Sau khi Chính phủ ban hành "Chiến lược phát triển các ngành công nghiệp văn hóa Việt Nam đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030", tỉnh Quảng Ninh đã xây dựng kế hoạch triển khai thực hiện; trong đó, xác định phát triển các ngành công nghiệp văn hóa có trọng tâm, trọng điểm, có lộ trình phù hợp. Nhờ nhận diện rõ tiềm năng, thế mạnh nên thời gian qua, những giá trị văn hóa đặc sắc của tỉnh đã được chọn lọc, sáng tạo, từng bước hình thành nên ngành công nghiệp văn hóa Quảng Ninh.

Quảng Ninh sở hữu hệ thống thiết chế văn hóa đồng bộ và hiện đại, là một trong những điều kiện cần để phát triển công nghiệp văn hóa. Ảnh: Gia Anh

Bám sát quan điểm chỉ đạo của Đảng, Quảng Ninh xác định "phát triển công nghiệp dịch vụ, công nghiệp văn hóa, công nghiệp giải trí dựa trên nền tảng công nghiệp sáng tạo được tổ chức sản xuất ở trình độ cao" là 1 trong 3 khâu đột phá trong Nghị quyết số 17-NQ/TU ngày 30/10/2023 của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh "về xây dựng và phát huy giá trị văn hóa, sức mạnh con người Quảng Ninh trở thành nguồn lực nội sinh, động lực cho phát triển nhanh, bền vững".

Thời gian qua, tỉnh đã tập trung các nguồn lực, đề ra các giải pháp cụ thể, xác định phát triển các ngành công nghiệp văn hóa gắn với các lợi thế của Quảng Ninh về biểu diễn văn hóa, nghệ thuật; mua sắm; tham quan du lịch đêm; văn hóa ẩm thực, dịch vụ ăn uống về đêm…, xây dựng Quảng Ninh trở thành một điểm đến sôi động, hấp dẫn, đặc sắc, tạo thêm các động lực mới để phát triển kinh tế - xã hội.

Quảng Ninh cũng đã thu hút các nhà đầu tư chiến lược đầu tư vào các sản phẩm du lịch, không gian phát triển du lịch đã được mở rộng có trọng tâm, trọng điểm, phát triển theo 4 vùng: Hạ Long - Uông Bí, Đông Triều - Vân Đồn, Cô Tô và Móng Cái, gắn liền với 4 dòng sản phẩm chính gồm: Du lịch biển đảo; du lịch văn hóa, tâm linh; du lịch cộng đồng sinh thái; du lịch biên giới. Đến nay, toàn tỉnh Quảng Ninh có 12/13 địa phương được công nhận khu, điểm du lịch với 1 khu du lịch cấp quốc gia; 5 khu du lịch cấp tỉnh, 91 điểm du lịch.

Trong lĩnh vực du lịch, tiềm lực văn hóa trở thành nguồn tài nguyên quý để phát triển ngành công nghiệp không khói. Bên cạnh những lễ hội đã trở thành thương hiệu như Carnaval Hạ Long, Carnaval Mùa đông, các lễ hội đặc sắc của địa phương cũng được tổ chức thường niên như Hội Mùa vàng, Hội Hoa sở Bình Liêu, Lễ hội Trà hoa vàng Ba Chẽ, Ngày hội Hát tháng ba của dân tộc Sán Chỉ, Hội Kiêng gió của dân tộc Dao…, cùng bản sắc văn hóa của các dân tộc thiểu số đã làm nên những trải nghiệm văn hóa vùng miền đặc sắc. Sản phẩm du lịch văn hóa ngày càng có những đóng góp tích cực vào tăng trưởng kinh tế và giải quyết việc làm cho người dân bản địa.

Trong lĩnh vực nghệ thuật biểu diễn, liên tục xuất hiện những "luồng gió" mới mẻ thổi vào đời sống văn hóa Quảng Ninh. Có thể kể đến các sự kiện lớn như: Liên hoan Xiếc 3 miền, Festival âm nhạc quốc tế, Festival áo dài, liveshow âm nhạc của các nghệ sĩ nổi tiếng trong nước, quốc tế, show trình diễn thời trang của những nhà thiết kế có tên tuổi như Adrian Anh Tuấn, Minh Hạnh, Đỗ Trịnh Hoài Nam…

Cùng với đó, lĩnh vực điện ảnh cũng có nhiều khởi sắc khi thời gian qua, nhiều đoàn phim trong và ngoài nước đã đến Quảng Ninh lấy bối cảnh và cốt chuyện văn hóa, con người, đời sống lao động sản xuất nơi đây làm tư liệu để sáng tạo ra các tác phẩm điện ảnh ở nhiều thể loại như phim truyện, phim tư liệu, phim khoa học...

Khung cảnh thiên nhiên tuyệt đẹp của vịnh Hạ Long đã xuất hiện trong các phim quốc tế nổi tiếng như Indochine (Đông Dương), 1992 được xem là tác phẩm kinh điển của Pháp, từng thắng giải Phim nước ngoài hay nhất tại Oscar 1993; Pan (2015); Đảo đầu lâu (Kong: Skull Island) năm 2017; bộ phim khoa học viễn tưởng The Creator (Kẻ kiến tạo) của Mỹ công chiếu trong năm 2023.

Quảng Ninh có nhiều điều kiện tổ chức các sự kiện nghệ thuật thu hút du khách. Ảnh: Mạnh Thắng

Theo bà Nguyễn Thị Hạnh - Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ninh, nằm ở phía Đông Bắc của đồng bằng sông Hồng, tỉnh Quảng Ninh được ví như "một Việt Nam thu nhỏ". Tỉnh hội tụ đầy đủ những điều kiện thuận lợi cho phát triển kinh tế - xã hội, đặc biệt là các ngành công nghiệp văn hóa.

Quảng Ninh sẽ tập trung các nguồn lực, tiếp tục đưa ra các giải pháp cụ thể nhằm thúc đẩy phát triển các ngành công nghiệp văn hóa có tiềm năng, thế mạnh trên địa bàn.

Thời gian tới, tỉnh Quảng Ninh cũng có kế hoạch xây dựng hồ sơ ứng cử TP. Hạ Long nằm trong mạng lưới các thành phố sáng tạo của UNESCO; nghiên cứu xây dựng Đề án thí điểm hình thành và phát triển Khu công nghiệp văn hóa ứng dụng công nghệ cao tại TP. Hạ Long.

Chia sẻ quan điểm, PGS.TS Nguyễn Thế Kỷ - Chủ tịch Hội đồng Lý luận, phê bình văn học nghệ thuật Trung ương - cũng cho rằng, Quảng Ninh có tiềm năng, cơ hội và cả những thách thức để phát triển các ngành công nghiệp văn hoá.

Theo ông Kỷ, Quảng Ninh cũng có thể tổ chức nhiều hơn các liên hoan ca nhạc, gặp gỡ điện ảnh, làm sao tạo ra các sự kiện mang tính quốc gia, thậm chí khu vực và quốc tế sẽ thu hút khách du lịch, thu hút giới tinh hoa trong nước và thế giới về đây và phục vụ cho cả đại chúng, các tầng lớp nhân dân.

"Nếu như có một chiến lược phát triển tốt, có những giải pháp cơ chế chính sách tạo được nguồn nhân lực thì những ngành công nghiệp văn hoá ở Quảng Ninh sẽ có nhiều sự phát triển hứa hẹn và đạt được những thành tựu rực rỡ hơn", ông Kỷ nhấn mạnh.