Ngày 24/2 (tức rằm tháng Giêng năm Giáp Thìn), UBND xã Gia Hưng, huyện Gia Viễn, tỉnh Ninh Bình đã tổ chức Lễ hội đền Cát Đùn năm 2024. Hàng nghìn người dân địa phương và du khách thập phương đã về chiêm bái và dâng lễ, cầu cho một năm mưa thuận, gió hòa, mùa màng tươi tốt, cuộc sống ấm no, an bình, khỏe mạnh.

Nghi lễ rước "Khiết Đùn từ 36 quẻ" viết bằng chữ Hán Nôm tại Lễ hội.

Theo truyền thuyết, từ thuở xa xưa, tại chốn sơn động đã xảy ra điều kỳ thú hiếm thấy. Cứ vào tháng 8 âm lịch hàng năm, cát trong hang núi đùn ra ngoài cửa hang. Tương truyền, hình dáng đống cát sẽ dự báo sự việc có thể xảy ra trong năm. Nếu đống cát có hình đống lúa thì năm đó mưa thuận gió hòa, sản xuất nông nghiệp được mùa, nhân dân ấm no; nếu đống cát hình con đê, dự báo hiện tượng có mưa to, lũ lụt… Đến tháng 3 năm sau, cát lại bị hút hết vào trong hang động.

Đông đảo người dân và du khách thập phương tham dự Lễ hội.

Thấy lạ, nhân dân địa phương đã lập đền thờ Chúa Sơn Lâm và Đức Cao Sơn Thành Hoàng. Đền được lập trên một hốc đá, phía dưới là hang sâu, đến nay vẫn còn hiện hữu. Nơi đây, hiện còn lưu giữ được nhiều cổ vật có giá trị văn hóa, đặc biệt là bộ cổ vật "Khiết Đùn từ 36 quẻ" viết bằng chữ Hán Nôm, khắc trên gỗ Thị, niên hiệu Bảo Đại Ngũ Niên.

Việc tổ chức Lễ hội đền Cát Đùn hàng năm đã góp phần bảo tồn và phát huy truyền thống lịch sử, văn hóa của địa phương.