Theo Báo cáo Triển vọng Hàng hóa toàn cầu mới nhất của Ngân hàng Thế giới, giá gạo toàn cầu dự kiến sẽ không giảm đáng kể trước năm 2025 do các biện pháp hạn chế xuất khẩu từ các nước sản xuất lớn, bao gồm cả Ấn Độ và mối đe dọa hiện tại từ EI Nino. Tuy nhiên, Ngân hàng Thế giới dự đoán giá nông sản sẽ giảm trong năm tới do nguồn cung tăng.

Ảnh minh họa

Báo cáo trích dẫn lệnh cấm xuất khẩu của Ấn Độ và các hạn chế thương mại khác đối với gạo là một trong những nguyên nhân chính khiến giá gạo toàn cầu tăng. Ấn Độ đã cấm xuất khẩu gạo non-basmati để ứng phó với giá trong nước tăng và lo ngại về tác động tiềm ẩn của El Nino tại các khu vực trồng lúa quan trọng, ảnh hưởng đến thị trường toàn cầu kể từ giữa tháng 7. Giá gạo trong tháng 8 và tháng 9/2023 đạt mức cao nhất kể từ cuộc khủng hoảng giá lương thực 2007-2008. Phân tích cho thấy, giá gạo trung bình trên toàn thế giới tăng 28% từ năm 2022 đến năm 2023 và dự đoán sẽ tăng thêm 6% vào năm 2024.

Do nguồn cung dồi dào, giá nông sản theo nghiên cứu dự kiến sẽ giảm 7% vào năm 2023 và thêm 2% vào năm 2024 và 2025. Báo cáo cho thấy, giả sử xung đột ở Trung Đông không leo thang, chỉ số giá ngũ cốc dự kiến sẽ giảm lần lượt 3% và 5% vào năm 2024 và 2025. Giá gạo cao hơn vào năm 2024 do El Nino đang diễn ra và các hạn chế xuất khẩu của Ấn Độ được dự báo sẽ được bù đắp bởi giá ngô và lúa mì tiếp tục giảm do nguồn cung ngũ cốc toàn cầu cải thiện.

Cục Khí tượng Ấn Độ (IMD) cho biết, tình trạng El Nino khó có thể tiếp tục diễn ra trong mùa gió mùa tiếp theo, điều này có thể dẫn đến việc Ấn Độ nới lỏng hạn chế xuất khẩu. Theo dữ liệu, giá ngô được dự đoán sẽ kết thúc năm hiện tại thấp hơn 22% so với năm 2022 và giảm lần lượt 8% và 4% vào năm 2024 và 2025. Họ cũng cho biết giá lúa mì toàn cầu đang có xu hướng thấp hơn trung bình 20% vào năm 2023 so với mức của năm 2022 và sẽ giảm thêm khoảng 3 và 5% vào năm 2024 và 2025.

Ngân hàng Thế giới cho biết, giá đường và ca cao dự kiến sẽ giảm so với mức cao nhất năm 2023, mặc dù giá trái cây sẽ vẫn ở mức cao trong năm 2024 do thiếu hụt nguồn cung do ảnh hưởng của thời tiết. Về phân bón, báo cáo cho biết giá dự kiến sẽ giảm khi có nhiều nguồn cung hơn, nhưng giá có thể sẽ cao hơn mức trung bình lịch sử do một số hạn chế về nguồn cung và các hạn chế xuất khẩu đang diễn ra của Trung Quốc.

Báo cáo Triển vọng Hàng hóa toàn cầu đã cảnh báo rằng sự leo thang của cuộc xung đột mới nhất ở Trung Đông - cùng với sự gián đoạn do cuộc chiến Ukraine - có thể đẩy thị trường hàng hóa toàn cầu vào tình trạng chưa từng có. Cho đến nay, tác động của cuộc xung đột lên thị trường hàng hóa toàn cầu vẫn còn hạn chế.

Indermit Gill, Chuyên gia kinh tế trưởng và Phó Chủ tịch cấp cao về kinh tế phát triển của Ngân hàng Thế giới, cho biết: Cuộc xung đột mới nhất ở Trung Đông xảy ra ngay sau cú sốc lớn nhất đối với thị trường hàng hóa kể từ những năm 1970 là cuộc chiến của Nga với Ukraine. Điều đó đã gây ra những tác động tiêu cực đến nền kinh tế toàn cầu và kéo dài cho đến ngày nay. Các nhà hoạch định chính sách sẽ cần phải cảnh giác. Nếu xung đột leo thang, nền kinh tế toàn cầu sẽ phải đối mặt với cú sốc năng lượng kép lần đầu tiên sau nhiều thập kỷ - không chỉ từ cuộc chiến ở Ukraine mà còn từ Trung Đông.

Giá dầu nhìn chung đã tăng khoảng 6% kể từ khi bắt đầu xung đột. Theo dự báo cơ bản của Ngân hàng Thế giới, giá dầu dự kiến sẽ đạt mức trung bình 90 USD/thùng trong quý hiện tại trước khi giảm xuống mức trung bình 81 USD/thùng vào năm tới do tăng trưởng kinh tế toàn cầu chậm lại. Giá hàng hóa nói chung dự kiến sẽ giảm 4,1% trong năm tới. Nếu một cú sốc giá dầu nghiêm trọng xảy ra, nó sẽ đẩy lạm phát giá lương thực vốn đã tăng cao ở nhiều nước đang phát triển.

Vào cuối năm 2022, hơn 700 triệu người - gần 1/10 dân số toàn cầu - bị suy dinh dưỡng. Sự leo thang của cuộc xung đột mới nhất sẽ làm tăng thêm tình trạng mất an ninh lương thực, không chỉ trong khu vực mà còn trên toàn thế giới.

Đối với bông, sản lượng bông nội địa niên vụ 2023-2024, bắt đầu vào tháng 10, dự kiến sẽ giảm xuống khoảng 29,51 triệu kiện (1 kiện=170 kg) từ mức 31,8 triệu kiện trong niên vụ 2022-2023 (giảm 7,23%) Hiệp hội Bông Ấn Độ (CAI) cho biết trong ước tính chính thức đầu tiên được công bố ngày 8/11 do năng suất thấp do hạn hán ở một số bang trồng trọt chính và ảnh hưởng của sâu bệnh tấn công.

Tuy nhiên, các nguồn tin thương mại cho biết nếu nhu cầu trong nước vẫn ở mức khoảng 31,1 triệu kiện thì Ấn Độ có thể xuất khẩu khoảng 1,4 triệu kiện do tồn kho đầu kỳ ở mức khoảng 2,9 triệu kiện. Nhưng nếu các nhà máy dệt hoạt động hết công suất, sản xuất bông trong nước có thể không đáp ứng đủ nhu cầu.

Đối với đường, Hiệp hội các nhà máy đường Ấn Độ (ISMA), trong ước tính đầu tiên cho mùa đường 2023-2024 bắt đầu từ tháng 10 đến nay, cho biết tổng sản lượng không tính chuyển hướng ethanol dự kiến sẽ vào khoảng 33,7 triệu tấn, thấp hơn 36,6 triệu tấn năm ngoái. Tiêu thụ năm nay dự kiến vào khoảng 27,8 triệu tấn.

Về việc chuyển hướng sang sử dụng ethanol, ISMA cho biết, họ sẽ chỉ công bố sau giá thu mua ethanol theo nguyên liệu thô cho năm cung cấp ethanol 2023-2024.