Ngân hàng Nhà nước cho biết, thực hiện Quyết định số 1490/QĐ-TTg (Quyết định số 1490) ngày 27/11/2023 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án “Phát triển bền vững một triệu héc-ta chuyên canh lúa chất lượng cao và phát thải thấp gắn với tăng trưởng xanh vùng đồng bằng sông Cửu Long đến năm 2030” và chỉ đạo của Phó Thủ tướng Chính phủ Hồ Đức Phớc tại Văn bản số 7142/VPCP-KTTH ngày 3/10/2024 về việc triển khai Chương trình cho vay liên kết sản xuất, chế biến và tiêu thụ sản phẩm lúa gạo, Ngân hàng Nhà nước đã phối hợp các bộ, ngành, địa phương liên quan xây dựng Chương trình cho vay liên kết sản xuất, chế biến và tiêu thụ sản phẩm lúa gạo chất lượng cao và phát thải thấp vùng đồng bằng sông Cửu Long theo Quyết định số 1490.

Theo đó, ngày 11/10/2024, Ngân hàng Nhà nước đã có các văn bản số 8363/NHNN-TD gửi UBND các tỉnh, thành phố vùng đồng bằng sông Cửu Long; văn bản số 8364/NHNN-TD gửi các tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài, Ngân hàng Nhà nước chi nhánh các tỉnh, thành phố vùng đồng bằng sông Cửu Long hướng dẫn một số nội dung để các tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài, Ngân hàng Nhà nước chi nhánh các tỉnh, thành phố tổ chức triển khai thực hiện. Cụ thể, Chương trình sẽ cho vay theo 2 giai đoạn (căn cứ theo 2 giai đoạn triển khai Đề án theo Quyết định số 1490). Trong đó, giai đoạn thí điểm từ nay tới cuối năm 2025 do Agribank là ngân hàng chủ lực cho vay và giai đoạn mở rộng từ khi kết thúc thí điểm tới năm 2030 tại các tổ chức tín dụng.

Ngân hàng Nhà nước yêu cầu các tổ chức tín dụng tiết giảm chi phí để giảm lãi suất thêm tối thiểu 1%/năm cho doanh nghiệp lúa gạo

Về nguồn lực và nguyên tắc cho vay, nhà điều hành cho biết, tổ chức tín dụng thực hiện cho vay bằng nguồn vốn tự huy động của mình; do đó, việc cho vay được thực hiện theo cơ chế thương mại với các điều kiện cho vay theo quy định hiện hành của tổ chức tín dụng đối với khách hàng.

Thời hạn và mục đích cho vay, nhằm đáp ứng nhu cầu vốn ngắn, trung, dài hạn của tất cả các khâu: Sản xuất, thu mua, chế biến, tiêu thụ trong liên kết lúa gạo. Lãi suất cho vay, tổ chức tín dụng chủ động cân đối nguồn vốn, tiết giảm chi phí để xem xét áp dụng lãi suất cho vay thấp hơn tối thiểu 1%/năm so với lãi suất cho vay của kỳ hạn tương ứng đang áp dụng đối với khách hàng cùng kỳ hạn/cùng nhóm.

Về khả năng giải ngân, Ngân hàng Nhà nước cho biết, hiện nay Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, UBND các tỉnh, thành phố chưa công bố định mức chi phí thực tế thực hiện khâu sản xuất lúa gạo trong liên kết lúa gạo và xác định, công bố các vùng chuyên canh, các liên kết và chủ thể tham gia liên kết theo Quyết định số 1490 nên các tổ chức tín dụng chưa có cơ sở đánh giá về nhu cầu vốn phục vụ các chuỗi liên kết theo Đề án. Tuy nhiên, về nguyên tắc, khả năng giải ngân phụ thuộc vào khả năng hấp thụ vốn thực tế của các chủ thể tham gia liên kết.

Ngoài ưu đãi về mức giảm lãi suất tối thiểu 1% các doanh nghiệp lúa gạo còn được hưởng nhiều ưu đãi khác theo quy định

Ngoài ưu đãi về mức giảm lãi suất tối thiểu 1%, Ngân hàng Nhà nước cho biết, các chủ thể tham gia liên kết lúa gạo còn được hưởng nhiều ưu đãi khác theo quy định tại theo Nghị định 55/2015/NĐ-CP ngày 9/6/2015, Nghị định 116/2018/NĐ-CP ngày 7/9/2018 của Chính phủ về chính sách tín dụng phục vụ phát triển nông nghiệp, nông thôn như: Mức cho vay không có tài sản bảo đảm tối đa là từ 100 triệu đồng đến 3 tỷ đồng tùy đối tượng khách hàng cá nhân, tổ hợp tác, hợp tác xã; Chính sách cho vay khuyến khích sản xuất nông nghiệp theo mô hình liên kết, nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao với mức cho vay không có tài sản bảo đảm lên đến 70% - 80% giá trị phương án, dự án; đồng thời, quy định về quản lý dòng tiền trong cho vay liên kết nông nghiệp nhằm hạn chế rủi ro, khuyến khích tổ chức tín dụng đẩy mạnh cho vay.

Cùng đó, các chủ thể còn được áp dụng cơ chế xử lý nợ đặc thù như: Cơ cấu lại thời hạn trả nợ và giữ nguyên nhóm nợ đối với khách hàng gặp khó khăn do nguyên nhân khách quan, bất khả kháng; Cơ chế khoanh nợ đối với khách hàng gặp rủi ro do thiên tai, dịch bệnh trên phạm vi rộng hoặc khách hàng là tổ chức đầu mối liên kết, doanh nghiệp ứng dụng công nghệ cao gặp rủi ro do nguyên nhân khách quan, bất khả kháng; Chính sách khuyến khích người dân mua bảo hiểm trong nông nghiệp thông qua giảm lãi suất cho vay với mức tối thiểu 0,2%/năm so với lãi suất của các khoản cho vay cùng loại và có thời hạn tương ứng.​

“Như vậy, về phía Ngân hàng Nhà nước và ngành ngân hàng đã ban hành đầy đủ các cơ chế, chính sách và có văn bản hướng dẫn triển khai cho vay theo Chương trình để tạo thuận lợi cho các chủ thể tham gia liên kết trong vay vốn tổ chức tín dụng” - Ngân hàng Nhà nước khẳng định.

Nhà điều hành cũng cho biết, trong thời gian tới, bám sát sự chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, cùng sự phối hợp của các bộ, ngành, địa phương, Ngân hàng Nhà nước và ngành ngân hàng cam kết sẽ tiếp tục đồng hành và tích cực phối hợp với các cơ quan liên quan đẩy mạnh triển khai Chương trình cho vay nói riêng và thực hiện Đề án theo Quyết định 1490 nói chung.