Theo Báo cáo tình hình kinh tế - xã hội quý III và 9 tháng năm 2023 của Tổng cục Thống kê (Bộ Kế hoạch và Đầu tư), thị trường bảo hiểm đang gặp khó khăn nhất định do quy định chặt chẽ của hợp đồng bảo hiểm từ kênh bán qua các ngân hàng. Doanh thu phí bảo hiểm toàn thị trường 9 tháng năm 2023 giảm so với cùng kỳ năm trước.

Tổng doanh thu phí bảo hiểm quý III/2023 ước đạt 52.900 tỷ đồng, giảm 10,4% so với cùng kỳ năm 2022. Tính chung 9 tháng năm 2023, tổng doanh thu phí bảo hiểm ước đạt 165.600 tỷ đồng, giảm 6,9% so với cùng kỳ năm 2022.

Trong đó, doanh thu phí lĩnh vực bảo hiểm phi nhân thọ ước đạt 52.200 tỷ đồng, tăng 2,6% so với cùng kỳ năm 2022. Lĩnh vực bảo hiểm nhân thọ ước đạt 113.400 tỷ đồng, giảm 10,7% so với cùng kỳ năm 2022. Chi trả quyền lợi bảo hiểm đã tăng 30,2%, đạt 57.100 tỷ đồng.

Sau nhiều lùm xùm, doanh thu bảo hiểm tiếp tục lao dốc

Được biết, doanh thu phí bảo hiểm được công bố định kỳ hàng quý, lần đầu trong báo cáo của Tổng cục Thống kê vào năm 2016. Từ đó đến hết năm ngoái, chỉ tiêu này luôn tăng trưởng ở mức 2 con số, ở mức 17 - 22%. Tuy nhiên, doanh thu phí bảo hiểm toàn thị trường giảm lần đầu tiên vào quý II vừa rồi và đến hết quý III vẫn chưa phục hồi.

Cụ thể, quý đầu năm, chỉ tiêu này vẫn tăng trưởng 6,8% nhưng đến quý II quay đầu giảm 3,1% và quý III vừa rồi là 10,4% như công bố mới nhất.

Trước đó, theo báo cáo của Hiệp hội Bảo hiểm Việt Nam, doanh thu phí bảo hiểm nửa đầu năm của nhiều doanh nghiệp bảo hiểm trên thị trường sụt giảm. 4 doanh nghiệp giảm hơn 1.000 tỷ đồng là Manulife giảm tới 1.988 tỷ đồng, AIA giảm 1.177 tỷ đồng, Prudential giảm 1.157 tỷ đồng, MB Ageas 1.040 tỷ đồng.

Một số doanh nghiệp khác cũng ghi nhận mức giảm cả trăm tỷ so với 6 tháng năm ngoái là Dai-ichi Life giảm 665 tỷ đồng, Generali 211 tỷ đồng, Bảo Việt Nhân thọ giảm 186 tỷ đồng, Sun Life giảm 111 tỷ đồng…

Thị trường bảo hiểm nhân thọ nói riêng và ngành bảo hiểm Việt Nam nói chung chứng kiến sự suy giảm đáng kể sau những lùm xùm xảy ra hồi đầu năm liên quan đến kênh phân phối bảo hiểm qua ngân hàng (bancassurance).

Trước đó, ngày 30/6, Bộ Tài chính đã công bố kết quả thanh tra đối với 4 doanh nghiệp bảo hiểm nhân thọ là Prudential, Sun Life, BIDV Metlife, MB Ageas.

Bộ này đã chỉ ra hàng loạt sai phạm của đại lý tư vấn bảo hiểm và yêu cầu tổng giám đốc doanh nghiệp bảo hiểm xử lý nghiêm, có văn bản báo cáo.

Các sai phạm phổ biến của các doanh nghiệp bảo hiểm gồm: Chưa triển khai đúng trình tự, thủ tục bán sản phẩm bảo hiểm; chưa đảm bảo chất lượng tư vấn về sản phẩm bảo hiểm, chưa thu thập chính xác thông tin của khách hàng trong quá trình tư vấn sản phẩm. Nhân viên ngân hàng chưa thực hiện đúng quy định về sử dụng mã số đại lý bảo hiểm.

Bộ Tài chính đã yêu cầu 4 doanh nghiệp bảo hiểm nhân thọ trên bổ sung hàng trăm tỷ đồng vào doanh thu để tính thuế thu nhập doanh nghiệp. Số tiền này do doanh nghiệp hoạch toán chi phí chưa đúng quy định.

Cụ thể, số tiền doanh nghiệp phải bổ sung vào thu nhập chịu thuế gồm: Prudential bổ sung 700 tỷ đồng, Sun Life bổ sung hơn 600 tỷ đồng, BIDV Metlife bổ sung 174 tỷ đồng và MB Ageas bổ sung 2,5 tỷ đồng.

Bên cạnh đó, thông tin tại buổi họp báo Chính phủ chiều 4/7, Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Đức Chi cho biết, đến hết năm 2023, theo kế hoạch, Bộ này sẽ tiến hành thanh tra 5 doanh nghiệp bảo hiểm trong đó 3 doanh nghiệp bảo hiểm nhân thọ, 2 doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ. Việc thanh tra sẽ tập trung vào liên kết trong hoạt động kinh doanh giữa các doanh nghiệp với các tổ chức tín dụng, các ngân hàng thương mại.