Xử lý nghiêm vi phạm trong khai thác khoáng sản

Sáng 4/6, Quốc hội tiến hành chất vấn và trả lời chất vấn của đại biểu Quốc hội. Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Đặng Quốc Khánh là người trả lời chất vấn đầu tiên.

Đại biểu Lý Văn Huấn - Đoàn ĐBQH tỉnh Thái Nguyên

Đặt vấn đề tại phiên chất vấn, đại biểu Lý Văn Huấn - đoàn Thái Nguyên cho biết, công tác thanh tra, kiểm tra là một trong những giải pháp nhằm giảm thiểu, hạn chế tình trạng khai thác tài nguyên trái phép cũng như gây ô nhiễm môi trường. Những điều này cũng được thể chế hóa tại Điều 227 Bộ Luật Hình sự quy định về tội vi phạm các quy định về khai thác tài nguyên trái phép, Điều 235 về tội gây ô nhiễm môi trường. Vậy qua công tác thanh tra, kiểm tra, Bộ trưởng có kiến nghị xử lý những vụ việc vi phạm như thế nào? Đặc biệt, đối với kiến nghị xử lý các vụ việc có dấu hiệu vi phạm hình sự. Đại biểu cũng nhấn mạnh việc đưa ra giải pháp của Bộ trưởng trong thời gian tới để tăng cường công tác thanh tra để xử lý những hành vi vi phạm này?

Trả lời chất vấn, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Đặng Quốc Khánh cho hay, theo Luật Khoáng sản năm 2010 và Nghị định hướng dẫn của các bộ ngành, hoạt động khai thác khoáng sản được phân cấp quản lý mạnh mẽ ở địa phương, đặc biệt là vật liệu xây dựng.

Thời gian qua, Bộ Tài nguyên và Môi trường và các bộ, ngành liên quan đã tăng cường kiểm tra, giám sát cùng các địa phương. Qua 5 năm, Bộ đã có 12 cuộc thanh tra và 40 cuộc kiểm tra chấp hành về khoáng sản với tổng số 933 lượt giấy phép, phát hiện 258 tổ chức, cá nhân vi phạm, đã ban hành 258 quyết định xử lý vi phạm hành chính với tổng số tiền 30 tỷ đồng.

Cũng qua thanh tra, kiểm tra, Bộ trưởng Đặng Quốc Khánh nhận thấy, các chủ dự án mỏ đã sai phạm về vi phạm công suất cho phép, khai thác ra ngoài ranh giới, hoặc khai thác nhưng không đảm bảo điều kiện, yêu cầu về bảo vệ môi trường.

Trước thực trạng trên, Bộ trưởng nhấn mạnh sẽ xử lý nghiêm các sai phạm này, nhất là sai phạm có tính liên tục, nối tiếp. Sau khi xử phạt hành chính nếu tiếp tục sai phạm sẽ chuyển sang cơ quan chức năng điều tra để xử lý nghiêm các vi phạm này.

Thời gian tới, dự thảo Luật Địa chất, khoáng sản sẽ phân cấp mạnh hơn nữa cho các địa phương. Bộ trưởng cho biết Bộ Tài nguyên và Môi trường sẽ tăng cường đội ngũ thanh tra, kiểm tra, phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành và địa phương.

Vừa qua, Bộ Tài nguyên và Môi trường đã phối hợp với các bộ ngành tiếp tục thanh tra, xử lý nghiêm vi phạm trong khai thác khoáng sản.

Bộ trưởng cũng đề nghị các địa phương quan tâm, đề cao trách nhiệm vai trò người đứng đầu các cấp, đồng thời cả hệ thống chính trị cùng giám sát, thanh kiểm tra gắn với giám sát để phát hiện sớm, xử lý sớm các hành vi vi phạm trong khai thác khoáng sản, đảm bảo không thất thoát, khai thác trái phép nguồn tài nguyên là tài sản của quốc gia.

Dự trữ khoáng sản quan trọng chính là đảm bảo an ninh quốc gia

Trả lời câu hỏi chất vấn của đại biểu Lò Thị Việt Hà về việc dự trữ khoảng sản quan trọng, thiết yếu, Bộ trưởng Đặng Quốc Khánh khẳng định, việc dự trữ khoáng sản quan trọng, thiết yếu chính là đảm bảo an ninh quốc gia.

Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Đặng Quốc Khánh trả lời chất vấn

Chính phủ đã ban hành Quyết định số 645 về phê duyệt khu vực dự trữ khoáng sản quốc gia gồm 48 khu vực với 10 loại khoáng sản quan trọng cần dự trữ cho sự phát triển bền vững kinh tế - xã hội. Trong Nghị định 51 về quản lý khoáng sản và khu vực dự trữ khoáng sản quốc gia, ngoài quy định đầu tư thực hiện diện tích khu vực dự trữ khoáng sản, còn quy định tiêu chí để khoanh định khu vực dự trữ khoáng sản quốc gia.

Do đó, Bộ trưởng Đặng Quốc Khánh khẳng định, với các khoáng sản, chúng ta không thể khai thác hết cùng lúc, mà có những khu vực khoanh vùng để dự trữ, đảm bảo cho sự phát triển dự trữ quốc gia, đảm bảo yêu cầu và việc sử dụng khoáng sản.

Đồng thời nhấn mạnh việc cân đối giữa các dự trữ khoáng sản quốc gia đối với các khoáng sản chiến lược quan trọng là mục tiêu của chiến lược và đã được Chính phủ ban hành. Thời gian qua, Bộ Tài nguyên và Môi trường đã tổ chức thực hiện vấn đề này, khoanh vùng các khu vực dự trữ khoáng sản theo quy định.

“Muốn có dự trữ khoáng sản, chúng ta phải điều tra cơ bản địa chất về khoáng sản, đặc biệt là khoáng sản thiết yếu, quan trọng, tuy nhiên nguồn lực cho vấn đề này còn thiếu. Thủ tướng sẽ quyết định phân kì theo lộ trình, khai thác và chế biến như thế nào, khu vực nào được dự trữ” - Bộ trưởng nêu rõ.

Do đó, Bộ trưởng Đặng Quốc Khánh mong muốn có thêm nguồn lực cho vấn đề này. Bộ Tài nguyên và Môi trường phối hợp với các bộ ngành địa phương, căn cứ vào định hướng chiến lược các ngành, căn cứ vào nhu cầu, báo cáo Thủ tướng để khoanh vùng khoáng sản trong thời gian tới.