Cuộc chiến thương mại "thất bại" dưới thời ông Trump?

Dưới thời của tổng thống Trump, Mỹ đã áp đặt các biện pháp thuế quan đối với hàng hóa Trung Quốc cũng như các lệnh trừng phạt đối với gã khổng lồ công nghệ Huawei và các ứng dụng phổ biến như Tik Tok và WeChat. Đây đều là những công ty công nghệ hàng đầu, có vai trò quan trọng đối với nền kinh tế Trung Quốc. Sau khi bị đưa vào danh sách đen, khoảng 30% doanh thu của Huawei đã bốc hơi.

Chính quyền của ông Trump đã khởi xướng một "cuộc chiến thương mại" với Trung Quốc nhằm cân bằng lại cán cân thương mại. Tuy nhiên, David Dollar, thành viên cao cấp của Trung tâm John L Thornton, viện Brookings, chuyên nghiên cứu về Trung Quốc cho biết "cảm giác chung ở Mỹ hiện nay là cuộc chiến thương mại đã ‘thất bại’". "Thâm hụt thương mại của Mỹ ngày càng lớn hơn. Vì vậy (cuộc chiến thương mại) không hiệu quả " - ông Dollar phân tích. Trong tháng 8, thâm hụt thương mại của Hoa Kỳ tăng lên mức cao nhất trong 14 năm, lên tới 67,1 tỷ USD.

Mặt khác, Mỹ dưới thời ông Trump cũng rút lui khỏi các thỏa thuận thương mại đa phương với các quốc gia châu Á và có chính sách bảo hộ kinh tế đối với thị trường này. Tháng 1/2017, chỉ sau khi ông Donald Trump nhậm chức tổng thống, Mỹ đã rút khỏi Hiệp định đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP). Đồng thời, chính sách của nước này ngày càng rời xa khu vực Đông Á.

Ông Kishore Mahbubani, chuyên gia tại Viện Nghiên cứu châu Á, Đại học Quốc gia Singapore, đánh giá : "Phần lớn châu Á đã trở thành kẻ thua cuộc trong cuộc chiến thương mại này vì thương mại đòi hỏi sự ổn định và có thể dự đoán. Tuy nhiên, khi ông Trump nắm quyền, bạn không thể dự đoán được điều gì sẽ xảy ra trong 2 tuần tới."

Liệu ông Biden tốt hơn?

Trong khi đó, ông Joe Biden cam kết một chính sách trái ngược với ông Trump. Dưới thời ông Biden, nước Mỹ sẽ gia nhập lại Tổ chức Y tế Thế giới và Thỏa thuận Paris về Biến đổi khí hậu, khôi phục lại vai trò lãnh đạo của Mỹ trên trường thế giới.

Ông Dollar nhận định: "Chính quyền của ông Biden sẽ tương tác với thế giới, hợp lý hóa cuộc chiến thương mại của Mỹ với Trung Quốc và có thể cắt giảm thuế quan."

Bonnie Glaser, giám đốc Dự án Quyền lực Trung Quốc tại Trung tâm Nghiên cứu chiến lược và quốc tế, Mỹ cho rằng các quốc gia ở châu Á sẽ thích một tổng thống "đáng tin cậy hơn" và là người sẽ "cân nhắc đến lợi ích của họ".

" Ít nhất là một số quốc gia ở châu Á muốn tổng thống tiếp theo là Biden" - bà Bonnie nhận định. Ông Mahbubani cho rằng, đối với Trung Quốc, ông Biden "ít nhất sẽ không thất thường và bốc đồng như vậy" và cuộc chiến thương mại sẽ diễn ra "cẩn thận hơn".

"Nhưng về lâu dài thì ông ấy (Biden) sẽ có hại cho Trung Quốc vì các đồng minh phương Tây sẽ quay về với Mỹ."

Tuy nhiên, cho dù ông Trump tái đắc cử hay ông Biden trở thành tân tổng thống thì Trung Quốc vẫn sẽ tiếp tục là đối thủ chiến lược của Mỹ. Theo ông Mahbubani, ông Trump chỉ là tổng thống đầu tiên đứng lên trực tiếp chống lại Trung Quốc. Khi ông Trump phát động cuộc chiến thương mại với Trung Quốc, đa số nghị sĩ Đảng Dân chủ đều không phản đối. "Vì vậy, cuộc chiến thương mại là sự đồng thuận lưỡng đảng." - ông Mahbubani kết luận.

Hiện, Mỹ vẫn đang trong quá trình kiểm phiếu. Vẫn chưa có một chiến thắng rõ ràng nào dành cho ông Joe Biden hay ông Donald Trump. Cử tri Mỹ rất có thể phải chờ thêm nhiều ngày nữa, khi những lá phiếu được gửi qua thư cuối cùng được kiểm đếm.