 41% giá trị trái phiếu sắp đáo hạn thuộc nhóm bất động sản với gần 113.486 tỷ đồng, theo sau là nhóm ngân hàng với gần 54.497 tỷ đồng (chiếm 20%).

Số trái phiếu chậm trả lãi trong tháng đã giảm so với đầu năm, chỉ có 6 mã trái phiếu mới công bố chậm trả lãi/gốc với tổng giá trị 545,7 tỷ đồng trong tháng 12.

Trong tháng cũng có 8 mã trái phiếu được gia hạn với thời gian đáo hạn được kéo dài chủ yếu từ 1 đến 2 năm.

Đáng chú ý, dù kinh tế khó khăn nhưng năm 2023 ghi nhận trái phiếu bất động sản ấm dần trở lại. Lượng vốn huy động qua kênh trái phiếu của các doanh nghiệp địa ốc trong năm 2023 đã tăng 40,8%. Con số này còn thấp so với hai năm cao điểm 2020 - 2021 khi thị trường nhà đất đang tăng trưởng nóng, nhưng vẫn cao hơn khoảng 20% so với giai đoạn trước dịch (năm 2019).

Lấy lại niềm tin cho nhà đầu tư

Về kế hoạch phát hành sắp tới, Tổng Công ty Cổ phần Đầu tư Phát triển Xây dựng đã thông qua phương án phát hành trái phiếu riêng lẻ trong tháng 12 với tổng giá trị tối đa 2.100 tỷ đồng, dự kiến chia thành 3 đợt phát hành.

Đây là trái phiếu không chuyển đổi, không kèm chứng quyền, có tài sản đảm bảo, mệnh giá là 100 triệu VND/trái phiếu, kỳ hạn tối đa 36 tháng. Lãi suất cố định, thả nổi hoặc kết hợp tùy theo điều kiện thị trường.

HĐQT Ngân hàng TMCP Ngoại Thương Việt Nam cũng đã thông qua phương án phát hành trái phiếu với tổng giá trị phát hành tối đa 3.000 tỷ đồng, kỳ hạn tối đa 6 năm. Lãi suất thả nổi và sẽ được công bố cụ thể tại thời điểm phát hành.

Nếu không có gì thay đổi, năm nay các quy định của Nghị định số 65/2022/NĐ-CP (Nghị định 65) chính thức triển khai đầy đủ sau một thời gian giãn, hoãn theo Nghị định số 08/2023/NĐ-CP (Nghị định 08).

Tại Hội nghị Triển khai nhiệm vụ năm 2024 của Bộ Tài chính, Phó thủ tướng Lê Minh Khái yêu cầu, Bộ Tài chính sớm báo cáo Chính phủ về việc có tiếp tục kéo dài một số quy định của Nghị định 08 hay không, đồng thời cần có giải pháp đa dạng hoá sản phẩm, hướng tới nhà đầu tư chuyên nghiệp, nhà đầu tư tổ chức. Bộ Tài chính cần rà soát khả năng chi trả của doanh nghiệp có trái phiếu đến hạn thanh toán năm 2024. Từ đó, góp phần đảm bảo an toàn, an ninh thị trường tài chính tiền tệ, tăng cường niềm tin cho nhà đầu tư.

Theo các chuyên gia, việc quay lại thực hiện Nghị định 65 sẽ gây áp lực nhất định cho doanh nghiệp phát hành. Tuy nhiên, về lâu dài, thực hiện đầy đủ nghị định này sẽ tốt hơn cho thị trường, giúp lấy lại niềm tin cho nhà đầu tư.

Bên cạnh thách thức, thị trường trái phiếu doanh nghiệp năm 2024 vẫn có nhiều điểm sáng. Theo TS. Lê Xuân Nghĩa, chuyên gia kinh tế, năm 2024, lãi suất của Mỹ, châu Âu… có thể sẽ giảm, kéo theo dòng vốn chảy về các nước đang phát triển có khả năng phục hồi như Việt Nam. Lãi suất trong nước năm 2024 cũng dự báo tiếp tục duy trì ở mặt bằng thấp, điều này sẽ hỗ trợ tốt cho kênh phát hành trái phiếu doanh nghiệp.

Ông Trần Lê Minh, Tổng giám đốc VIS Rating cho rằng, thị trường trái phiếu doanh nghiệp đang bước vào chu kỳ tăng trưởng mới bền vững hơn nhờ lãi suất giảm, các chính sách hỗ trợ kinh tế phục hồi, thị trường minh bạch hơn, các quy định chặt chẽ hơn, tâm lý nhà đầu tư cải thiện.

Mặc dù số lượng doanh nghiệp phát hành trái phiếu doanh nghiệp chậm nghĩa vụ thanh toán vẫn còn khá nhiều, song có nhiều doanh nghiệp phát hành vẫn thanh toán đúng hạn, tạo được uy tín với thị trường. Nói cách khác, thông tin thị trường đang minh bạch, rõ ràng hơn, niềm tin với nhà đầu tư cũng đang dần quay lại. Đây là yếu tố quyết định với sự hồi phục của thị trường.