Đây là ý kiến của nhiều đại biểu tham dự Hội nghị phản biện xã hội đối với Dự thảo Quy định diện tích nhà ở bình quân để đăng ký thường trú vào chỗ ở do thuê, mượn, ở nhờ của tổ chức, cá nhân tại TP. Hồ Chí Minh vừa được Ủy ban MTTQ Việt Nam TP. Hồ Chí Minh tổ chức ngày 13/11.

Luật sư Nguyễn Văn Hậu - Phó Chủ tịch Hội Luật gia TP. Hồ Chí Minh cho rằng, quy định tối thiểu 20m2/người là quá cao so với thực tế hiện nay

Đảm bảo người nhập cư vào thành phố là những người có chất xám hoặc vốn đầu tư

Nhiều đại biểu cho rằng, đề xuất tăng diện tích nhà ở bình quân tối thiểu 20m²/ người để nhập hộ khẩu vào nhà do thuê, ở nhờ, mượn của người khác tại thành phố (TP) là quá cao và chưa phù hợp với tình hình thực tế. Do mức bình quân hiện nay mới là 5m²/ người, chỉ bằng 1/4 diện tích so với mức đề xuất mới.

Luật sư Nguyễn Văn Hậu, Phó Chủ tịch Hội Luật gia TP. Hồ Chí Minh - nhìn nhận, mức bình quân tối thiểu 20m² sàn/người là yêu cầu quá cao so với điều kiện sống của đa số người dân nhập cư. Nhiều người hiện đang ở trọ gần các khu công nghiệp với diện tích chủ yếu dưới 20m² và vừa đủ cho một gia đình 3 - 4 thành viên.

Ông Nguyễn Văn Hậu dẫn giải, nếu theo quy định này, họ phải thuê một căn hộ có diện tích 60 - 80 m² với giá trên dưới 10 triệu đồng/tháng, thì không thể đủ chi phí. Trong khi họ cần đăng ký thường trú để được hưởng những chính sách cho con đi học, nhưng nếu không đủ điều kiện đăng ký hộ khẩu thường trú thì họ sẽ tạm trú. Như vậy họ không được hưởng chế độ, chính sách của TP, đời sống của họ sẽ tiếp tục khó khăn, nếu họ tiếp tục ở lại TP.

“Mặc khác, việc các cơ quan quản lý tăng điều kiện để được đăng ký hộ khẩu vào TP không những không ngăn được nhập cư mà còn làm cho người dân khắp nơi về TP muốn có hộ khẩu TP phải lách luật. Người dân có thể thuê nhà rộng để đủ thời gian đăng ký hộ khẩu, rồi sau đó lại thuê nhà nhỏ hơn. Điều này sẽ làm việc quản lý trật tự xã hội thêm khó khăn” - Nguyễn Văn Hậu phân tích.

Ông Trần Trọng Tuấn - Giám đốc Sở Xây dựng TP. Hồ Chí Minh trình bày các vấn đề liên quan Dự thảo và bảo vệ quy định tối thiểu 20m2/người mới được đăng ký hộ khẩu TP. Hồ Chí Minh

Cùng suy nghĩ, Luật sư Trương Thị Hòa (Đoàn Luật sư TP. Hồ Chí Minh) - cho rằng, diện tích nhà dân xây dựng thêm hiện không nhiều, chủ yếu là diện tích xây dựng các dự án bất động sản. Như vậy, người chịu tác động là người dân, nên cần quy định diện tích tối thiểu thấp hơn, có thể là 16m²/người, con số trung bình giữa mục tiêu chiến lược nhà ở quốc gia (12 m²/người) và chỉ tiêu của Nghị quyết Đại hội Đại biểu Đảng bộ Thành phố (19,8 m²/người) vào năm 2020.

Tuy nhiên, có một số đại biểu ủng hộ phương án quy định tối thiểu 20m²/người là cần thiết. Quy định như vậy để tránh tình trạng nhiều người lợi dụng quy định dễ dãi để nhập khẩu, điều này sẽ ảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng sống do dân số TP tăng quá nhanh, trong khi hạ tầng và các dịch vụ đi kèm lại quá tải.

Theo ông Phương Ngọc Thạch (Hội Khoa học kinh tế và quản lý TP. Hồ Chí Minh), quy định này là cần thiết trong giai đoạn hiện nay. Chúng ta cần học tập các nước về chính sách ưu tiên cho người tài hoặc có vốn đầu tư. Quy định trên sẽ đảm bảo người nhập cư vào TP là những người có chất xám hoặc vốn đầu tư.

Sẽ xem xét tham mưu cho UBND thành phố

Giám đốc Sở Xây dựng TP. Hồ Chí Minh Trần Trọng Tuấn - cho hay, dự thảo này được triển khai từ năm 2014, đến nay đã qua nhiều lần nghiên cứu, bổ sung, cập nhật cho phù hợp với tình hình thực tiễn. Các dự thảo trước đây đều tách quy định thành 2 khu vực gồm các quận và các huyện, với 2 mức khác nhau.

Tuy nhiên, sau khi nghiên cứu và làm việc với các đơn vị liên quan, Tổ công tác liên ngành TP đã thống nhất đề xuất, diện tích bình quân để đăng ký thường trú vào chỗ ở do thuê, mượn, ở nhờ của tổ chức, cá nhân tại TP được tính chung là 20m² sàn/người, là phù hợp với thực trạng kinh tế, xã hội của TP.

“Quy định này là cần thiết, xuất phát từ nhu cầu đăng ký thường trú vào chỗ ở hợp pháp do thuê, mượn, ở nhờ của tổ chức, cá nhân ngày càng gia tăng. Đồng thời, tránh tình trạng nhà ở có nhiều hộ, nhiều người có chung hộ khẩu tại địa chỉ, dẫn đến diện tích ở chật hẹp, không đảm bảo các nhu cầu sống tối thiểu, ảnh hưởng đến việc đảm bảo cơ sở hạ tầng tại địa phương” - Giám đốc Sở Xây dựng khẳng định.

Quy định trên không áp dụng đối với trường hợp đăng ký tạm trú có thời hạn và các trường hợp đăng ký hộ khẩu thường trú thuộc các trường hợp quy định tại Khoản 2, Điều 1 Luật Sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Cư trú như: vợ/chồng, con cái, cha mẹ về ở nhau; người hết tuổi lao động, nghỉ hưu, thôi việc… về ở với anh, chị, em ruột…

“Ban soạn thảo sẽ ghi nhận các ý kiến đề xuất của đại biểu tại hội nghị để nghiên cứu và tham mưu cho UBND TP. Tuy nhiên, quy định diện tích tối thiểu bao nhiêu, phải dựa trên các cơ sở, căn cứ cụ thể và phù hợp với tình hình hiện nay” - ông Trần Trọng Tuấn nhấn mạnh.

Dự kiến, UBND TP. Hồ Chí Minh sẽ trình HĐND TP thông qua nội dung này vào kỳ họp HĐND tháng 12 tới.