CôngThương - Thực tế, bên cạnh kết quả đấu tranh khá khả quan thì những vụ việc vi phạm liên quan đến hoạt động xuất nhập khẩu (XNK), buôn lậu, gian lận thương mại, vi phạm trong lĩnh vực kinh doanh quan trọng, như: xăng dầu, than, điện… vẫn diễn biến phức tạp.

Tại biên giới Tây Nam, biên giới phía Bắc và miền Trung, hàng nhập lậu phần lớn là hàng tiêu dùng, thuốc lá, đồ điện tử… Ông Bùi Minh Đức - Phó Tổng giám đốc Tổng công ty Thuốc lá Việt Nam - bức xúc, việc buôn lậu thuốc lá diễn ra ngày càng tinh vi. Do lợi nhuận cao, dân buôn lậu không từ bất cứ thủ đoạn nào: xé nhỏ khuân vác qua đường mòn, ngụy trang trong xe ô tô. “Nóng” phía Bắc có cửa khẩu Móng Cái (Quảng Ninh) với sự xuất hiện của thuốc lá Vinataba giả; thuốc Esse nhập lậu. Tình trạng buôn lậu ở miền Trung và phía Nam vẫn tồn tại từ nhiều năm qua, ở các cửa khẩu: Lao Bảo, Đức Cơ, Hồng Ngư…

Điều đáng lo ngại là lượng thuốc lá nhập lậu bị bắt giữ chỉ chiếm 1% so với số đã tuồn vào Việt Nam. Bên cạnh đó, tình trạng lợi dụng cơ chế mua tại các cửa hàng miễn thuế để buôn lậu gây nhiều khó khăn trong công tác kiểm tra, kiểm soát. Tình trạng nhập khẩu trái phép các chất thải vào Việt Nam dưới hình thức phế liệu làm nguyên liệu sản xuất cũng gây nhiều lo ngại về môi trường. Thậm chí, một số doanh nghiệp lợi dụng cơ chế kiểm hóa xác xuất, móc nối với tổ chức kiểm định, giám định để được thông quan. Trong hoạt động xúc tiến thương mại, nhiều hội chợ triển lãm và các hình thức khuyến mại vẫn tồn tại những “hạt sạn”. Đó là việc đưa hàng hóa kém chất lượng vào hội chợ, khuyến mại không đúng như quảng cáo…

Ông Nguyễn Đức Thịnh - Chánh Thanh tra Bộ Công Thương - cho biết, khi nền kinh tế hội nhập toàn cầu, vấn đề kinh doanh hàng giả, vi phạm sở hữu trí tuệ có xu hướng diễn biến ngày càng phức tạp, gia tăng về quy mô, lĩnh vực và phương thức. Hàng hóa vi phạm chủ yếu là quần áo, giầy dép, đồng hồ, kính mắt, mực in, đồ gia dụng… Điển hình như việc lực lượng QLTT Bà Rịa- Vũng Tàu mới đây đã kiểm tra, phát hiện 245 hộp mực in của 4 doanh nghiệp trên địa bàn vi phạm quyền sở hữu trí tuệ của Công ty Epson,

Canon, Samsung và HP. Chi cục QLTT đã quyết định xử phạt vi phạm hành chính 222 triệu đồng…

Tại những lĩnh vực quan trọng của ngành Công Thương cũng xuất hiện không ít vi phạm. Theo ông Trần Văn Thưởng - Chánh Thanh tra Tập đoàn Công nghiệp than - Khoáng sản Việt Nam, hiện nay, tình hình khai thác, chế biến và vận chuyển, xuất khẩu than trái phép cơ bản đã được kiểm soát. Tuy nhiên, hoạt động khai thác trái phép vẫn diễn ra lén lút, thủ công với quy mô nhỏ lẻ tại vườn nhà dân. Kinh doanh than trái phép diễn ra tại các kho chứa tự phát, nằm trong khu dân cư và xen kẽ với kho bãi chứa than của tập đoàn. Hiện tượng gian lận phẩm cấp than xuất khẩu vẫn tái diễn.

Đối với lĩnh vực kinh doanh xăng dầu, ông Lê Minh Hồng - Phó Tổng giám đốc Tập đoàn Dầu khí quốc gia Việt Nam, đồng tình với đại diện của Tổng công ty Xăng dầu Việt Nam khi cho rằng, giá thị trường trong nước và nước ngoài còn nhiều chênh lệch nên dẫn đến buôn lậu. Ông Hồng khẳng định, muốn giải quyết dứt điểm tình trạng trên, giá xăng dầu trong nước phải tiệm cận với giá thị trường và tăng cường kiểm tra, giám sát các doanh nghiệp, đại lý kinh doanh xăng dầu, đem lại sự minh bạch cho thị trường.

Về phía các đơn vị sự nghiệp, như khối trường trong ngành Công Thương, qua kiểm tra, thanh tra Bộ Công Thương đã phát hiện không ít vi phạm về đầu tư xây dựng cơ bản. Bên cạnh đó, công tác tài chính, thu chi hạch toán cũng không đúng với quy định.

Thay mặt Ban chỉ đạo 138, ông Nguyễn Đức Thịnh thừa nhận, những vi phạm trong hoạt động sản xuất, kinh doanh của ngành chưa thể giải quyết dứt điểm ngay. Công tác thanh tra mặc dù có nhiều cố gắng, nhưng hiệu quả còn hạn chế, thậm chí xuất hiện nhiều hành vi vi phạm mới. Có những vi phạm còn chưa thể có biện pháp khắc phục, như vi phạm “găm hàng” tại nguồn đầu mối trong lĩnh vực xăng dầu. Ông Thịnh cho biết thêm, từ nay đến hết năm cần bám sát kế hoạch thanh tra, nhất là đối với những lĩnh vực nhạy cảm; nâng cao chất lượng công tác thanh tra tại Bộ, doanh nghiệp; yêu cầu các đơn vị trong ngành tiếp tục tăng cường các hoạt động thanh, kiểm tra; phối hợp với các cơ quan chức năng phát hiện, xử lý kịp thời những vi phạm, nhằm tránh thất thu cho ngân sách nhà nước, bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.

Nhật Quang