Theo thống kê của Sở Công Thương Đồng Tháp, năm 2016 sản lượng gạo xuất khẩu đạt trên 180 ngàn tấn, kim ngạch 80 triệu USD, giảm 11% về lượng và giảm 9% về giá trị so với năm 2015.

Trong 3 tháng đầu năm 2017, mặt hàng gạo xuất khẩu của tỉnh tiếp tục giảm khi chỉ đạt 7.126 tấn (bằng 53% so với cùng kỳ); kim ngạch xuất khẩu đạt 2,71 triệu USD (bằng 53,26% so với cùng kỳ).

Nhận định nguyên nhân xuất khẩu gạo Đồng Tháp trong năm qua và các tháng đầu năm nay gặp khó khăn, Sở Công Thương Đồng Tháp cho hay, ngành hàng gạo tiếp tục gặp khó khăn về thị trường xuất khẩu, cạnh tranh về giá và chất lượng, số lượng hợp đồng mới được ký kết không nhiều, tiến độ giao hàng chậm.

Cụ thể, do Thái Lan thực hiện chiến dịch giải phóng hàng tồn kho trong khi đó các nước có nguồn cung lớn như Ấn Độ, Pakistan lại đẩy mạnh xuất khẩu. Bên cạnh đó, các thị trường nhập khẩu gạo truyền thống của Việt Nam như: Indonesia, Malaysia, Philippines... lại thực hiện chính sách tự túc lương thực, hạn chế nhập khẩu.

Riêng với thị trường Trung Quốc (chiếm trên 40% thị phần), thị trường truyền thống của doanh nghiệp xuất khẩu gạo Đồng Tháp cũng gặp khó khăn khi thay đổi phương thức nhập khẩu, thắt chặt hơn về tiêu chuẩn chất lượng. Đây đang là thách thức lớn cho tỉnh Đồng Tháp trong năm nay.

Mặc dù vậy, theo ông Phan Kim Sa, Phó Giám đốc Sở Công Thương tỉnh Đồng Tháp, bước sang quý II/2017 ngành gạo tỉnh sẽ có nhiều khả quan hơn. Bởi thông tin từ Cơ quan Lương thực quốc gia Philippines (NFA) cho biết sẽ sớm nhập khẩu 250 nghìn tấn gạo thông qua thỏa thuận liên Chính phủ (G2G) giữa nước này với Việt Nam và Thái Lan. Do đó, nhiều tiểu thương và doanh nghiệp chế biến gạo xuất khẩu đã tăng cường hoạt động thu mua để đảm bảo đủ cho các đơn hàng trong năm 2017, đẩy giá lúa nội địa tiếp tục đứng ở mức cao. Đây là tín hiệu khả quan cho xuất khẩu gạo năm 2017 của Việt Nam cũng như của tỉnh Đồng Tháp.

Về phía các doanh nghiệp, nắm bắt sự thay đổi của thị trường, các doanh nghiệp đang chuyển sang hướng xuất khẩu gạo chất lượng cao.

Theo thông tin của các doanh nghiệp xuất khẩu gạo tại Đồng Tháp, thời gian qua hầu hết doanh nghiệp đều đẩy mạnh hợp đồng với các hợp tác xã liên kết tiêu thụ lúa chất lượng cao với quy trình sản xuất nghiêm ngặt, kiểm soát dư lượng thuốc bảo vệ thực vật để đạt chỉ tiêu dư lượng xuất khẩu.

Đáng chú ý, ngoài việc chăm chút vào thị trường xuất khẩu họ còn đẩy mạnh tiêu thụ tại thị trường nội địa bằng chiến lược gạo chất lượng, an toàn, có thương hiệu, giá thành thấp... để cạnh tranh với sản phẩm gạo của Thái Lan, Campuchia.